Birçok Dünya Ülkesinde "Türk Somonu" Konuşuluyor
Somon Balığı Nedir? Somon Balığı Çeşitleri Nelerdir?
Somon Balığı, Som Balığı olarak da bilinen, uzun mesafeli göçleri ile meşhur bir balık türüdür. Tatlı su ve denizlerde yaşayan somon balıkları, göçmen hayvanlardır. Somon balıkları, yumurtlamak amacıyla ilkbahar mevsiminde, nehirlerin içlerine doğru giderler.
Bu yolculuklarda, 3 ila 5 metre yüksekliğe kadar çıkan çağlayanları sıçrayarak aşarlar.
Som balıklarının türleri ise şu şekildedir;
– Demirkafa somu
– Kırmızı som,
– Atlantik somu,
– Kral somu,
– Köpek som,
– Pembe som,
– Gümüş som
Hem tatlı suda, hem de denizde yaşayan Som balıkları, özellikle kuzey yarım küredeki ılıman denizlerde yaşamaktadırlar. Som balıkları, Atlantik ve Büyük Okyanusta da kalabalık sürüler halinde yaşamaktadırlar. Somon balıkları, yapı itibariyle yırtıcı, çevik ve obur özelliklerine sahiptirler. Beslenmeleri ise balık yeme odaklıdır. Somon balıklarının vücutları, iğ şeklinde uzun ve yanlardan çok az basıktır.
Karakteristik özelliklerinden biri olarak, sırt yüzgecinin gerisinde bulunan dikensiz bir yağ yüzgeci gösterilebilir. Bu tür balıkların, başları pulsuzdur. Bu balıkların renkleri ise, kaç yaşında olduklarına ve beslenme sahalarının farklılığına göre değişiklik gösterir.
Yetişkin bir somon balığının sırt bölgesi gri ve mavi, yan bölümler de gümüş renklidir. Bunlara ek olarak, baş ve vücut kısmında sayısız ufak siyah lekeler ve erkeklerinin yan taraflarında da kırmızı rozetler bulunur. Somon balıklarının genel olarak boyları 1 metre ve ağırlıkları da 9-15 kg’dır. Pasifikte yaşayan “Kral Som” ise, 1,5 – 2 metre civarlarında bir uzunluk ve 50 kg’a varan ağırlığıyla, en büyük som balığı çeşididir.
Kayseri İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği Başkanlığı görevini de yürüten Sermed Türkiye'nin balık tüketme alışkanlığının düşük olduğunu söyledi.
Sermed, bundan dolayı üretim fazlası olduğunu ve Türkiye'de üretilen balıkların ihraç edilebilir seviyeye geldiğini ifade etti.
Su ürünlerindeki ihracat rakamları ile ilgili de bilgi veren Sermed, "2020 itibarıyla 1 milyar dolar ihracatı geçtik. Bu ciddi bir rakam. İhracatta 2023 hedefimiz bu ihracat rakamını 2 milyar dolara çıkartmak." diye konuştu.
"Özellikle sıcak denizlerimizde Akdeniz ve Ege'de çupra, levrek üretimi var. Karadeniz’de de levrek üretimi var ama somon üretimi sadece Karadeniz'de var. İç sularda, akarsularda ve barajlarda alabalık üretimimiz var. Yurt dışına
hayvancılık ve su ürünlerinde bütün balıklarımız satılıyor ama somon daha ön planda. Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Burdur; İç Anadolu’da Kayseri, Elazığ ve Sivas ciddi miktarlarda alabalık ve somon üretiyor. Kahramanmaraş, Rize, Denizli, Muğla ve İzmir gibi şehirlerden de balık ihraç ediliyor.
