Evliya Çelebinin Ve Yabancı Seyyahların Kayıtlarında Osmanlı Saray Mutfağında “Balık" Hakkında Bazı Dipnotlar;
Evliya Çelebi, balığı da sever, hatta birçok Osmanlı'nın yemekten çekindiği yılan balığını [Deveciyan 214] nefis bulur; defne yaprağıyla pişirildiğini ve "misk ve amber gibi rayihası" olduğunu söyler [Vlll 325]. Bursa yaylalarında avlanan alabalıkları da tereyağında pişirir [II 21].
ihracat ürünleri arasında, Kuşadası'ndan çömlekler içinde Avrupa'ya yollanan bal, yağ ve pekmez [IX 77], Anatolkoz'dan Avrupa'ya yollanan ve orada bir miskali bir altına satılan balık yumurtası [VIII 277] ve Antep'ten Arap ülkeleri, İran ve Hindistan'a giden pekmez, bademli ve şamfıstıklı tatlı sucuk ve pestil [IX 180] sayılabilir.
Şehirlerde halkın neler yiyip içtiklerini öğreniyoruz:
İstanbul'un bozahanelerinde sunulan sakatat çeşitleri [I 247], Rum balık aşçılarının pişirdikleri deniz ürünleri ve perhiz sırasında pişirdikleri çeşitli etsiz sebze yemekleri, Şam'ın kahvehanelerinde satılan çay, salep, süt, palude gibi içecekleri Muhteşem bir mutfak teşkilatıyla seyahat eden ve büyük bir gurme olan Defterdarzade Mehmed Paşa'nın aşçılarıyla ilgili anlatılanlar, saray çevresi mutfağının üstün niteliğini yansıtıyor.
Denizden Gelen Lezzet Susamlı Levrek Izgara
Susamlı Levrek Izgara Kullanılan Malzemeler
Levrek (Bütün) 4 Kg
Zeytinyağı 275 Ml
Su Teresi 100 G
Semizotu 50 G
Kıvırcık Marul 100 G
Fesleğen Ve Kekik
Su 125 Ml
Kavrulmuş Beyaz Susam 50 G
“Çektirilmiş” Balsamic Sirkesi 150 Ml
Misket Limonu 5 Adet
Susamlı Levrek Izgara Hazırlanış Tarifi
Bir kabın içinde zeytinyağı, sonra levrekleri bütün olarak bu karışımla marine edin.
Salata sosu için ayrı bir kabın içinde Fesleğenleri ve kekik yapraklaını su ve zeytinyağı ile iyice çırpın
Yeşillikleri bu sosun içine atıp hafifçe harmanlayın.
Balıkları ızgarada pişirip tabağa alın, kenarına hazırladığınız yeşil salatadan koyun, üzerine çektirilmiş balsamic sirkesini gezdirin. Susam ile dekorlayın ve misket limonu ile servis edin.
Levrek Balığının özellikleri Nelerdir?
Gezici balıkların belli başlılarındandır. 15-16 kilo ağırlığında ve bir metre büyüklüğünde olanları vardır. Vücudu tamamiyle iri pullarla kaplıdır. Etçil beslenme biçimi ile yaşayan levrek yırtıcı bir balıktır. Ülkemizde genellikle Karadeniz, Akdeniz ve Marmara’da bulunur.Yaşamak için suyun derin, karanlık ve kuytu yerlerini severler. Sırtı koyu kurşuni renkte, yanları açık kül ve gümüş renginde, karnının altı beyazdır. Başının bazı yerleri ile solungaç kapakları yaldızlıca, yan çizgisi doğru,çok düzgün ve esmercedir.
Büyüklükçe orta halde olan gözleri çukurda ve iris tabakası parlak siyah ve kırmızı renklerle karışık olup kulak kapaklarına kadar uzanan kıkırdakların kenarı saydam ve tarklı, kulağın yarığı geniş ve kapakların sonunda ikişer tane sivri dikenler vardır. Üst ve alt çenelerinde birtakım eğe dişleri vardır, beyaz dilinin ortasıyla iki yanlarında ve ağzının tavanında dahi dişleri bulunur.
Yelesi 8-9 tane dikenden, sırt yüzgeci de 13 tane kılçıktan meydana gelmiştir, ikisi de bir durumdadır. Anus yüzgeci 3 tane ufak dikenle 11 kılıçtan ibarettir. Sırt yüzgecinin üçte biri kadar olan yazın yüzgeçleri 16’şar kılıçtan ve göğüs kanatları birer dikenle 5’er kılçıktan ibaret olup kuyruk kanadı çataldır.Bir kilodan eksik ağırlıkta olan levrek balığına ispendek denir.
Levrek balığı pek kuvvetli ve çok çevik olduğundan bu balığı avlamak için gayet kuvvetli olta ile ustalık ister. Bu balık yılın her mevsiminde bulunur, fakat asıl av zamanı haziran ortasında başlar,kasım sonlarına kadar sürer.Levrek balığı pek kuvvetli ve çok çevik olduğundan bu balığı avlamak için gayet kuvvetli olta ile ustalık ister.Bu balık yılın her mevsiminde bulunur ,fakat asıl zamanı haziran ortasında başlar , kasım sonlarına kadar sürer. Ömürleri ortalama 20 yıldır.
En lezzetli balıklardan olduğu için ‘’Balıkların Şahı’da denir.
Levreğin Faydaları Nelerdir?
En mühim faydası kas fonksiyonlarını düzene sokmayı sağlayan proteinler içermesidir. Bu proteinlerden yararlanabilmek için pişirme yöntemi büyük önem taşır. Bunun için kızartma yöntemlerinden uzak durmalısınız. Levreği, ızgara, buğulama gibi yöntemlerle pişirmek en doğrusudur. Ancak hem sağlık hem lezzet açısından düşünülürse en uygunu buğulamadır.
Levreğin içindeki protein, insan vücudunun ihtiyaç duyduğu proteinin büyük kısmını tamamlar. Orta boylardaki bir levrekte ortalama 24 gram kadar protein mevcuttur.