Kömbe Nedir? En İyi Yöresel Kömbe Çeşitleri Nelerdir?
Kömbe nedir? Kömbe hangi ilimize aittir? Bayramlara özel kömbe kurabiyeleri nasıl yapılır? Bu bayramda kömbe yapmayı düşünüyor musunuz? Kömbe nereden geldi? Kömbe börekmidir? Kömbe kurabiyemidir? Yöresel mutfaklarımızdaki kömbe çeşitleri nelerdir?
İşte tüm bu sorularınızın cevabını Türk aşçı haberleri olarak sizler için hazırladık. Yöresel mutfaklarımızda farklı şekil ve çeşitlerde yapılan kömbe tarifleri…
Yörelere Göre Kömbe Çeşitleri Nelerdir? "Kömbe Nedir? En İyi Yöresel Bayram Kömbeleri Nelerdir?"
Kömbe, Türkiye'ye özgü özellikle Orta Anadolu, Sivas, Malatya yöresine ait bir börek çeşididir. Yapılış şekilleri çok küçük farklılıklar gösterir. Geleneksel olarak iki sac arasında pişirilir. Ancak tabii ki günümüzde elektrikli fırınlarda, aynı tarifle pişirilebilmektedir.
İç harç, Patatesli Kömbe, Kıymalı Kömbe ya da Tikeli Kömbe fark etmez, bol kuru soğan, kırmızı pul biber ve karabiber ile tatlandırılarak kavrularak konur ve başka bir ilave yapılmaz. Arzuya göre iç döşendikten sonra, tavada un ve tereyağlı yapılmış kuymak ilave edilip üst hamur ondan sonra kapatılır.
İç malzemesine göre ad alır; Patatesli Kömbe, Kıymalı Kömbe gibi.
Anadolu mutfağında değişik birkaç yöresinde de, bayramlar gibi önemli günler için haşhaşla yapılan bir tür ekmek aynı adla anılmaktadır.
Kahramanmaraş'ta yapılan yağlı ve tuzlu bir tür çöreğe de "Kömbe" adı verilmektedir.
Hatay usulü Kömbe Özellikle bayramlarda yapılır ve bayram Kömbesi denir. Bayramlarda ikram edilir her evde ve bu kalıplar şarttır. Bu kalıpların dışında olmuyor. İçerisinde yağı şekeri baharatı unu ve su. Öncelikle suyunu kaynatıyoruz, yağını güzelce ısıtıyoruz, bunun içerisinde şekeri güzelce eritiyoruz, o çok önemli.
Sonrasında diğer malzemeleri katıyoruz, baharatını, kabartma tozunu, vanilyasını ve ununu ekliyoruz. Pişirmesi süresi 2025 dakika kadar sürmektedir” dedi
Kömbe Nedir?
Kömbe aslında bir Antakya kurabiyesidir. Ayrıca kömbe için “çay saatlerinin yatılı misafiri” demek bu lezzetli kurabiyeyi tanımlamak için uygun olabilir. Yatılı dememizin nedeni kömbenin uzun süre saklanabilmesinden kaynaklanıyor. Buna esas etkende içerisinde yumurta ihtiva etmemesidir.
Ağzı sıkıca kapalı bir kavanoz içerisinde buzdolabında aylarca saklanabilmektedir. Canınız sıkıldığında mutfağa gidip ağzınıza birer-ikişer tane atabileceğiniz gibi sıcak, soğuk içeceklerin yanında atıştırmalık olarak da midenize gönderebilirsiniz.
Kömbeye daha önce de bahsettiğimiz gibi “Sen kimlerdensin?” diye sorulduğunda size Antakya mutfağı cevabını verecektir. Kömbe bu yörede şeker bayramlarında karşımıza çıkan evin küçük çocuğudur. Korkmayın sizden harçlık istemez aksine kendisini ortaya koyar. Şeytan tüyü mü vardır bilinmez ama herkes tarafından çok beğenilir.
İçeriğinde tarçın, karanfil, muskat, damla sakızı, yenibahar, zencefil, mahlep gibi çeşitli baharatları bulundurduğundan hem damakta farklı bir tat bırakmaktadır, hem de oldukça şifalıdır. Düşünsenize bu baharatları ayrı ayrı yemek biraz zor fakat hepsi kömbe içerisinde birleşince adeta kombo oluyor :)
Her bir baharatın memleketine yolculuğa çıkmayı vaat eden kömbe, yöreden yöreye değişmekle birlikte cevizli, hurmalı, susamlı ve fıstıklı olarak da yapılmaktadır. Maraş, Gaziantep, Reyhanlı ve Hassa’da buzdolaplarında yerini almaktadır.
