Evliya Çelebinin Ve Yabancı Seyyahların Kayıtlarında Osmanlı Saray Mutfağında “Havuç” Hakkında Bazı Dipnotlar;
Bir başka örnek ise Hasankeyfliler ve Siirtliler arasında geçen sürtüşmedir. Hasankeyf in büyük şalgamı Siirt'e hediye yollanınca, Siirtliler, büyük kırmızı havuçlarından birini Hasankeyf in şalgamında delik açıp içine sokup geri yollamışlar. Bu hakaret üzerine Hasankeyfliler Siirt'e saldırmışlar [IV 329, V 6]. Bu hikaye Evliya Çelebi'nin hoşuna gitmiş olacak ki iki yerde anlatıyor.
Elma dolması, etli ayva ve kavun dolması Osmanlıdan önce Abbasî mutfağı ve Arap mutfağında var. Dolmalar Arap mutfağından geliyor. Bamya ve havuç dolması bile var..!
Söz gelimi dolma çeşitlerini şöyle anlatır:
“Taze kabakların, patlıcanların içi oyulur ve ince kıyılmış koyun eti ile doldurulur. Sarımsak, baharat ve tuz ilave edilir, sade suda pişirilir. Bu tür yemeklerin üzerine yoğurt dökerler.
Havuçları da aynı şekilde dolduruyorlar. Kıymayı asma yaprağının içine koyup elmalı börek tatlısı gibi pişiriyorlar. Sarılan yaprakların altına ekşi erik koyup suda pişiriyorlar. Bu da Türklerin nezdinde pek makbul bir yemekmiş. Bu maksatla her yerde yaprak satılıyor.
Havuç Kızartması Tarifi
Kızartılmış havuç ve sarımsağın birbirine ne kadar yakıştığını bilmeyen yoktur. O zaman böyle bir lezzetten kendinizi mahrum bırakmayın. “Havuçlu Tarifler”
Havuç Kızartması Kullanılan Malzemeler
* 5 adet havuç
* 3 yemek kaşığı zeytinyağı
* 1 tatlı kaşığı toz şeker
* 3 diş sarımsak
* 1 su bardağı yoğurt
* 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
* 5 dal maydanoz
* göz kararı tuz
Havuç Kızartması Hazırlanış Tarifi
Havuçları temizleyip kalın rendeleyin.
Zeytinyağını yanmaz tavaya alıp ısıtın.
Havucu tuzla tavaya alıp suyunu bırakıp çekinceye kadar sürekli karıştırarak kavurun.
Şekeri serpip karıştırın ve ocaktan alın.
Sarımsakları soyup tuzla havanda ezin. Yoğurt ve sarımsağı bir kaba alıp iyice çırpın.
Havucu servis tabağına alın. Üzerine sarımsaklı yoğurdu gezdirerek dökün.
Üzerini maydanozla süsleyip pul biber serperek servis yapın.
Havuç nedir? Havucun Faydaları nelerdir?
Havuç çok fazla tüketilen besinlerin başında gelir. Salatalarda ve yemeklerde yerini alır. Havucun Asya kökenli olduğu düşünülmektedir. Daha çok Afganistan'dan dünyaya yayıldığına yönelik iddialar ağır basıyor.
Havuç, muhteşem bir A vitamini kaynağıdır. Havucu, düzenli olarak tüketiyorsanız A vitamini sorunu yaşayacağınızı zannetmiyoruz. Yemek ve salatalar yanında aperatif yiyecek olarak tüketildiğinden, tüketimi kolay olan besin kaynakları arasındadır.
Bir porsiyon doğranmış havuçta ortalama % 10 K vitamini, % 6 C vitamini ve % 2 kalsiyum bulunur. Yüksek miktarda A vitamini içerir. A vitamini karaciğer için çok faydalıdır, içerdiği diğer besinler aynı zamanda göz ve kemik sağlığına faydalı olduğu bilinmektedir. B6 vitamini, bakır, folik asit, tiamin ve magnezyum içermektedir. Zengin mineral ve besin kaynaklarından dolayı aşırı şekilde tüketilmemesi gerekir.
Havuç Kalp Hastalığı İçin Faydalıdır:
Havucun çok iyi bir antioksidan olduğu kesin. Bu özelliği ile hem serbest radikallere karşı mücadele noktasında hemde kanın temizlenmesi ve sürkilasyonunu hızlandırma noktasında önemli görevler üstlenmektedir. Damarlarda tıkanmaya izin vermediği için kalp sağlığını korur, tıkanmadan dolayı kaynaklanan aşırı yorgunluğu engeller. Ayrıca damarların tıkanması dahil birçok hastalığın ana sebebi olan serbest radikallerin vücuttan atılmasını sağlayarak genel anlamda sağlığı korur.
Havuç Kanserle Mücadele Eder:
Zengin miktarda beta karoten içeren havuç, kanseri önlemede çok önemli bir rol oynayabilir. Ayrıca bu konuyla alakalı olarak yapılan bazı bilimsel araştırmalar, havucun prostat kanserine karşı koruyucu özelliğinin olduğunu ortaya koymuştur. Dahası, yine sigara kullanan ve düzenli olarak havuç tüketen kişilerin sigara kullanıp havuç tüketmeyen kişilerden daha az kansere yakalandıkları ortaya konulmuştur. Bu araştırma sonuçlarına bakarak havucun sigara içen kişilerde akciğerde meydana getirdiği tahribatları giderdiğini söyleyebiliriz.