"Türkiye, balık çeşitliliği açısından zengin bir ülke, üç tarafımız denizlerle çevrili. İç kesimlerde de sayamayacağımız kadar tatlı su balıklarımız var. Denizlerimizde de aynı şekilde ama özellikle Karadeniz’de hamsi, lüfer, palamut var. İç sularda ürettiğimiz büyük alabalığa 'Türk somonu' ismini vereceğiz inşallah. Bu yönde çalışıyoruz. Ticari isim olarak biz bu balığa 'Türk somonu' ismini verip, öyle ihracat yapmak istiyoruz. Norveç 'Norveç somonu' dedi, Şili 'Şili somonu' dedi, Peru 'Peru somonu' dedi, biz de 'Türk somonu' demek istiyoruz. Çok kısa zamanda birkaç aya bu isim konusunu neticelendireceğiz."
Somon Balığının faydaları...
Sağlığımız içinde
bağışıklık sistemine faydaları ile bilinen Somon Balığı Zengin Besin İçeriğine Sahiptir (somonun faydaları)
Yüksek oranda omega 3 içeren somon balığı ayrıca protein, çeşitli vitaminler ve mineraller açısından zengin bir besindir.
Günlük protein ihtiyacının büyük bölümünü karşılar. 85 gram somon balığında yaklaşık 22 gram protein bulunur.
Somon balığı A, C, D, B6, B12, D ve E vitaminleri açısından zengin bir besin kaynağıdır. Magnezyum, iyot, fosfor, selenyum, potasyum ve demir gibi mineraller içerir.
Yağ oranı düşüktür.
Somon Balığı "Kalp Damar Sağlığını Korur"
Sadece haftada bir kere Norveç somonu tüketerek kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Somon balığının içeriğindeki omega 3 yağ asitleri, niasin ve B12 vitamini trigliserid seviyesinin düşmesine yardımcı olur. Trigliserid kalp ve damar hastalıkları ile yakından ilgilidir.
Yapılan araştırmalarda sık ve düzenli olarak somon balığı tüketen kişilerin ileriki yaşlarında kalp damar hastalıklarına yakalanma riskinin azaldığı gözlenmiştir.
Kadınlar üzerinde yapılan bir başka araştırmada ise, ayda 1-3 kez balık tüketmenin koroner kalp hastalıkları riskini yüzde 21 oranında azalttığı ortaya konmuştur.
Somon balığı yemek, kalp krizi ve felç geçirme riskini azaltır.
Somon Balığı Faydalarından "Kanser Hastalıklarına Karşı Koruyucudur"
Düzenli olarak somon balığı tüketmek pankreas, kolon, ağız, mide ve kolorektal kanserine yakalanma riskini azaltır.
Ayrıca lösemi, multipl miyelom ve non-Hodgkin lenfoma riskini düşürür.
Somon Balığı Antienflamatuardır
İçeriğindeki doymamış yağ asitleri sağlık açısından oldukça faydalıdır.
Omega 3 vücuttaki kronik enflamasyonu azaltır, bu nedenle ortaya çıkan yangıyı hafifletir.
Somon Balığı Soğuk Algınlığı Semptomlarını Hafifletir
İyi bir antienflamatuar kaynağı olan somon balığı ayrıca ateş, baş ağrısı gibi şikayetleri azaltır.
Bu özellikleri bakımında grip, nezle, soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklarla birlikte ortaya çıkan semptomları hafifletir. Soğuk algınlığı tedavisinde doğal bir ilaçtır.
Somon Balığı Kan Basıncını Düzenler
Somon balığının bir diğer faydası ise kan akışını ve basıncını düzenlemesidir. Bu özelliği sayesinde pulmoner emboliye karşı koruyucu bir kalkandır.
Düzenli tüketildiğinde, emboli başta olmak üzere kan pıhtılaşmasına neden olan birçok rahatsızlığa karşı etkilidir.
Ven trombozu, yani bacak ve uyluk damarlarında meydana gelen kan pıhtılarını ve buna bağlı olarak oluşan ağrıyı engeller.
