Muğla’da Çıntar Kültürü...
Şef Timur Kocabıçak ula aşığı
Her sene Ekim, Kasım, Aralık aylarında yağmurların yağmasını ve ardından güneş açmasını sabırsızlıkla bekleriz. İlk yağmurlardan sonra hava açar ve ıslak çam pürçüklerinin üzerine güneş vurunca çıntar miselleri gelişmeye başlar.
En fazla 3 gün içinde çıntar çıkmaya başlar. İlk toplandığında pazardaki fiyatı yüksek olur. Köylü kadınlar tarafından bin bir güçlükle toplanmış çıntarları almak için adeta sıraya gireriz.
Muğla çıntarının en önemli özelliği insan vücuduna sağladığı faydalardır.
Protein bakımından çok zengin olan Muğla çıntarının faydaları saymakla bitmiyor.
Yüksek miktarda aminoasit ve protein içerir. Besin değeri yüksektir.
Kalsium, fosfor, demir, sodyum, potasyum bakımından çok zengindir.
B1, B2 ve C vitaminleri içerir. Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir.
Tansiyonu dengeler.
Çıntar pişirirken dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Yüksek ısıda çıntar kızartması yapmak çıntarın besin değerlerini düşürür. Düşük ısıda ve az kızartmak gerekir.
Besin değeri açısından en sağlıklı çıntar yemeği bol soğanlı Çıntar kavurması ve Çıntar sotesidir.
İlk resimdeki çıntar; (Russulaceae) familyasından bilimsel adı lactorius deliciosus olan bir çıntar türüdür. Bu çıntar türü ile çam ağaçları arasında mikorizal bir ilişki vardır. Bu çıntara ait miseller Muğla çam ormanlarında rahat çoğalırlar.
Bu nedenle en makbul çam çıntarıdır. Rengi açık turuncu olur. Berelendiğinde 3 saat içinde yeşil lekeler oluşur. Bir gün bekleyince yeşil lekeler çoğalır.
Bir de, ikinci resimde görülen bilimsel adı lactorius solmonicolar olan çıntar çeşidimiz var. Bu cins çıntar, Pinar yaprakları ve makilik alanlarda misel oluşturur. Rengi daha koyu olup, kırmızı pembedir. Çam çıntarına göre daha dayanıklıdır. Etli kısmı kırmızı pembedir. Muğla yılanlı bölgesinde, Ula'da ve Köyceğiz tarafında çokça görülür. Tat olarak biraz buruk olmakla beraber lezzetlidir.
Üçüncü çeşidimiz ise Bilimsel adı lactorius deterrimus olan çıntar çeşididir. Çam ormanları ve makilik yerlerde olur. Rengi çam çıntarına çok benzer.12-15 cm genişliğe kadar büyüyebilir. Yerinden koparılmasa bile yaşlanığında ve berelendiğinde yeşil renk gelişmeye başlar.
Ortası yarık olanlara dikkat etmek gerekir.. Kurtlanmalar görülebilir. "Bu üç çıntar çeşidinin en lezzetlisi hangisidir"? Diye soracak olursanız. Tabiiki bilimsel adı lactorius deliciosus olan çam çıntarıdır.
Muğla’da bu 3 çıntar ile yemekler yapılır. Pazardan satın aldığınızda aynı poşet içinde üç çıntar cinsinin de bulunma olasılığı yüksektir.
Yapılan yemeklerin içinde en bilineni
“çıntar Kavurması”dır. Çıntar kavurması bol soğan ile yapılırsa çok lezzetli olur. Mevsiminde şanslıysanız bazı lokantalarda yiyebilirsiniz.
En İyi Mantar Yemeklerinden Çıntar Kavurması Nasıl Yapılır?
Muğla Mutfağından En İyi Mantar Kavurmalarından Çıntar Kavurmasında Kullanılan Malzemeler;
* 1 Kg Çıntar
* 2 Adet Soğan
* 2 Diş Sarımsak
* Yarım Çay Bardağı Zeytinyağı
* Kurutulmuş Biber
* Pulbiber
* Tuz
Muğla Yemek Kültüründe Çıntar Yemeklerinden Çıntar Kavurması Yapılış Tarifi;
Çıntarlar yıkandıktan sonra doğranır. (suyun içinde bekletilmez)
Lactarius deterrimus cinsi olan çıntarların çoğunun ortasında yarık görülür. Bu yarıklarda ve gövdede kurt görülebilir. Bu nedenle iyi temizleme yapılmalıdır.
Soğanlar doğrandıktan sonra kuru biber ile birlikte zeytinyağında kavrulur. Doğranmış çıntar ve sarımsaklar ilave edilerek kavurma işlemi devam ettirilir. Tuz ve pul biber katılır. Kavurma işlemi bitince ocaktan indirilerek servis edilir.
En İyi Mantar Yemeklerinden Çıntar Eşilemesi Nasıl Yapılır?
En Meşhur Mantar Yemeklerinden Çıntar Eşilmemesinde Kullanılan Malzemeler:
* 1 Kg Çıntar
* Yarım Çay Bardağı Zeytinyağı
* 2 Kaşık Un
* 5 Diş Sarımsak
* 2 Limon Suyu
* Tuz
En İyi Mugla Yemeklerinden Çıntar Eşilemesi Yapılış Tarifi:
(Çıntar eşilemesinde aynı "teltor" daki gibi un kullanıyoruz. Unsuz da yapabilirsiniz.)
Çıntarları temizleyip yıkadıktan sonra sıcak suyun içinde 4 dakika haşlıyoruz.
Haşladığımız çıntarları unlayıp zeytinyağı ilave ettiğimiz tavada kızartıyoruz.kızaranları kenarda bekletiyoruz.
Muğla Yemek Kültüründe En iyi Çıntar Yemeklerinden Çıntar Eşilemesinde Tavadaki kızartma yağına unu katıp kavuruyoruz. Bir çay bardağı su ilave ederek sos kıvamına gelmesini sağlıyoruz. En son dövülmüş sarımsak, tuz ve limon suyunu ilave ediyoruz.
Kenarda bekleyen çıntarı tavadaki ekşili sosun içine alıp ocaktan indiriyoruz.
Afiyet olsun...