İklim Değişikliğinin Sorumlusu Sadece Hayvancılık Mı?
Gıda tüketim alışkanlıklarımıza yönelik yapılan yönlendirmeler konusunda uzun çalışma bir yapiyorum. Bu çalışma ile ilgili yazılarımı birkaç bölüm halinde sizinle paylaşacağım.
Geçen yıl iklim değişikliğine bağlı olarak ekim ayında başlayan ve hasat zamanına kadar dinmeyen aşırı yağışlar sonucu Türkiye’nin önemli hububat üretimi konumundaki Güney Doğu Anadolu Bölgemizde buğdayda rekolte %60 düşmüştü.
Yağmurun buğday üretimini düşürmesinin iki nedeni vardı.
Aşırı yağış dolayısıyla oluşan nemden kaynaklanan buğdaydaki sarı pas hastalığı
-Güneşe fırsat vermeyen yağmurdan dolayı , buğday güneşlenememesinden dolayı verimin düşmesi.
Sarı pas hastalığı;
bahar aylarında 10-15 derece hava sıcaklığında aşırı yağıştan oluşan nem sebebi ile gelişmekte olan buğday yapraklarının lekelenmesi ve ardından sararması ile aldığı zararla kuruyup dökülmesine, bitkinin gelişmemesine neden olarak verimi düşüren bir bitki hastalığıdır. Bu hastalık buğday tarlalarında bitkiden bitkiye yayılarak salgın haline gelir.
Çiftçimizin bu durumda başvurduğu en kısa yol ise, hiç istemediğimiz, kimyasal icerikli zirai ilaçlardır.
Şemse Teyzeyi hatırlarsınız. Benim buğday yolculuğumda bana rehberlik eden bilge kadın!
Bizim buğdaylarımız sarı pastan etkilenmemesine rağmen Şemse teyze sarı pas hastalığı için senin önerin nedir diye sormuştum?
Kimyasal ürünler ile zirai mücadele yapmayacaksanız, çözüm basit! "Küçük baş hayvan sürüsü bulun, hastalığının olduğu tarlaya bırakalım" dedi.
Hayvanlar buğdayın sararmış hastalıklı yapraklarını yiyecek, hayvanın koparıp yediği yerden ürün tekrar filizlenecek ve toparlanacaktır. Hayvanların bırakacağı gübre de hem toprağa hem bitkiye iyi gelecektir.
Gördüğünüz gibi hayvanlar doğal yasam ortamlarında bitkileri ve toprağı iyileştirirken, bitkiler de üretiminden arta kalan posa, saman gibi üretim atıkları hayvanları besliyor. Bitkiler ve hayvanlar arasında karsılıklı ihtiyaçlara dayanan bir iliski söz konusu.
Maalesef artık çobanlar eşliğinde meralarda otlayan hayvan sürülerine pek rastlayamıyoruz! Atmosfere, zarar verdiği söylenen hayvanları tam tersine ürünümüzü ve toprağımızı iyileştirmek için bulamıyoruz.
Turkiye'de bitkisel tarım üretimini destekleyen küçük baş mera hayvancılığı yüzyıllardır önemli bir geçim kaynağı olmuştur. Son yıllarda toprağından para kazanamayan çiftçi, tarımdan ve toprağından vazgeçtiği gibi hayvancılığı da bırakıyor.
Hayvan sayısı gün geçtikçe azaldığından bitki tarımının tamamlayıcısı durumundaki hayvancılık ile arasındaki bağ da kopma noktasına geldi. Bitki üretimi icin hayvan gübresi de bulamıyoruz. Bu sebepten kimyasal gübre kullanımı çok yaygınlastı.
Toprağı besleyen tum faktörleri ortadan kaldırma gibi bir caba içerisindeyiz.
"Bitki üretimi ve hayvancılık faaliyetlerinin hepsine tarım denir "diye aşina oldugumuz bir tanımı hatırlarsınız. Yukarıda anlattığım gibi buğday tarlası ve hayvan sürüleri arasındaki iliski tarımsal üretimin her safhasında var. Her iki üretim birbirinin tamamlayıcısı.
Birini yükseltirken bir diğerinden vazgeçemeyiz.
Tarım, bu topraklarda artık ezberi bozmuş durumda. Bunun bir çok nedeni var;
Basta ekonomik nedenler; Üretim maliyetlerinin yüksek olması
Sonrasında çok uluslu gıda şirketlerinin tüketim alışkanlıklarımız, tercihlerimiz konusunda yaptıgı yönlendirmelerle beslenme alışkanlıklarımızı erozyona uğraması yani talebin azalması.
Doğanın bir dengesi var. Bizim doğaya yaptığımız tahribatı, doğanın kendi kendine onaracak, tolere edecek kaynaklarını da tüketerek, geri dönüşü imkansız bir yola giriyoruz.