Evde Dondurma Nasıl Yapılır? Çilekli, Hindistan Cevizli, Kakaolu Dondurma Tariflerini Denediniz mi?
Dondurmanın Tarihi Nedir? Osmanlı'da Dondurma Varmıydı? Osmanlı'da Dondurma Nasıl Yapılırdı?
Küçük-büyük, yaz-kış fark etmeden, her yaştan her kesimden insanın severek tükettiği gıda ürünü olan dondurma Osmanlı'da nasıl keşfedildi? Günümüze gelene kadar hangi evrelerden geçti? İlk Çağdan beri muhtelif şekillerde var olan dondurmanın Osmanlı saray ve toplum hayatındaki yerine kısaca değiniyoruz.
Besleyici bir özelliği de olan dondurmanın geçmişi, binlerce yıl öncesinin antik medeniyetlerine kadar uzanır. Kökeni Çin, Roma veya Mısırlılara affedilmesine rağmen iptidai manada dondurmanın soğuk hava depoları yapımında oldukça uzmanlaşmış Persler tarafından yapıldığı sanılmaktadır.
Dondurma yapmak için İran'da dağların yüksek yamaçlarına çukurlar kazarak kar topluyor, topladıkları karları; süt, kaymak, bal, şurup, şerbet, çeşitli baharatlar ve diğer tatlandırıcı tarla harmanlayarak tekrar kara gömüyorlardı. Burada haftalarca bekleterek bir çeşit dondurma elde ediyorlardı. Daha sonra bu karışımı şehrin kar ve buz ihtiyacını karşılamak için inşa ettikleri Yahçal adı verilen soğuk hava depolarında yaz boyu saklıyorlardı.
Günümüz dondurma formatına pek benzemese de dondurmaya en yakın yiyecek buydu ve bunu en iyi uygulayan Perslerdi. Yahçal'a benzer şekilde Mezopotamya Fırat nehri havalisinde de firavunların kar ve buz ihtiyaçlarnı karşılamak için yapılmış buzhaneler bulunmaktaydı.
Asur ve Mısırlılara ait kabartmalarda dondurmaya benzeyen yiyeceklerin var olduğu belirlenmiştir.
Bunun yanında dondurulmuş şerbetin ilk defa Çinliler tarafından yapıldığı, daha sonra Arabistan, İran ve Anadolu'ya geçtiği, 13. yüzyılda ise Çin'i ziyaret eden Marco Polo tarafından bu yiyeceğin Venedik'e götürülerek buradan da Avrupa'ya (Fransa, Almanya, İngiltere vs.) yayıldığı tahmin edilmektedir. 16. yüzyılın başlarında ise İtalya'da "water ice" adı verilen bir çeşit dondurmanın yapıldığı belirtilmiştir.
Meyve Özlerinden Elde Edilen Sular
Dondurmanın Türklerdeki gelişimine bakacak olursak bu konuda Kâsgarlı Mahmud'un önemli bilgiler verdiği görülür. Nitekim Kâsgarlı, Türklerde kayısının sıkılıp suyundan şerbet yapıldığını ifade eder. Muhtemelen o devirde bulunduğu anlaşılan arubat (demirhindi), kızılcık, sarı erik (limgen ve amşuy), şeftali (aluç) gibi meyvelerin de Türkler tarafından şerbet olarak tüketilmiş olduğu hatta bu meyve özlerinden elde edilen sulardan özellikle yaz aylarında soğutularak dondurulmuş şerbet yapıldığı olası gözükmektedir.
Osmanlı'da Kar Ve Buz Vakıfları
Osmanlı zamanında kimi hayırseverler tarafından kurulmuş kar ve buz vakıftan vardı. Bu vakıfların görevi yazın dağlardan şehre kar ve buz getirterek çarşıda, pazarda, camide, ücretsiz halka dağıtmaktı. Şerbet veya karma yapılarak dağıtıldığı da olurdu. Bazı yörelerde ise hayır yapmak isteyenler parasına göre karcıya sipariş vererek ahaliye kar dağıtılmasını istiyordu.
