Hatay'ın "küncülü helvası" Ramazan sofralarının olmazsa olmazları arasında yer alıyor.
Gastronomi kenti Hatay'ın vazgeçilmez lezzeti olan ve sadece Ramazan aylarında satışa sunulan küncülü helva, vücudu dengelemek için tüketiliyor. Tahin, şeker, çöven otu ve küncü olarak bilinen susamın karışımıyla üretilen helva, bu sene her zamankinden daha fazla talep görüyor.
Tarihi yaklaşık 400 yıla dayanan helva, Hatay’ın tarihi Uzun Çarşısı'nda sadece bir aile tarafından yapılıyor ve satışa sunuluyor. Bu özel tatlının mimarlarından olan Şahap Fansa, "Küncülü helva, sadece ramazandan ramazana çıkıyor. Bu Hatay’ın geleneksel bir tatlısıdır. Küncülü helva çıkmadığı zaman çarşıda kimse ramazanın olup olmadığını anlamıyor. Ramazandan bir gün önce yapmaya başladığımız için herkes o zaman hisseder, çocukluğuna döner" dedi.
Helva yapmaya başlama hikayesini dile getiren Fansa, "Biz eniştemizden, o da babasından öğrenmiş. Bu yaklaşık 400-500 yıllık bir tatlıdır. İçinde çöven kökü var. Çöven kökü de bağırsak, mide dostudur. Osmanlı zamanından beri şifa niyetine yenilen bir tatlı. Ramazanda da çıkmasının sebebi kan ve şeker oranını dengelemek için tüketilir" diye konuştu.
Küncülü helvanın yapım aşamasını da anlatan dile getiren Fansa, "Ana gıda maddesi imalathanede yaklaşık bir 3-4 saat şekerin kaynamasıyla çöven otunun buluşmasıyla beraber hazır hale geldikten sonra buraya geliyor. Burada da kavrulmuş susamla buluştuktan sonra makineden çıkıyor. Bu makinede 300-400 yıllık bir makine. Makineden geçme nedeni de ince ince olup kırılacak yerlerinin belirlenmesi için çıkıyor. Sonra da pervaneyle kurutup servis ediyoruz" şeklinde konuştu.
Küncülü helvaya geçen seneye göre ilginin daha da arttığını söyleyen Fansa, "Bu sene karpuz ve kavun olmadığı için ekstradan yiyecek tatlı bir şey bulunmadı. Bu sene çok ilgi gördü, mecburen insanları sıraya sokmak zorunda kalıyoruz. Bu sene özellikle şehir dışındaki vatandaşlarımıza hiç gönderemedik ama geçen seneye göre talep oldukça fazla" ifadelerini kullandı.
Susamlı Helva "Küncülü helva" Tarifi
Susamlı Helva İçin Malzemeler
* 10 Litre Su
* 80 Gr Limon Tuzu
* 1,5 Kg Çoğan (Çöğen) Suyu
* 50 Kg Toz Şeker
Susamlı Helva Çeşitler İçin:
* 2 Kg Beyaz Susam
* 1 Kg Ceviz
* ½ Kg Tuzsuz Leblebi
* ½ Kg Antep Fıstığı
Susamlı Helva Hazırlanış Tarifi
Kazana 10 litre su, limon tuzu ve çöğen suyu konulur.
Şeker azar azar ilave edilerek eritilir.
Bu işlem yaklaşık 1 saat sürer.
Kaynardan sonra ağzı kapatılır ve 5 dakika özel kazanında bulunan karıştırıcısı çalıştırılır.
5 dakikadan sonra ikinci kez kaynara çıkması beklenir, ikinci kaynardan sonra yine karıştırıcı çalıştırılır ve pişirilen ilk kazan ise 1,5 saat pişirilir.
İkinci kazan yapılıyorsa 1 saat, üçüncü kazan pişirilecekse 45 dakika pişmesi yeterlidir.
Kazan içindeki tuğlalar iyice ısınmış olduğundan ikinci ve üçüncü kazanlarda zaman daha kısa olur.
Ayrıca sıcak havada daha geç, soğuk havada daha çabuk olması da zamanı etkileyen nedenlerdendir.
Pişme işlemi bitince yaklaşık 50 kg ham helva elde edilir.
Buna çiğ helva denir. Çiğ helva soğuyunca sertleşir.
Bu, parçalar haline getirilip hammadde olarak kullanılır.
Çiğ helva hem tahin helvası, hem de küncılı helvanın hammaddesidir.
Küncülü Helvanın Yapılışı:
3-5 kg çiğ helva Me’can (tisk) denilen özel kabına alınır.
Özel küreğiyle karıştırılır. Tezgâhın üzerine kabuğu soyulmuş susam serilir.
Isınan çiğ helvadan bir parça serilen susam üzerine bırakılır.
El parmakları yordamıyla, eli yakmadan 12-15 santim çapında ve olabildiğince ince şekil verdirilir.
Susamla tam bir karışım olur.
Soğuyunca sertleşir, kıtırlaşır.
Ramazana Özel Lezzet : Susamlı Helva
Hatay'ın yöresel lezzetlerinden "küncülü helva" ismiyle bilinen susamlı tatlı,
iftar ve sahur menülerinde
ramazan sofralarının vazgeçilmezi oluyor. Hatay'ın yöresel lezzetlerinden "küncülü helva" ismiyle bilinen susamlı tatlı, ramazan sofralarının vazgeçilmezi oluyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından gastronomi alanında Yaratıcı Şehirler Ağı'na layık görülen Hatay'da, sadece ramazan ayında yapılan susamlı helvaya yoğun talep var.
Zengin mutfağı ve eşsiz tatlarıyla Hatay, künefe ve kabak tatlısı gibi yöresel lezzetlerin yanı sıra sadece ramazanda yapılan "küncülü helva" ile de tanınıyor. Ramazan ayında tezgahlardaki yerini alan Hatay'ın önemli lezzetlerinden "küncülü helva", iftar sonrası sunumların yanında çerez olarak da damaklara hitap ediyor.
Susam tahin, şeker, çöven otu, limon tuzu ve su karışımıyla üretilen helva, yerli ve yabancı turistlerin tercih ettiği tatlılar arasında yer alıyor. Babasından öğrendiği mesleği devam ettirdiğini söyleyen helva ustası Şahap Fansa, kendilerine miras kalan bu işi Antakya Uzun Çarşı'daki küçük işletmelerinde geleneksel yöntemlerle sürdürmeye çalıştığını belirtti.
Kilosunu 24 liradan satışa sundukları "küncülü helva"nın büyük rağbet gördüğünü anlatan Fansa, "Helva, sadece ramazan aylarında üretildiği için büyük rağbet görüyor. Helva yapımı için sabah erken saatlerde dükkanımızı açıyoruz, helvanın ana maddesini pişirmek için. Sabah saatlerinde başladığımız küncülü helva üretimini teravih namazına kadar devam ettiriyoruz." diye konuştu.
Kendilerinden başka geleneksel yöntemlerle "küncülü helva" üreten kimse kalmadığını dile getiren Fansa, teknoloji kullanmadan üretime devam edeceklerini söyledi. Perakendenin yanı sıra birçok noktaya toptan da satış yaptıklarını ifade eden Fansa, günlük 200-250 kilogram "küncülü helva" ürettiklerini sözlerine ekledi.