Otizm Belirtileri Nelerdir? Otizm olup olmadığı nasıl anlaşılır? Otizmin en belirgin özelliği nedir? Otizmliler üstün zekalı mı? Otizm kimlerde görülür? Otizm hangi rengi sevmez? Bir çocuğun otistik olduğunu nasıl anlarız?
Otizmin en belirgin özelliği nedir?
Otistik çocuklarda sosyal etkileşim sorunlarına baktığımızda en erken belirti çocuğun göz temasından kaçınmasıdır. Bu durumda çocuk ya karşısındaki ile hiç göz teması kurmaz ya da kısa süreli göz temaslarının ardından gözlerini kaçırır. Diğer bir önemli özellik ise dil gelişimindeki aksaklıktır.
Bir çocuğa otizm tanısı konulabilmesi için aşağıda sayılan belirtilerden en az 6 tanesini taşıyor olması gereklidir.
Otizm olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Otizmin en temel belirtisi, çocukların göz teması kuramamalarıdır. Kısa süreli, çekingen bakış, göz kontağı varmış gibi bakma ama karşıdakini anlamaya yönelik bakmama gibi durumlar olabilir. İsmi ile çağrılan çocuklar genellikle tepki veremez ve neredeyse tümünde konuşma problemleri vardır.
Sosyal etkileşimde yetersizlik (göz teması kuramama, yaşıtlarıyla ilgilenmeme ve oyun oynamama, normal mimik ve duygusal ifadeleri göstermeme, etkileşim başlatma ve sürdürmede zorluk)
İletişim bozukluğu ile
Otizm Belirtilerinde (konuşamama, aynı kelimenin sürekli tekrarı (ekolali), konuşan çocuklarla iletişim kurmaya çalışmama)
Hayali veya sembolik oyunlar oynamama (hayali oyunlar kurmama, tekrarlayan basit aktiviteler, sürekli aynı rutin hareketleri tekrar etmek, bir nesnenin bir parçasına aşırı takıntılı olmak, duygusal olarak uyarılamama veya aşırı tepki)
Ayrıca otizmli çocuklar aşağıda sıraladığımız belirtilerin çoğunu gösterirler.
* Göz teması ya yoktur yada kısıtlıdır.
* Adı ile seslenince tepki vermezler
* Aşırı hareketli veya hareketsiz olabilirler.
* Çevreleri ile ilgilenmezler
* Sarılma ve öpme gibi fiziksel temastan hoşlanmazlar.
* Konuşmada gecikme vardır.
* İnsanlarla iletişim yerine cansız varlıklarla ilgilenirler.
* Topluluk içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini izole ederler.
* Konuşmayı öğrenseler bile hep aynı kelimeyi tekrar ederler.
* Konuşmayı iletişim aracı olarak kullanmazlar
* Uygun olmayan cümleler kurar kalıp gibi konuşurlar.
* Konuşma şekilleri ve ses tonları tekdüzedir.
* İlgisiz şekilde her şeye gülebilir ve kıkırdayabilirler.
* Bir cismin bir parçasına takıntı yapabilirler. ( örneğin sürekli arabanın tekerleği ile oynamak)
* Bazı objelere aşırı bağlanabilirler.
* Düzen takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
* Tekrarlayan bir hareketi örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, sürekli öne arkaya sallanma, kanat çırpma gibi yaparlar.
* Normal çocuklar gibi hayal kurarak oyun oynamazlar, arabaları dizer sürekli tekerini çevirirler.
* Sürekli aynı oyunları oynarlar.
* Bazıları çok inatçı ve hırçın olabilir.
* Sosyal ortama girdiklerinde aşırı korkup tepki verebilirler.
* Kendilerine ve etrafındaki eşyalara zarar verebilirler.
* Tehlikeye karşı duyarsızdırlar.
* Acıya karşı duyarsızdırlar.
* Yapılan espriyi veya imayı anlamazlar.
* Normal öğrenme metotlarına duyarsızdırlar
Otizmliler üstün zekalı mı?
Sanıldığının aksine, otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin çoğunda , farklı düzeylerde zeka geriliği görülür. Ayrıca zeka testlerinde belli alanlar diğer alanlara kıyasla çok daha geri çıkabilir.
Otizm kimlerde görülür?
Otizmde cinsiyet açısından farklılıklar görülebilir. Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülür. Normal zekalılarda bu oran 1/6 iken, zihinsel engelli bireylerde 1/2 oranındadır. Yani erkeklerde daha yaygın görülürken, kızlarda daha ağır seyreder ve zihinsel engellilik daha fazla eşlik eder.
Otizm hangi rengi sevmez?
Otizmi olan kişiler, renkleri olduğundan daha canlı görür. Bu nedenle parlaklığı az olan renkler otizmli bireyleri sakinleştirir. Soğuk renklerden olan mavi ise onları rahatlatacak renklerin başında gelir.
Bir çocuğun otistik olduğunu nasıl anlarız?
Konuşma becerileri geç gelişir. Cansız varlıklara daha çok ilgi duyarlar, canlı ve cansız varlık ayrımını yapamazlar. Kendi yaşıtları ile diyalog kurmazlar, onlarla oyunlara katılmazlar ve kendi başlarına oyun oynamayı tercih ederler. El çırpma, sıçrama, etrafında dönme gibi bazı hareketleri sürekli tekrarlarlar.