Tingil (Dıngıl) Çorbası Nasıl Yapılır?
Şef Selma Atabey
Muğla’nın oğlak etiyle yapılmış yemekleri, otlarıyla yapılan mezeleri, salataları, ekşileme ve yoğurtlamaları, hamur işleri ve hatta tatlılarından örmekler verdik.
Ama çorbaları sınırlı tuttuk sanki. Çorbalardan örnekler çalışalım biraz istedim. Hatırlayalım, damaklarımızı şenlendirelim.
Muğla mutfak kültüründe çorba çeşitleri de oldukça fazla. Ancak çok bilinmiyor nedense. Çorba kültürü biraz göz ardı ediliyor sanki.
Çorba denince ilk aklıma gelen iki çorbadan biri üfelemeç idi ki onu yaptık. Diğeri ise Tingil (Dıngıl) çorbası. Yörük çorbası da diyebiliriz aslında. O kadar natürel ve o kadar sağlıklı ki hasta olduğu zaman çocuklar annelerin yaptığı çorbalardan oluyor kendileri.
Kırık bulgurla yapılıyor aslında. Hatta bulgur kırıldıktan sonra altta kalan küçük taneli olanlarla.
Ama artık bulguru kendimiz kırmadığımız için ince bulgur ile yapmaya çalışıyoruz.
İnce derken kısırlık bulgur değil, pilavlıktan küçük kısırlıktan iri bulguru kastediyorum. Dağ köylerindeki gibi kendi bulgurunu kendi yapanlar çok şanslı bu konuda çünkü iki çorbada aynı malzeme ile hazırlanıyor. Biri bugün yaptığımız diğeri ise tık tık çorbası. Bilmeyeniniz yoktur sanırım.
Tık tık çorbasına bulguru döverek kırdıkları dönemde tık tık ses çıkardığı için bu isimle biliniyor demişlerdi Fethiye ve Dalaman Kayadibi’nde. Bulgur kırılır kırılmaz altta kalan ince kırıklar su ile kaynatılırmış.
İçerisine tereyağı eritilip dökülür ve karabiber serpilerek yenirmiş. Yorgunluğu çıkartan, keyfe dönüştüren dinlenme lezzeti yani.
Tingil (dıngıl) bulgur demekmiş, Bodrum görüşmelerinde öyle demişlerdi. Öyle dediler ama uzun süredir kelime kökenlerine, farklı kültürlerdeki anlamlarına bakıp, hikayelerini araştırdım.
Ama bulgura tingil dendiğine dair bir kayıt bulamadım. Bilginiz varsa paylaşırsanız mutlu olurum.
En İyi Yöresel Çorbalardan Tingil Çorbası Nasıl Yapılır?
Nefis Yöresel Lezzetlerden Dıngıl Çorbasında Kullanılan Malzemeler;
* 1 Adet Küçük Soğan
* 1 Bardak İnce Bulgur
* 2 Kaşık Yağ (Varsa Tortu)
* 1 Kaşık Toz Biber
* Tuz
* Su
Muğla Çorbalarından Dıngıl Çorbası Hazırlanış Tarifi;
Tortu (hoşmerümün lezzetlendirmek için kullandıkları yemeklerden biridir ve çok yakışır. Tereyağı veya hoşmerüm eritilir. Soğan kavrulur. Toz biber ilave edilip rengi döndükten sonra bulgur kırığı ilave edilir ve kavrulur.
Suyu ve tuzu konularak yumuşayıncaya kadar kaynatılır. Suyun soğuk olması nişastasının çözülmesine ve çorbanın duru olmayıp bağlanmasına neden oluyor. Kimi yerde un koyulduğu söylendi. Ama soğuk su ile özleşene kadar pişirilirse un ilavesine gerek kalmadan kıvam alıyor.
Kimi ise önce renksiz kaynatıp en son tereyağında toz biberi yakarak ilave edebiliyor. Karabiber çok yakışıyor. Servisi sırasında isteğe bağlı limon suyu veya turunç suyu da kullanılabiliyor.