Altın Susam Nedir?
Altın susam nerede yetişir? Topraktan tabağa Altın susam 'ın özellikleri nelerdir? Türkiyede ne kadar Altın susam yetişiyor? Coğrafi işaretlerimizden Altın susam ne zaman hasad edilir? Altın susam 'ın tarihi nedir? Altın susam ilk defa nerede ekildi?
Türkiye gastronomi haritamızda susam çeşitlerinden Altın susam nerelerde yetişir? Türkiye ne kadar Altın susam ihraç ediyor? Altın susam hangi ülkelere gönderiliyor?
Osmanlı döneminde tapu tahrir defterlerinde de adı geçen Manavgat susamı, yurt içinin yanı sıra Japonya'dan da talep görüyor.
Antalya'nın Manavgat ilçesinde yetişen ve Türk Patent Enstitüsünce coğrafi işaretli ürün olarak "Manavgat Altın Susamı" olarak tescillenen susamda hasat dönemi devam ediyor.
Mayıs ve haziranda buğday hasadının ardından ekilen susam, özenle sulanıyor, bakımı yapılıyor ve eylül-ekim aylarında toplanıyor. Yaklaşık iki hafta desteler halinde yerde bekletilen ürün, daha sonra kümeler halinde kurutuluyor.
Sopalarla vurularak tomurcuklarından dökülen susam, belli ölçülerdeki eleklerden geçirilerek kullanıma hazır hale getiriliyor.
Susam, fabrikalarda işlendikten sonra yağ, tahin ve tahin helvasına dönüştürülüyor veya paketlenerek satışa sunuluyor.
Türkiye'deki üretimin yüzde 20'sini Manavgat karşılıyor...
Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası ( MATSO) Başkanı Seydi Tahsin Güngör, Antalya'da 54 bin dekar alana ekilen susamdan yaklaşık 4 bin 500 ton rekolte elde edildiğini söyledi.
Bu susamın büyük bir bölümünün Manavgat'ta yetiştirildiğini aktaran Güngör, ilçede 45 bin dekar alandan 3 bin 800 ton ürün elde edildiğini dile getirdi.
Güngör, Türkiye'de üretilen susamın yüzde 23,6'sının Antalya'dan, Antalya'da üretilen susamın da yaklaşık yüzde 85'inin, Manavgat'tan karşılandığını kaydetti.
"Japonya'dan büyük ilgi görüyor"
Manavgat susamının yurt dışından da alıcı bulduğunu vurgulayan Güngör, "Japonya'ya yaklaşık 1500 ton civarında Manavgat Altın Susamı ihraç ediliyor ve yiyecek sektörü başta olmak üzere ilaç sanayinde ve kozmetikte kullanılıyor." dedi.
Güngör, Osmanlı sarayının susam ve tahinini üreten, bugün de Türkiye'nin en önemli susam üreten merkezlerinden biri olan ilçenin hak ettiği coğrafi işareti aldığını kaydetti.
Yağ oranı diğerlerine göre yüksek...
İlçede yetişen susamın tat bakımından diğerlerine göre farklı olduğunu anlatan Güngör, şöyle konuştu:
"Manavgat Altın Susamı, aroması ve yağıyla diğer susamlardan farklıdır. Manavgat'ın mikro klima özelliğinden ve toprağının verimliliğinden kaynaklı Altın Susamı'nın hem aroması hem de yağ oranı daha yüksektir. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan bilimsel analizlerde diğer susamların yağ oranı yüzde 40 civarındayken Manavgat'ta yetişen susamın yüzde 60 seviyelerinde olduğu belirlendi."
Antalya'da, Manavgat Sanayici İşadamları Derneği (MASİAD) Başkanı Turgay Akar, ilçede bu yıl 25 bin dönüm alanda 4 bin ton Susam üretildiğini kaydetti.
Manavgat susamının Türkiye'nin yanı sıra yurt dışında da çok iyi bilinen bir susam olduğunu ve "Altın Susam" olarak anıldığını ifade eden Akar, 1450-1500'lü yıllarda Manavgat'ta 76 tane tahin değirmeni olduğunu ve Osmanlı saraylarında Manavgat susamının kullanıldığını vurguladı.
Akar, Manavgat susamının rengi, kalibrasyonu, tane büyüklüğü, tadı, kokusu ve içerisinde bulundurduğu mineraller bakımından dünyanın en kaliteli susamlarından olduğuna dikkat çekti.
Manavgat susamına eş değer olarak Etiyopya'dan "Hümerra" adı altında susam ithal edildiğini ifade eden Akar, şu an Manavgat susamını imalatçının, üreticiden 6 TL'ye aldığını kaydetti.
Piyasa satışının 8-10 TL'ye kadar çıktığını belirten Akar, Manavgat'ta şu an ekim yapılmayan 80 bin dönüm civarında arazi bulunduğunu ve devletin susama gerekli desteği vermesi durumunda bu alanların susam üretimine açılacağına inandığını ifade etti.
Desteğin gerçekleşmesi halinde 2014 yılında Manavgat'ta 10 bin ton civarında susam üretilebileceğini anlatan Akar, oluşacak rakamın Türkiye'nin susam ihtiyacının büyük bölümünü karşılayacağını söyledi.
MASİAD Başkanı Akar, susamın içerisinde bulundurduğu mineraller bakımından oldukça besleyici bir ürün olduğunu ve sofralardan eksik edilmemesi gerektiğini vurguladı.