Dut Yaprağı Sarması
Şef Selma Atabey
Kızımız Tispe ve oğlumuz Piremus’un efsanevi hikayesiyle başlayacağım bu gün sözüme.
Kim mi bunlar? Efsanelerin yaşandığı dönemde birbirlerini çok seven iki genç. İsmi çok önemli mi bu gençlerin derseniz tabiki değil ama rivayet böyle. Aileleri istemezmiş birbirlerine sevdalı oluşlarını. İstemezlermiş görüşmelerini, gözlerini birbirlerinde ayıramadan bakışmalarını.
Bundan gizli saklı bakarlarmış birbirlerine. Evleri bitişikmiş ve duvardaki küçük bir yarıktan konuşurlarmış herkes uyuduktan sonra. Yine bir gün konuşurken o çatlaktan, karar vermişler buluşmaya. Sözleşmişler ertesi gün büyük ağacın altında kavuşmaya.
Önce Tispe gitmiş buluşma yerine. Gider gitmez de avını henüz yemiş ağzından kanlar damlayan aslanla burun buruna gelmiş. Korkmuş tabi ve koşarak yakındaki mağaranın içine saklanmış.
Ancak koşarken şalının oracığa düştüğünü fark etmemiş. Piremus gelipte aslanın ağzında kanlı şalı görünce aslanın Tispe’yi yediğini düşünerek yanındaki hançer ile kendi canına kıymış. Bu arada korkusunu yenen, ilk şoku atlatan Tispe mağaradan çıkıpta Piremusun elinde kendi kanlı şalını ve giden aslanı görünce olanı anlamış ve ağlamaya başlamış. Öyle ki kendi gözyaşlarını kendi dahi durduramayacak kadar coşkun ağlıyormuş.
Sonunda dayanamamış, bu hayatın Piremus olmadan anlamsız olduğunu düşünerek aynı hançerle o da kendini öldürmüş. Bunları gören tanrılar bu yüce aşkı ölümsüzleştirmek istemiş.
Orada altında buluştukları ve canlarını birbirlerine armağan ettikleri ağacın meyvelerine Piremus’un kanını, yapraklarına ise Tispe’nin gözyaşlarını vermişler. İşte bundandır o meyvelerin lekesinin hiçbir şeyle çıkmaması, adeta ele kazınması. Ama ağacın kendi yaprağıyla eller biraz ovuşturulunca lekenin çıkması.
Eveet, kırmızı dut, beyaz dut. Her ikisi de hem meyve olarak hem yaprak olarak oldukça besin değeri yüksek ve faydalılar. Her ikisi de ateş düşüren, karaciğeri temizleyen, bağırsakları temizleyen romatizmal ağrılara ve iltihaba iyi geldiği bilinen mucizeler.
Her ikisinin meyvesi ayrı güzel olduğu gibi yaprakları da ayrı lezzetli. Neden pek bilinmez peki? Bilen bilir aslında ama reklamı yapılmaz, zayıflatıyor diye inletmez ortalığı birileri. Belki ondandır bilinmezliği. Ücretsizdir bir de. Bedava yani.
Belki de bundandır kıymetsizliği. Bir asma yaprağı bilinir ve reklamı yapılır satılır. Halbuki ne çok yaprağımız vardır böyle. Dut gibi, kiraz gibi, fasulye gibi…
Dut yaprağı ile çay yapıldığı gibi yerel de dolma olarak söylenen sarması da yapılmaktadır. Halbuki doldurulanlara dolma, sarılanlara sarma denir. Biz gelelim tarifimize;
Muğla Mutfak Kültüründe En İyi Sarma Tariflerinden ve En İyi Muğla Yemeklerinden Dut Yaprağı Sarması Nasıl Yapılır?
En İyi Muğla Sarmalarından Ve Sarma Çeşitlerinden Dut Yaprağı Sarmasında Kullanılan Malzemeler;
* 40-50 Adet Dut Yaprağı (Uç Kısımlardan Sert Olmayanlardan Seçilerek Toplanır)
* ½ Bardak Bulgur
* ½ Bardak Pirinç
* 1 Çay Bardağı Zeytinyağı
* İri Kuru Soğan
* ½ Demet Maydanoz
* 2 Sap Isıra Otu
* 2 Kaşık Kuş Üzümü (Kimi Görüşmeciler Koymazken Kimi Koyduğunu Söylemiş. Bu Nedenle Tercihe Bağlı Diyeceğim)
* 2 Kaşık Kühnar (Aynı Şekilde Üzüm Kullanan Kühnarda Kullanmış)
* 1 Kaşık Toz Biber
* Tuz
En Eski Sarma Tariflerinden Ve En İyi Lezzetlerden Dut Yaprağı Sarması Yapılış Tarifi;
Yapraklar kaynayan suya atılıp 2 dakika haşlanıp hemen soğuk suya çıkartılmalıdır. Bu hem renginin sararmasını ve kararmasını engeller. Hem de pişmeyi durdurduğu için fazla pişmesini engeller.
Set gibi görünse de aslında çok narindir dut yaprağı. Yapraklar hazırlandıktan sonra yemeklik doğranmış soğan zeytinyağı ile kavrulur. Toz biber ilave edilir. Bulgur ve pirinçte konulup kavrulur. Üzüm, kühnar ve tuzu da ilave edilerek bir bardak kadar suyu verilir.
Suyu çektirilerek ocaktan alınır. Doğranan yeşil baharatlar ilave edilip karıştırılır ve soğutulur. Haşlanan yapraklara iç malzemeden konarak sarılır ve tencereye dizilir.
Üzerine bir tabak veya ağırlık koyularak bir bardak su ilavesiyle kaynayana kadar yüksek, sonra düşük ısıda 15 dakika pişirmek yeteli gelecektir. Ilık hale geldikten sonra veya soğuk servis edilir. İsteğe bağlı üzerine ılıkken zeytinyağı gezdirerek veya sarımsaklı yoğurt ile sofrada yerini alır.
Evinizin bereketi, damağınızın tadı, elinizin lezzeti eksilmesin. Sağlıkla kalın.