Anadolu'da buna "kar üleştirmek" denirdi. Kar dağıtmak özellikle sıcak yaz günlerinde tarlada, bağda, bahçede çalışan veya ekinle uğraşan köylü nazarında çok büyük sevaptı. "Kar hayrı" denilen bu gelenek Anadolu'nun hemen her sıcak yöresinde o zaman için en çok işlenen hayırlardan birisiydi.
Osmanlı'da Karcı Ve Buzcu Esnafı
Zamanla kar ve buzculuk bir esnaf koluna dönüşmüştür. Kar ve buzcu esnafı denilen bu zümre dağların güneş almayan güz yamaçlarına yaptıkları kar kuyularına kışın kar basar, yazın da bu kadarı kalıplar halinde keserek çuvallarla katırlara yükleyip şehre indirip satarlardı. Kar dağıtmak isteyen hayır sahipleri, dondurmacılar, şerbetçiler, kebapçılar, muhallebiciler müşterileri arasındaydı.
Sağlıklı dondurmalar hazırlamak için, her bir tarifte donmuş muz kullanıyorum. Muzları, isterseniz kabukları ile derin dondurucuya atabilir ya da buzdolabı poşetlerine atarak da derin dondurucuda muhafaza edebilirsiniz. Son olarak, muzları, dondurmayı yapmaya başlamadan 5-6 dakika önce dondurucudan çıkarıp doğrayıcıdan geçirirseniz, işiniz çok daha rahat olacaktır. Hadi gelin, bu üç nefis dondurmanın yapımına birlikte bakalım.
Evde Dondurma tarifi
Evde Dondurma kullanılan Malzemeler
Çilekli Dondurma Malzemeleri
* 2 adet donmuş muz,
* 6 adet donmuş çilek,
* 6 adet donmuş frambuaz,
* 1/2 su bardağı krema
Kakaolu Dondurma Malzemeleri
* 2 adet donmuş muz,
* 1 yemek kaşığı kakao,
* 3 yemek kaşığı fıstık ezmesi,
* Karamel sos
Hindistan Cevizli Dondurma Malzemeleri
* 2 adet donmuş muz,
* 1 yemek kaşığı chia tohumu,
* 3 yemek kaşığı Hindistan cevizi,
* Bal
Evde Dondurma Yapılış tarifi
Çilekli Frambuazlı Dondurma Nasıl Yapılır?
Donmuş muzu, frambuazı ve kremayı doğrayıcıya alın ve doğrayıcıyı çalıştırın.
Karışımı servis tabağına alın ve dondurucuda 15-20 dakika bekletin.
Üzerini çilek reçeli ile süsleyerek servis edebilirsiniz.
Kakaolu Fıstık Ezmeli Dondurma Nasıl Yapılır?
Muzu, fıstık ezmesini, kakaoyu ve karamel sostan bir miktar alıp malzemeleri doğrayıcıya alın ve çalıştırın.
Karışımı servis kasesine alın ve dondurucuda 15-20 dakika bekletin.
Karamel ve yer fıstığı ile süsleyerek servis edebilirsiniz.
Hindistan Cevizli Dondurma Nasıl Yapılır?
Muzu, chia tohumunu ve toz Hindistan cevizini doğrayıcıya alın.
Bal ilave edip doğrayıcıdan geçirin ve servis kaselerine alın.
Dondurucuda 15-20 dakika bekletin.
Hindistan cevizi tozu ve biraz da granola ile süsleyerek servis edebilirsiniz.
Türk Aşçı Haberleri Olarak;
Türk aşçı haberleri olarak sizler için hazırlamış olduğumuz bu nefis ve lezzetli yemek tariflerini denediğinizde yorumlar bölümünde sizlere daha iyi hizmet edebilmek amacı ile düşüncelerinizi bizimle paylaşırsanız seviniriz.