13 Medeniyet Ve Binlerce Yıllık Kültür ‘Gastronomi Şehri’ Yaptı
Elif Ovalı - Akademisyen
Farklı kültürler Hatay’da öyle güzel sofralar ve öyle güzel tatlar bırakmış ki... O sofralarda tören, kutlama, ölüm, tebrik gibi farklı ritüeller için bir araya gelinmiş... Paylaşılan sadece sofralar değil aslında duygular, değerler olmuş.
Gastronomi turizmi son yıllarda giderek artan bir seyahat etme sebebi olarak karşımıza çıkıyor. Peki nedir gastronomi? Yunanca Gastros (mide) ve nomos (yasa) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş, yemek yapma tekniklerini, yemeği sunmayı, kültürü yemekte yaşatmayı inceleyen bir bilim.
Gastronomi bilimi bir çok disiplinden yararlanır. Bir kültürün sofralarını anlatırken orada yaşayan halkın geçmişi, alışkanlıkları, sosyoekonomik durumu, coğrafyanın özellikleri gastronomi biliminin ilgi alanına girer.
Antakya’nın tarihine baktığınızda her medeniyet buraya yerleşmek ve burada kök salmak istemiştir. Bereketli Hilal (Fertile Crescent) olarak tanımlanan günümüzden 12 bin yıl önce ilk defa buğdayın evcilleştirildiği ve dolayısıyla da yerleşik hayata geçilen bölgenin içinde yer almaktadır.
Defalarca deprem ve doğal afetlerin yerle bir ettiği şehir yine inatla, aşkla aynı yere tekrar kuruldu. Hatay ilinin yer aldığı coğrafya, tarih boyunca 13 büyük medeniyete ev sahipliği yapmış.
Antik çağda yaşantısı, zenginliği, farklı kültürleri barındırması ile Doğu’nun Kraliçesi olarak anılan Antakya, bugün o kültürleri Hatay olarak daha geniş bir coğrafyada hem yaşantısında hem de sofralarında yaşatıyor.
Kültürler mozaiği, medeniyetler şehri tanımlamaları bu kadim topraklar için tarihin her döneminde kullanılmış. IV. yy da yaşamış Antakya Akademisi’nin kurucusu ünlü hitabet sanatçısı ve eğitimci Libanius, “Dünyayı gezip görmekteki amacınız farklı kültürleri tanımaksa Antakya’yı ziyaret etmeniz yeterlidir” demiştir.
Bu farklı kültürler bu topraklarda öyle güzel sofralar ve öyle güzel tatlar bırakmış ki... O sofralarda tören, kutlama, ölüm, tebrik farklı ritüeller için bir araya gelinmiş... Paylaşılan sadece sofralar değil aslında duygular, değerler olmuş.
Burası kadim topraklardır. Medeniyetlerin beşiğidir. Tüm dinlerin ibadet merkezlerinin bulunduğu yerdir. Farklı kültürlerin farklılıklarının farkına varmadığı yerdir Hatay. İnsanların inançları, yaşantıları ile değil insan olma meziyeti ile anıldığı yerdir Hatay.
Hakedilmiş sonuç
Hatay’ın Gastronomi Şehri seçilmesi bizim için sürpriz değil, çoktan hak ettiği bir sonuç. Şehrimiz bu konuda çalışmalarını yapıp ev ödevlerini tamamlıyor. Çeşitli komiteler oluşturuldu.
Bu komitelerde yer alan kişiler farklı disiplinlerle yetişmiş ve şehri iyi tanıyan yeterlilikleri olan kişilerden oluşturuldu. Herkes üzerine düşeni yapmak için çok istekli ve kararlı. Çok güzel işler çıkacağından eminim.
Hatay’daki rafine kültürün sofraları, yıllarca deneyimlenmiş, kabul görmüş, yapım ve sunum tarzı, üretim şekilleri ile ortak akılla oluşmuştur. Hatay’ı gelin, görün birkaç gün de olsa yaşayın. Eski Antakya Sokakları’nda gezinirken yemek saati ise evlerden gelen mis gibi tencere yemeklerinin kokusunu içinize çekin...
Unutamayacaksınız. Bu şehir hâlâ öğle yemeklerinde ailelerin evlerde masa etrafında toplandığı şehirdir. Hatay’ı farklı kılan o kadar çok özellik var... Gelin Hatay’ı daha yakından tanıyın.