Glutensiz Beslenme: Çölyak Hastaları İçin Zorunluluk, Pahalı Bir Tercih
Türk Aşçı Haberleri olarak edindiğimiz bilgilere göre, gluten, buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan bir protein olarak bilinirken, bazı kişilerde ciddi sindirim sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle çölyak hastaları için glutensiz beslenme bir zorunluluk haline gelirken, bu yeme alışkanlığı son yıllarda daha geniş kitleler tarafından tercih ediliyor. Ancak, bu ürünlerin yüksek maliyetleri ve erişim zorlukları, çölyak hastaları ve glutensiz beslenmeyi tercih edenler için önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
Glutenin sindirim sistemindeki etkileri, özellikle çölyak hastaları için hayati öneme sahip. Çölyak hastaları, gluteni ömür boyu diyetlerinden çıkarmak zorunda, aksi takdirde bağırsak dokularının zarar görmesi ve uzun vadede ülser ya da bağırsak kanseri gibi ciddi hastalıklarla karşı karşıya kalma riski taşıyorlar. Glutensiz beslenmenin artan popülaritesine rağmen, bu ürünlerin neden daha pahalı olduğu sorusu gündeme geliyor.
Glutensiz Hayat Derneği'nden alınan bilgilere göre, glutensiz ürünlerin yüksek maliyetinin temel nedenlerinden biri, glutensiz ham maddelerin yaygın tahıllara göre daha az bulunması ve bu nedenle daha pahalı olmasıdır. Ayrıca, üretim sürecinde gluten bulaşmalarını önlemek için yapılan ilave yatırımlar da maliyeti artırıyor. Bunun yanı sıra, glutensiz ürünlerin düşük miktarlarda üretilmesi, ürünlerin fiyatlarını daha da yukarı çekiyor.
Çölyak Derneği Başkanı Şebnem Ercebeci Çınar, Türkiye’de geçmişte glutensiz gıda üretiminin olmadığını ve bu ürünlerin ithalatla temin edildiğini belirtiyor. Bugün ise yurt içinde üretim olmasına rağmen, pahalı ham madde fiyatları nedeniyle maliyetlerin yüksek olduğunu ifade ediyor. Çınar, glutensiz gıda üretiminin teşvik edilmesi için çeşitli vergi indirimleri ve SGK kolaylıkları gibi uygulamaların hayata geçirilmesi gerektiğini savunuyor. Ayrıca, ithal edilen zorunlu ham maddeler için maliyet düşürücü uygulamaların da düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Glutensiz ürünlerin yüksek maliyeti, en çok çölyak hastalarını etkiliyor. Çölyak hastası yetişkinlerin aylık beslenme maliyetinin 3-4 bin TL arasında seyrettiğini belirten Şebnem Ercebeci Çınar, bu rakamın çocuklar için 5 bin TL’ye kadar çıkabildiğini söylüyor. Ayrıca, ilaç katkı payı olarak verilen 339 liranın yetersiz kaldığını ve bu tutarın artırılması gerektiğini dile getiriyor.
Glutensiz beslenme maliyetinin yüksek olmasının yanı sıra, bu ürünlere erişimin zorluğu da önemli bir konu. Çölyak hastalarının glutensiz menülere olan erişimlerinin kolaylaştırılması için huzur evleri ve okullarda bu menülerin sunulmasının zorunlu hale getirilmesi gerektiği belirtiliyor. Bu talepler, hem glutensiz gıda üretiminin teşvik edilmesi hem de çölyak hastalarının yaşam kalitesinin artırılması açısından önemli adımlar olarak öne çıkıyor.
Türk Aşçı Haberleri olarak, glutensiz beslenme konusunun giderek daha fazla önem kazandığı bu dönemde, çölyak hastaları ve glutensiz diyet uygulayanlar için sağlanan olanakların genişletilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yüksek maliyetler ve erişim zorlukları gibi engellerin aşılması, bu bireylerin daha sağlıklı bir yaşam sürdürmelerine olanak tanıyacaktır. Glutensiz gıdaların daha ulaşılabilir ve uygun fiyatlı hale getirilmesi için atılacak adımların, Türkiye’de bu alanda önemli bir ilerleme sağlayacağına inanıyoruz.