Yeni haftaya Cumhuriyet tarihinin en önemli kadınlarından biri olan Latife Hanımı anarak başlamak istedim.
Hepimiz için kıymetli olan Atatürk’ün yanında güçlü bir kadını anmamanın ve verdiği mücadeleyi görmezden gelmenin haksızlık olduğunu düşünüyorum.
Latîfe Uşakî ya da nüfus kayıtlarına göre Latîfe Uşaklı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal'in iki buçuk yıl evli kaldığı eşi.Tanzimat dönemiyle kesişen gençlik yıllarından ölümüne kadar kadın hakları savunuculuğu yapmış özel bir kadın.
O sadece bir eş değildi, Atatürk’ün deyimi ile bir yaver, aynı zamanda bir devlet başkanının en yakın yardımcısı idi. İyi eğitim almış, yabancı dil bilen, entelektüel bir Türk kadınıydı. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında, inşa edilmek istenen modern Türk kadını imajının öncü sembolü idi.
Uzun zamandır hayatına dair kitapları okuyorum. Okurken hayıflandığım tek şey, evliliklerinin kısa sürede noktalanmış olması. Keşke daha uzun süre evli kalsalardı da Latife Hanımı Atatürk’ün her devriminin yanında görebilseydik. Böylelikle hem Atatürk daha uzun yaşardı hem de devrimlerin anlaşılmasının önündeki engeller daha kolay aşılabilirdi.
Evli kaldıkları süre boyunca Atatürk’ün sağlığını düşünerek düzenli bir hayat yaşaması için çabalamış ve Atatürk’ün kendisine olan güvenini suiistimal etmeye çalışanlarla mücadele etmek zorunda kalmış. Bu mücadelede Atatürk’ü kendisi ile arkadaşları arasında bir tercih yapmaya bırakması ve otoriter tavırları nedeniyle etrafındakiler tarafından hırçın ve anlayışsız bir kadın olarak değerlendirilmiş.
Oysa Atatürk ve Latife Hanım birbirlerini çok sevmişler.
Hem evli kaldıkları hem de birlikteliklerini sonlandırdıkları tüm süreç boyunca Türkiye'nin modernleşme sürecinin kadın figürü olarak isminden sıklıkla söz ettiren, yabancı basının hayranlıkla yakından takip ettiği Latife Hanım, maalesef ülkemizde hak ettiği değeri görememiş.
Ben farklı kitaplardan okudum Latife Hanım’ın hayatını. Çok saygı duydum eğitimine, bilgisine ve görgüsüne.
Çankaya köşküne gelen yabancı misafirleri ana dili gibi İngilizce ya da Fransızca konuşarak eşinin yanında ağırlayan, piyano çalarak konuklarını onurlandıran, kadınların hem kamusal hem de özel alanda görünür olacakları her türlü yeniliğe inanan bir kadın olarak mücadelesine, ölene kadar Atatürk’e olan destek ve sadakatine hayran kaldım!
Onunla ilgili satırları okurken içimden hep teşekkür ettim. Atatürk kadar Türk kadının özgürleşmesi adına verdiği mücadele için!