Hatay Usulü Kömbe Nasıl Yapılır?
Hatay Mutfağında Kömbe Yapımı İçin Malzemeler;
* 125 gram tereyağı
* 1 su bardağı sıvı yağ
* 1,5 su bardağı şeker
* Yarım su bardağı su
* Yarım su bardağı süt
* 1 tatlı kaşığı kömbe baharatı (yenibahar, tarçın, mahlep, zencefil, karanfil, muskat, dövülmüş damla sakızı)
* 1 çay kaşığı kabartma tozu
* 6 su bardağı un
* Susam
En Meşhur Bayram Kömbelerinden Hatay Kömbe Yapılış Tarifi;
Oda sıcaklığında tereyağını ve kalan malzemeleri ekleyerek karıştırın. Ele yapışmayana kadar hamuru yoğurun. Hamurdan yumurta büyüklüğünde parçalar koparın ve yuvarlayın. Her yerini susama bulayın.
Sonra kendi kalıbın da şekillendirin ve tepsiye dizin.
170 derecede pembeleşene kadar pişirin.
Kömbe Kalıbı Nasıl Yapılır?
Türkiye’nin dört bir yanına ahşap kömbe kalıbı gönderdiklerini ve yapılan işçiliğin çok zahmetli olduğunu söyleyen Hataylı kömbe kalıbı ustası Şahin Kadınoğlu, “7 yaşından beri baba mesleğini yapıyorum. 12 yaşında tornaya girdim. Şu an yaşım 43... Oldu bitti tornayla uğraşıyordum.
Genellikle kömbe kalıplarıyla uğraşıyoruz. Türkiye’nin dört bir tarafına kömbe kalıpları gönderiyoruz ve epey zahmetli bir iş. Elimizden geldiğince yetiştirmeye çalıştırıyoruz. 8 aşamadan geçiyor, önce çizim sonra kesim, kesimden sonra tornası yapılıyor, torna yapıldıktan sonra içi oyuluyor, nakışı yapılıyor.
Zımparasını vuruyor, sonra da piyasaya sürüyoruz. 8-9 aşamadan sonra tamamlanıyor ve ekseri müşterilerimiz bunları beğeniyor. Ve özelliği de şu gürgeni fırlanmamış ağacı kullanıyoruz, birinci kalite ağacı kullanıyoruz.
Yeter ki daha dayanıklı olsun. Ev hanımlarımızın genellikle tercih ettikleri, kullandıkları ahşap ürünleri. Bunların plastikleri var. Sağlıklı olmadığı için şu an herkes ahşap kalıpları alıyor. Desen desen modellerimiz var, yaklaşık 25-30 tane modelimiz var” dedi.
Maraş usulü nefis bir börek. “Kömbe”
Kömbe Anadolu’da iki çok farklı lezzetin adı. Bir tanesi Antakya usulü kurabiyeler, bir tanesi de Maraş usulü nefis bir börek. Özellikle bayram günlerinde mutlaka sofralarda yerini alan kömbenin özelliği iki sac arasına koyularak pişirilir. Ancak evde böyle bir imkanınız oksa davul fırında pişirmeye çalışın. Çeşit çeşit harçla yapılabilen kömbenin tarifi aşağıda. Mutlaka deneyin…
En farklı Bayram Kömbelerinden Maraş Usulü “Kömbe” Tarifi;
Maraş Usulü “Kömbe” Kullanılan Malzemeler;
Maraş Usulü Kömbe Hamuru İçin:
* 6 su bardağı un
* 1 su bardağı süzme yoğurt
* 1 su bardağı süt
* Yarım su bardağı su
* 1 tatlı kaşığı tuz
* 1 çay kaşığı toz şeker
Maraş Usulü İç Harcı İçin:
• 2 bağ ıspanak
• 1 adet kuru soğan
• 4 adet sivri biber
• Tuz
• Karabiber
Maraş Usulü Kömbe Tarifi Nasıl Yapılır?
Ispanakları ayıklayıp güzelce yıkayın. İnce ince doğrayın.
Soğanları yemeklik, biberleri de ince ince doğrayın.
Hepsini derin bir kapta tuz ve karabiberle harmanlayın ve bir kenara alın.
