Akdeniz Mutfağı Akciğer Kanserine Kalkan...
Akdeniz usulu beslenme, akciğer kanserine yakalanma riskini azaltıyor. Göğüs Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Özkan Demirhan, akciğer kanserine karşı önlem almanın yollarını ve doğru beslenmenin korunmadaki önemini anlattı.
Demirhan, erken teşhisn diğer kanser türlerinde olduğu gibi akciğer kanserinde de büyük önem taşıdığına dikkat çekerek, "Akciğer kanserini erken evrede yakalamak için checkup sayısını arttırmak, akciğer filmleri ve düşük doz tomografiler önemli rol oynuyor. Özellikle 10-20 yıldır sigara kullanan 40 yaş üstü kişiler, ailesinde akciğer kanseri hikayesi olanlar düzenli olarak hekim kontrolünde olmak zorundalar.
Risk altında oldukları için bu kişilere kesinlikle tomografi öneririm. Eğer lezyon tespit edilirse veya patolojik bir durum görülürse 6 ayda bir ya da duruma göre 3ayda bir de çekilebilir. Ama düşük doz tomografi olması büyük önem taşıyor çünkü hastalar radyasyona maruz kalıyor.Tomografi ilaçsız çekilse bile hasta radyasyon alır.
Erken tanıda bize yol gösteren uluslararası bir formül vardır bu yöntem yüzde 100 olmasa da bizlere bir fikir vermekte. Filmde patoloji saptandığı zaman sigara içimi ve yaş durumu da göz önünde bulundurulur. Sıkıntılı durumları erken tespit etmek için PET CT de öneribilir. Lezyon tanısı için biyopsiye kadar giden bir sürece de gidebilir eğer ameliyata uygunsa mutlaka cerrahi tedavi tercih edilmelidir" dedi.
İnsanların kandan korktuğunu fakat öksürüğü önemsemediğini belirten Demirhan, "Aslında öksürüğü yabana atmamak gerekir. Akciğer kanseri için sinsi bir kanser tanımlaması yapıyoruz ama insanlar belli başlı belirtilere karşı uyanık olup zamanında önlem alabilir.
Örneğin öksürüğün çok iyi takip edilmesi gerekir. Öksürük karakterinin değişmesi önemli bir ön bulgu olabilir. Öksürük sayısı artmıştır ya da kişi sadece gündüz öksürürken gece de öksürmeye başlamıştır. İnsanlar genelde kan gördükleri zaman korkarlar ama öksürünce umursamazlar. ‘Öksürüyorum sigarandır’ derler.
Oysa öksürüğün kalple mi akciğerle mi ilişkili olduğunun araştırılması gerekir. Balgamda kanama veya çok kirli balgam çıkarma da akciğer kanserinin bir başka belirtisi olabilir" dedi.
Demirhan, akciğer kanserinden korunmak için şu tavsiyelerde bulundu:
- Abartılı yemekten kaçının.
- Şeker tüketimini çok aza indirin.
- Beyaz et ağırlıklı beslenin. Beyaz et tercihinizi mutlaka balıktan yana kullanın.
- Haftada bir kere mutlaka kırmızı et tüketmeye dikkat edin. Ancak etin çok pişmiş ve yanmış halini değil orta pişmiş halini tercih edin.
- Öğünlerde bol miktarda yeşillik tüketin.
- C vitamininden zengin gıdaları tercih edin.
- Akdeniz usulu beslenmeyi yaşam şekli haline getirin.
- Zeytinyağını sofranızın ve mutfağınızın baştacı yapın. Katı yağlardan uzak durun.
- İyotlu tuz dahil olmak üzere tuzdan mutlaka uzak durun.”
- Düzenli spor yapın".
Akdeniz Mutfağı Nedir? / Mediterranean Cuisine
Berfend Ber
Akdeniz çevresinde yaşayan, çok farklı kültürlere sahip halkların ortak yanları benzersiz damak zevkleridir.Ki buna katılmamak mümkün değil. Zeytinyağı en çok tüketilen yağ. Salatalara yalnız zeytinyağı konuluyor. zeytinyağlı sebzeler çok çeşitli ve lezzetli.
Yapılan bazı araştırmalar Akdeniz tarzı beslenmenin, şişmanlığa yol açmayan, kansere karşı koruyucu, kalp ve damar sağlığını koruyan ve parkinson, alzheimer vb. zihinsel rahatsızlıklara yol açmayan bir beslenme biçimi olduğunu kanıtlıyor. Akdeniz tarzı beslenen toplumlarda sözü edilen rahatsızlıklara daha seyrek rastlanıyor.
Akdeniz coğrafyası oldukça fazla ve çeşitli kültürleri birarada barındırıyor. Akdeniz mutfağını tam olarak tarif etmek ve Akdeniz coğrafyasında yer alan ülkelerde yaşayan herkesin bu beslenme biçimini birebir uyguladığını iddia etmek zor. Çeşitli Akdeniz ülkelerinin arasında bölgesel farklar da yaşanabiliyor.
Ancak bütün bu farklılıklara rağmen Akdeniz’e kıyısı bulunan kültürlerin mutfaklarında ortak bazı özellikleri tespit etmek mümkün. Akdeniz ülkelerinde; meyve, sebze, baklagiller ve tahılların ağırlıklı olarak kullanıldığı, zeytinyağının temel yağ olarak tercih edildiği, kırmızı etin az, balığın fazla tüketildiği, süt ürünlerine nispeten daha az yer verilen bir beslenme tarzı hakim.
Uzmanlar tarafından tavsiye edilen, “beslenme piramidi” olarak da anılan beslenme biçimi, Akdeniz kültürlerinde hakim olan beslenme biçimiyle oldukça uyumlu. Beslenme piramidinin temelinde tahıllar bulunuyor. Onun ardından en çok tüketilen gıdalar meyve ve sebzeler. Daha küçük dilimlerde et ve süt ürünleri bulunuyor, bu et ve süt ürünlerinin daha seyrek tüketilmesinin önerildiği anlamına geliyor. Piramidin en küçük diliminde ise yağlar bulunuyor. Piramit, Akdeniz ülkelerinde yaygın olan beslenme biçimine oldukça uygun bir beslenme biçimi öneriyor.
Dünyaca ünlü kalp cerrahımız Prof. Dr. Mehmet Öz, beslenmenin kalp sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerek zayıflamak isteyenlere, Akdeniz mutfağına dayalı Türk diyetini önermesi, Akdeniz mutfağının taze sebze, meyve, sarmısak, zeytinyağı, fındık, çay, fıstık, pekmez ve balık ağırlıklı oluşundandır. Özellikle keçi sütünden elde edilmiş peynirler Akdeniz mutfağı için önemlidir.
Bir de Akdeniz coğrafyasının lezzet büyüsünde, közde patlıcan ile Akdeniz mutfağını taçlandıran Amerikalı ünlü yemek yazarı Paula Wolfert'ın Akdeniz mutfağı ile ilgili, birçok ödül alan altı tane kitabı var. Özellikle Akdeniz yemekleri üzerine çalışmasının nedenini ise şöyle açıklıyor: "Benim ailem Sırbistan'dan geliyor. Yılın altı ayı patlıcan yerdik. Hâlâ mutfakta közlenen patlıcanların kokusunu duyarım. O yüzden patlıcan nereye ben oraya gidiyorum."