Fasulye Nedir? Fasulye Çeşitleri Nelerdir? Fasulyenin Faydaları "Bölüm-02"
Fasulye Nasıl Yetiştirilir?
Hemen her toprak türünde rahatlıkla yetişebilen fasulye, dikimi sırasında dikkat isteyen bir bitkidir. Kışın 3 ya da 4 derecenin altında olmayan yerlerde ekim yapılması daha sağlıklı sonuçlar verecektir. Sonbaharda ekim işlemi yapılırken öncelikle birer metre arayla çukurlar açılır. İçine en az 5 en fazla 7 adet tohum koyulur ve toprak kapatılır.
Yavaş yavaş kendini göstermeye başladığında dalların diplerine çubuklar dikilir. Tırmanıcı bir bitki olan fasulye, bu çubuklara sarılarak daha da uzun hale gelecektir. İlkbahar ya da yazın meyve veren bitki daha sonra kuruyacaktır.
Fasulyenin Türleri Nelerdir?
Fasülyeler hem yeşil toplanarak hem de taneleri kurutularak tüketilmektedir. İki hali ile de oldukça besleyicidir. Türleri arasında tat ve vitamin farklar bulunmaktadır. Çeşitli şekillerle pişirilir ve servis edilirler.
Yeşil Fasulyenin Türleri Nelerdir?
Fasulye henüz yeşilken dalından toplandığında çalı fasulyesi ya da boncuk Ayşe adını almaktadır. Taneleri daha iri olan fakat tanelerini çıkarmadan yeşil şekilde pişirilen fasulyeye boncuk Ayşe adı verilmektedir. Çalı fasulyesi ise daha çok uzun ve yassı olandır. İçinde fasulye taneleri varla yok arasındadır. Aynı şekilde yemeklerde kullanılan çalı fasulyesi ayrıca konserve için de çok uygundur.
Kuru Fasulyenin Türleri Nelerdir?
Fasulye, dalından toplandıktan sonra tanelerine ayrılmaktadır. Tanelerine ayrıldıktan sonra farklı isimler alabilmektedir. Bunlardan birkaçı; göbekli, şeker, börülce ve barbunyadır. Börülce her ne kadar yapı olarak fasulyeden ayrı bir sebze olarak bilinse de tanelendikten sonra aynı isim altında bir araya gelmektedir. Aynı şekilde barbunya içinde farklı isimler verilebilmektedir. Taze olarak tüketilmeyen barbunya tanelerine ayrıldığında fasulye türlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bunlar dışında horoz, dermason ve Dombay fasulye türleri de bulunmaktadır.
Türlerinden biraz daha farklı alanlardan kullanılan soya fasulyesi halk arasında en çok tüketilen fasulyelerden biridir. Protein ve yağ bakımından bir hayli zengin olan soya fasulyesi Amerika ve Çin’de en çok tüketilen besin unvanına sahiptir.
Fasulyenin Faydaları Nelerdir?
Sindirim sistemine faydası saymakla bitmeyen fasulyenin güçlü bir antioksidan olduğu söylenebilir. Vücudu, kanserli tüm hücrelerden koruyan fasulye aynı zamanda zararlı olan tüm maddelerin de uzaklaştırılmasını kolaylaştırmaktır. İçinde bulundurduğu K vitamini, kişinin kansere yakalanma riskini yok etmektedir. Aynı vitaminle beyin ve sinir sistemi gelişimine de katkı sağlayan fasulye, bilişsel işlevlerin kalitesini artırmaktadır.
Kan şekerini dengeleyen fasulye ayrıca folat ve folik asit zengini olduğundan dolayı kalp sağlığı ve kan dolaşımı için de oldukça şifalıdır. Kemiklerin güçlenmesi, protein eksiğinin tamamlanması, kolesterolü engellemesi fasulyenin diğer faydaları arasındadır.
