Geleneksel Türk Mutfağında Yöresel Mutfaklardan Balıkesir Mutfağı Nedir? Balıkesir Mutfağının Özellikleri Nelerdir? Balıkesir Mutfağının Yemekleri...
Balıkesir ili, Türkiye'nin Marmara ve Ege bölgeleri arasında geçiş konumunda bulunan geniş coğrafyaya sahip bir ildir. Ayvalık, Edremit, Erdek gibi yerleşim bölgeleri deniz ile içli dışlı iken, Susurluk, Bigadiç gibi bir kısım yerleşim bölgeleri de iç bölgelerde yer alır. Dursunbey, Sındırgı gibi dağlık bölgelerin yanında Gönen, Havran gibi ovalık bölgeler ile deniz ikliminin etkili olduğu bölgelerin varlığı bu mutfağın zenginliğine de kaynaklık eder.
Balıkesir mutfağının temel kaynağını "düğünlerde ve bayramlarda geçmişten günümüze yapılagelen yemekler" oluşturmaktadır. Bunun yanında eskiden beri sofralarda tüketilen yemekler ve günlük yemek alışkanlıklarından doğmuş yiyecekler bulunmaktadır.
Balıkesir ili verimli topraklara sahip olduğu için çok çeşitli ürünler yetiştirilmektedir. Her türlü sebze ve ot bulunmaktadır. İlin coğrafyasında tarıma elverişli toprakların büyük bir kısmında tahıl ekimi yapılmaktadır. Geri kalan kısımlarda ise baklagiller ve sanayi bitkileri yetiştirilir. Baklagillerin en çok yetiştirildiği yöredir.
Körfez Bölgesi’nde zeytin üretiminin gelişmiş olması yemeklerde zeytinyağı kullanımının yaygın olmasını ve zeytin kültürünün gelişmesini sağlamıştır. Balıkesir yöresinde iç kesimlerde yemeklerde zeytinyağının yanında çiçek yağı ve tereyağı da kullanılmaktadır.
Yörede hayvancılığın çok gelişmiş olması hayvansal ürünlerin ve süt ürünlerinin tüm sofralarda yerini almasına zemin hazırlamıştır.
Köy kültürünün zenginliği ve çeşitliliği yemek kültürünü de olumlu etkilemiştir. Bir köy düğününde en az yedi çeşit yapılır. Bu çeşitler genel olarak şunlardır: Düğün çorbası, üç kardeşler: keşkek-nohut yemeği-pilav, patlıcan yemeği, patates yemeği, yaprak sarması. Tatlı: höşmerim, zerde, kaymaklı veya helva. Şehir düğünlerinin vazgeçilmezi ise "tirit"tir.
Sadece bayramlarda ve özel günlerde yapılan yemekler de vardır. Güveç, Tirit, Balıkesir Kaymaklısı, karanfilli ekmek gibi.
Balıkesir Mutfağından Yemek Örnekleri
Arpa Şehriye Çorbası: Yörede çok sıklıkla yapılan bir çorba.
Acı filiz: Yörede yapılan bir ot yemeği.
Akkız: Yörede yapılan bir ot yemeği.
Balıkesir mantısı: Kayseri mantısından oldukça farklı ve daha büyüktür. Üzerine tavuk didilir ve haşlanmış nohut ilave edilir. İçinde kıyma yoktur.
Balıkesir kaymaklısı: Balıkesir'e özgü kaymak ağırlıklı bir tatlı.
Hoşmerim: Balıkesir'e ait bir tatlı.
Keşkek: Balıkesir köy düğünlerinin ve hayırlarının vazgeçilmez yemeğidir.
Kapama: Tiridin bir benzeri olan yemek.
Köy-ev baklavası: Yörede daha çok cevizli yapılır.
Kuna : Körfez bölgesinde levrekten yapılan bir yemek.
Kalamar Dolması: Körfez bölgesinde sıklıkla yapılan bir yemek.
Kuzukulağı: Yörede kuzukulağı olarak bilinen otlardan yapılan bir yemek.
Kapaktan Çıkma: Daha çok iç bölgelerde yapılan ve ateşte közlenen bir hamur işi.
Kulak: Dağlık ve iç bölgelerde yapılan üçgen şeklinde mantıyı andıran bir hamur işi.
Kızılcık Şurubu: Bölgede çok tüketilen bir içecek.
Koruk Suyu: Bölgede çok tüketilen bir içecek.
Lokma tatlısı: Körfez bölgesi köylerinde yapılan top şeklinde şerbetli tatlı.
Lokma: Hayırların vazgeçilmez hamur işi.
Mafiş tatlısı: Şerbetli bir tatlı.
Midye Çorbası: Körfez bölgesinde daha çok yapılan bir çorba.
Mürdükaşı: Balıkesir'e özgü bir yemek çeşidi.
Patlıcan yemeği: Düğünlerde sık yapılan bir çeşit.
Papalina: Ayvalık ve çevresine özgü bir balık çeşidi olan papalina daha çok kızartılarak yenir.
Papaz Yahnisi: Körfez bölgesinde deniz ürünlerinden yapılan bir yemek.
Saçaklı mantı: Balıkesir'e özgü değişik bir mantı türü.
Sura: Oğlak etinden daha çok kurban bayramlarında yapılan bir yemek.
Sallama: Sallama ya da sıyırma olarak da tabir edilen börülce haşlama salatasıdır. Zeytinyağı ile koruk suyu dövülmüş sarımsakla karıştırılır. Haşlanmış börülcenin üzerine bu karışım ilave edilerek servis yapılır.
Sarma: Yaprak sarması ve lahana sarması yöreye özgü yapılır ve zeytinyağlıdır.
Sini Böreği: Köylerde maşingalarda yapılan farklı şekillerde yapılan börek çeşidi.
Susurluk Ayranı: Susurluk ile özdeşmiş bir içecek.
Tirit: Özelliklerde kasabalarda ve şehirlerde düğünlerde yapılan parça pideli ve etli bir yemektir.
Zerde: Balıkesir yöresine ait bir tatlı.