Somon Balığı Faydalarından "Zayıflamaya Yardımcıdır"
Adeta bir sağlık ve besin deposu olan somon balığı, diyet listelerinin baş tacıdır.
İçeriğindeki yüksek protein ve düşük yağ oranı ile kolay sindirilir.
Uzun süre tok tutar ve sağlıklı bir şekilde kilo vermeye yardımcı olur.
Somon Balığı Cilt Dostu Besindir
Somon balığı, cilt dostu besinler arasında yer alır.
İçeriğindeki kalsiyum, fosfor, demir, selenyum, A, B, D vitaminleri ve omega 3 sayesinde hem cilt hem de saç sağlığını korur.
Antienflamatuar etkisiyle birlikte cildin erkenden yaşlanmasına karşı koyar.
Cildin pürüzsüz ve canlı görünmesini sağlar.
C ve E vitamininin emilimine yardımcı olur.
Gül, sedef, egzama gibi cilt problemleriyle mücadele eder.
Cilt kanserini önler.
Güneş ışınlarının cilt üzerindeki olumsuz etkilerini ve bıraktığı hasarı minimize eder.
Somon Balığı Alzheimer Riskini Azaltır
İçeriğindeki omega 3 yağ asitleri sayesinde Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltır.
Ayrıca yaşa bağlı olarak gelişen unutkan probleminin önlenmesine katkıda bulunur.
Somon Balığı Göz Sağlığını Korur
Somon balığı faydaları listemize devam ediyoruz: Somon balığı düzenli olarak tüketildiğinde, ileri yaş rahatsızlığı olan makula dejenerasyonun gelişmesini önler.
Makula dejenerasyonu sarı nokta hastalığı olarak bilinir.
İçerisindeki omega 3 yağ asitleri sayesinde göz kuruluğunu önler, kronik göz rahatsızlıklarının gelişmesine katkıda bulunan etkenleri ortadan kaldırır.
Göz kuruluğu ya da kronik göz rahatsızlığına sahip kişilere düzenli olarak somon balığı tüketmeleri önerilir.
Izgarada somon balığı nasıl yapılır?
Izgarada somon balığı Yapımı için kullanılan malzemeler nelerdir?
1 kilogram somon fileto (derisiz ve kılçıksız)
50 mililitre zeytinyağı
1 misket limon
Yarım demet maydanoz
Geleneksel Türk mutfağında en iyi
balık yemeklerinden Izgarada somon balığı Sos için:
Yarım demet maydanoz
8 adet arpacık soğanı
2 diş sarımsak
4 adet domates
6 yemek kaşığı zeytinyağı
Tuz
Karabiber
Izgarada somon balığı Pişirme ve sunum için:
Tahta şişler
Somon şiş kebap tarifi Nasıl yapılır?
Somonu 3 santimetrelik küplere bölün. Bir kaba zeytinyağı, yarım demet ince kıyılmış maydanoz ve misket limonunun suyunu ekleyin. Somon küplerini 20 dakika kadar marine edin. Balık, bu sosun lezzetini alacaktır.
Sos için yarım demet maydanozu ince kıyın. Arpacık soğanlarını ve sarımsağı soyup doğrayın. Domateslerin kabuğuna birer çizik atın ve 15 saniye kaynar suda bekletin. Çekirdeklerini çıkarıp ikiye bölün. Domatesleri, maydanozu, arpacık soğanlarını ve sarımsağı bir kasede zeytinyağı ile harmanlayıp damak tadınıza göre tuz, biber ve acı kırmızı toz biber ekleyin.
Somon küplerini marine sosundan çıkarın ve tahta çöp şişlere dizin. Pişirme sırasında yanmalarını önlemek için şişleri kullanımdan önce suda bekletin. Çöp şişleri ızgaraya yerleştirin ve 3 dakika pişirin. Pişirme süresinin yarısında şişleri çevirerek içlerinin yumuşak kalmasını sağlayın.