Fasulye Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Fasulye B vitamini içerdiği için alzheimer hastalığını önleme özelliği bulunmaktadır. Bol çinko içermesi göz sağlığına fayda sağlar. Bazı kaynaklara göre niasin maddesi içerdiği için migren hastalığında oluşan basıncı önler ve tedavi edicidir. Kalsiyum içeriği ile kemik hastalıklarını önlemede yardımcı olur. Magnezyum içeriği ile astım hastalığına iyi geldiği bilinmektedir.
Fasulyenin Yan Etkileri Nelerdir?
Aşırı tüketimde hazımsızlığa neden olan fasulye, midede gaz sancısı yaratan besinlerden biridir. Mide sorunu olanlar için kuru fasulyeden ziyade taze fasulye sindirimi daha rahat bir besin olacaktır.
En basit pişirme tekniği haşlama olan fasulyenin çiğ olarak yenmesi zehirlenmelere neden olabilmektedir. Alerjik reaksiyonlara karşı fasulyeyi tüketmeden önce muhakkak pişirmiş olmaya özen göstermelisiniz. En sağlıklısı haşlama olup zeytinyağlı hazırlamak da midenizin rahatsız olmasına engel olacaktır.
Zeytinyağlı Taze Fasulye Yemeği Tarifi
Taze Fasulye Yemeği Kullanılan Malzemeler
* 600 Gram Taze Fasulye
* 5 Yemek Kaşığı Zeytinyağı
* 1 Adet Büyük Boy Kuru Soğan
* 2 Diş Sarımsak
* 3 Adet Orta Boy Domates
* 1 Tatlı Kaşığı Toz Şeker
* 2 Çay Kaşığı Tuz
* 1 Çay Kaşığı Karabiber
Zeytinyağlı Taze Fasulye Yemeği Hazırlanış Tarifi
Taze fasulyeleri kenarlarındaki kılçıklarını keserek güzelce ayıklayın.
Soğanı küp küp doğrayın.
Sarımsakları ince ince kıyın.
Domatesleri de soyup küp küp doğrayın.
Soğan, sarımsak, domates, şeker, tuz ve karabiberi bir kasede karıştırın.
Tencerenin dibine zeytinyağını gezdirin.
Üzerine fasulyeleri, en üste de domates soğan karışımını yerleştirip kapağını kapatın.
Yapışmaması için kısık ateşte fasulyeler sararana kadar pişirin.
Pişen yemeği fasulyelere zarar vermeden karıştırıp harmanlayın.
Arzu ederseniz üzerine biraz daha zeytinyağı gezdirin.
Sıcak da yenebilir ancak birkaç saat buzdolabında bekletip soğuttuğunuzda çok daha lezzetli olacaktır.
Afiyet olsun!
Kuru Fasulye Amerika'dan Geldi" Fasulyenin Tarihi...
Mutfak Kültürü Araştırmacısı Gazeteci Yazar Nedim Atilla, kuru fasulyenin Türklerin milli yemeği olmadığını, Anadolu'nun Amerika'dan gelen kuru fasulyeyle 1500'lü yıllarda tanıştığını söyledi.
Yaptığı açıklamada, kuru fasulyeye benzeyen yabani bir bakla bitkisinin Karaman civarında yetiştiğini, bakla ve fasulyenin akraba olmasına karşın kuru fasulyenin ana vatanının Amerika olduğunu belirtti.
Türklerin milli yemeğinin kuru fasulye olamayacağını ifade eden Atilla, şunları söyledi:
"Türklerin en sevdiği yemek kuru fasulyedir diyebiliriz ama Türklerin milli yemeğidir diyemeyiz. Amerika'dan gelen kuru fasulye Avrupa'da yaygınlaştıktan sonra Anadolu'ya gelmiştir. Tarımı en uygun yer de o zaman Osmanlı idaresinde olan Balkanlar. Kuru fasulye yağmuru bol, ormanı geniş toprak ister.