Bir yoğurma kabında un, yoğurt, süt, su, tuz ve şekeri karıştırıp yoğurmaya başlayın.
Ele yapışmayan bir hamur elde edin ve hamuru iki parçaya bölün.
Tezgahı unlayıp hamurları çok kalın olmayacak şekilde tepsi büyüklüğünde açın.
Tepsiyi yağlayıp hamuru elinizle bastırarak yerleştirin.
Üzerine harcı yayıp ikinci hamuru da tepsinin üstüne kapatın ve yerleştirin.
Yumurta sarısını çırpıp fırçayla hamurun üstüne sürün.
Böreği kare kare dilimleyin.
Fırını 160 dereceye ayarlayıp önceden ısıtın ve tepsiyi fırına verin. 30-40 dakika kızaran böreğinizi çıkarıp sıcak sıcak servis edin.
Osmaniye Usulü Bayram Kömbesi;
Bayram kömbesi, Osmaniye yöresine ait geleneksel bir lezzet. Özellikle Ramazan bayramında eve gelen misafirlere çayın yanında mutlaka bayram kömbesi ikram edilir.
Osmaniyede bayram yaklaşınca fırınlarda veya evlerde beşer onar kg. olarak bu kömbe hazırlanır.
İçindeki baharatların o harika aromaları ve çöreğin 2-3 ay dayanabilme özelliği Kömbeye ilgiyi artırıyor. Bayram kömbesi lezzetli ve günlerce ilk günkü tazeliğini korur. Bu kömbe mayalı olarak yapılıyor.
Osmaniye'de eskiden bayramdan günler önce mahalle fırınlarının önünde kömbe pişirtmek isteyen insanlar sıraya girer ve gece yarılarına kadar çalışırdı fırınlar. Bu gelenek hala da devam etmektedir. Ancak şimdi günlük olarak yapan fırınlar da var. Birde evde de yapılıyor.
Çeşitli Baharatlar Katılıyor...
Bayram Kömbesinin içine çeşitli baharlar katılıyor. Tarçın, karanfil, muskat, damla sakızı, yeni bahar, zencefil ve mahlep karışımından oluşuyor. Bunlar Kömbeye çok güzel bir aroma ve lezzet katıyor. Kömbenin üzerine serpilen susam ve çörek otu hariç bütün malzemeler hamur haline getiriliyor.
Kömbe çeşitlerinde Bayramda Kömbe Yetiştiremiyoruz
Çardak fırınında görüştüğümüz Kıymet Çardak, fırında dört kadının bayram kömbesi yaptığını söylüyor. Bayram öncesi siparişleri yetiştiremediklerini belirtiyor. Kömbenin Osmaniye iline has olduğunu vurgulayan Kıymet Çardak, esas olarak içine konan malzemelerin ve hamurun ayarını tutturmanın önemli olduğunu söylüyor.
Çardak, doğal maddeler kullandıklarını, glikoz vb katkı maddeleri içine koymadıklarını belirtiyor. Eskiden sadece fırınların bayramda kömbe çıkardığını on yıldan beri günlük olarak da bayram Kömbesinin yapıldığını hatırlatan Çardak, on yıl önce kömbenin günlük yapımını kendisinin başlattığını ifade etti.
En İyi Bayram Kömbelerinden Osmaniye Usulü Bayram Kömbesi Tarifi
Osmaniye Usulü Kömbe Bayram Kömbesinde Kullanılan Malzemeler:
* Un,
* yoğurt,
* süt,
* maya,
* şeker,
* tahin,
* kömbe kokusu,
* tarçın, susam,
* çörek otu,
* karanfil,
* yağ
Osmaniye Usulü Bayram Kömbesi Yapılış Tarifi;
Büyük bir kabın içine un ince elekle elenir. Elenen unun içine şeker ve hazırlanan baharatlar konulup iyice karıştırılır. Daha sonra yoğurt, maya ve yağ ilave edilip ılık sütle yoğrulur. İyice yoğrulan hamurun mayalanması için üzeri kalın bezlerle sıkıca kapatılır.
Bir gece bekletilen hamurun mayası geldiği zaman ekmek tahtasının üzerine yağlanır. Hamur yumurta büyüklüğünde alınır, yuvarlak şekil verilerek üzerine bastırılır. Şekil verilen hamurun üzerine susam atılır. Kömbeler tepsiye dizilerek fırında pişirilir.