Rize gibi alanlar kuru fasulyenin yetişmesi için çok elverişlidir. Anadolu toprakları da ilk kez 1500'lü yıllarda kuru fasulyeyle tanışmıştır. Kanuni Sultan Süleyman belki kuru fasulye yememiştir ama dönemin Budin Beylerbeyi kuru fasulyenin tadına bakmış olabilir diye düşünüyoruz."
-"Pilav bizim yemeğimiz"-
Pilavın da Türklerin en sevdiği yemekler arasında olduğunu belirten Atilla,
"Orta Asya'dan beri pirinci yanımızda taşıyoruz. Pilav, Çinlilerin ve Türklerin ortak tarihidir" dedi.
İran'dan geçen Türk kavimlerinin pilavı tatlandırmayı öğrendiğini kaydeden Atilla, şunları kaydetti:
"Türkler etin yanında pirinç yiyorlardı ama İran'dan geçerken o pirinci tatlandırmayı hatta yağlamayı öğrendi. Biz de boş durmamışız. O zamana dek bilinmeyen tandır pişirme yöntemini İranlılara öğretirken etin yanında pilav ikram etmeyi akıl etmişiz.
Bugün hem İran'da hem Anadolu'da kuyuya indirilip yağlarından arındırılarak mis gibi pişen kuzu etini pilav üstünde sunmak ve yemek hala keyifli bir gelenektir. Kokusunu, aromasını ve nişastasını kaybetmemek için İranlılar pirinci yıkamıyorlar. Bugün de Anadolu'nun bazı yörelerinde pirinci yıkamadan kavurma adeti sürüyor."
Atilla, Orta Asya'dan Türklerin "et, ekmek, pirinç" üçlüsünden oluşan kaba bir mutfakla geldiğini, göç tarihi boyunca İran, Kafkasya, Karadeniz ve Akdeniz'in zengin mutfak kültürüyle tanıştığını ve yeni mutfak kültürü oluşturduğunu belirtti.
Türklerin bazı geleneksel yemeklerine ise Yunanların sahip çıktığını söyleyen Atilla, "Bizim olduğu halde Yunanların sahip çıktığı Türk kahvesi var. Kahve ilk kez Yemen'den gelmiş. Buna karşın Yunan kahvesi diye satanlar var. Baklavayı ilk kez Türkler ve Araplar Osmanlının Halep vilayetinde birlikte yapmış. Yunanlar ise Kıbrıs'ın baklavası diyor. Rakı ise Türklerin milli içkisidir, bu konu tartışılamaz" dedi.
Anadolu Mutfağıda bugün de hardallı üzüm turşusu yapanlara bazı yörelerde nadir de olsa rastlanmaktadır.
Fasulye Turşusu Tarifini Mutlaka Denemelisiniz...
Fasulye Turşusu Kullanılan Malzemeler:
* 2 Kg Taze Fasulye,
* 4 Adet Yeşil Sivri Biber,
* 4 Diş Sarımsak,
* 1 Su Bardağı Kaya Tuzu,
* 4 Su Bardağı Su,
* 1 Çay Bardağı Sirke,
Fasulye Turşusu Yapılış Tarifi
Fasulyeleri yıkayıp ayıklayın.
Biraz su ilave ederek çok hafifçe fazla yumuşatmadan haşlayın, suyunu süzüp soğutun.
Kavanozun içine önce fasulyelerin bir kısmını yerleştirin. 1 adet sivri biber ve 1 diş sarımsak koyun.
Tekrar fasulye yerleştirin.
Bu şekilde dizerek malzemeleri bitirin.
4 su bardağı kaynatılıp soğutulmuş suyun içinde 1 su bardağı kaya tuzunu eritin.
1 çay bardağı sirkeyi de karıştırın.
Hazırladığınız bu karışımı turşunun üzerine dökün.
Üzerine bir ağırlık konarak fasulyelerin sirkenin içinden çıkmasını engelleyin.
Kavanozun kapağını sıkıca kapatarak 15-20 gün bekletin.