Kaya Koruğu Hakkında Bilmek İstedikleriniz
Kaya koruğu geleneksel Türk mutfağında özellikle sahil bölgelerinde deniz ürünleri ile tüketilen bir sebze çeşiti dir. Yöresel mutfaklarımızda sofralarımızı süsleyen kaya koruğunun bir çok çeşidi bulunmaktadır.
Ege mutfağı ve Akdeniz mutfağındaki bölgesel mutfaklarımızda kaya koruğunun çeşitlerinden bazıları aşağıdaki gibidir;
* Kaya Koruğu Tursusu,
* Kaya Koruğu Salatası,
* Kaya Koruğu Yemeği,
* Kaya Koruğu Yoğurtlusu
* Kaya Koruğu Salamurası
çeşitleri gibidir.
Bu bölgelerde yasayan halk arasında da kaya koruğunun her çeşidi sevilir ve sofralarında bulunur.
Kaya Koruğu Nedir?
Kaya Koruğunun Faydaları Nelerdir?
Dünyamız öyle güzel nimetlerle çevrili ki bu nimetlerin güzelliği karşısında hayrete düşmemek ve derin düşüncelere dalmamak imkansız. Bilmeyen birinin görünce yanından geçip gittiği, saklı kalmış, keşfedilmeyi bekleyen lezzetler var bu ülkede…
Bunlardan biri de kaya koruğu…
Pek az kişinin bildiği kaya koruğu Akdeniz, Ege hatta Karadeniz’de deniz kıyılarındaki kayaların denize dönük taraflarında yetişmekle beraber kumluk, taşlık arazilerde de kendiliğinden doğal olarak yetişen damkoruğugiller familyasından bir bitkidir.
Adından da anlaşılabileceği üzere koruk gibi ekşi, buruk bir tada sahip olan kaya koruğu, uzun yapraklı, etli, bodur bir ottur. Çiçekleri sarı renkte ve salkım şeklindedir. Daha çok Mersin ve Silifke’de bilinmekte ve tüketilmektedir. Turşusu insanı “Ben bunu daha önce neden yemedim!” diye kendini sorgulatacak kadar lezzetlidir. Turşu haricinde salatası, reçeli, yoğurtlu mezesi de yapılır. Balığın yanına çok yakışır.
Bol miktarda iyot içeren kaya koruğu, özellikle guatr hastalığına iyi gelir. Bunun haricinde cilt iltihapları ve egzamaya da iyi gelmektedir.
Kaya Koruğunun Turşusu Nasıl Yapılır?
Kaya Koruğu Turşusu tarifi
Kaya koruğunun turşusunu yapmak için önce kaya koruğunu ayıklamanız ve yıkamanız gerekmektedir.
Daha sonra bir tencerede kaynamakta olan suya kaya koruğunu ilave edin ve 5-10 dakika kadar kaynatın.
Kaynatma işleminden sonra süzün ve soğuk suya koyun.
Böylece kaya koruğu daha çabuk soğuyacaktır.
Kaya Koruğu Turşusu Yapılış Tarifi
Bir cam kavanozun içine 3 diş soyulmuş sarımsak koyun ve kaya koruğunu içine yerleştirin.
Ayrı bir kapta kavanozun alacağı kadar suya 2 kaşık kaya tuzu ve ve 1 limon suyu ekleyin ve karıştırın.
Suyu kavanoza kaya koruğunun üzerini geçecek kadar ilave edin.
Ağzını sıkıca kapatıp 15- 20 gün kadar bekletin.
Dilerseniz kaya koruğunu haşladıktan sonra bir kapta kırmızı biber ve soğan ile harmanlayıp, üzerine sarımsaklı, limonlu, zeytinyağlı sos gezdirerek salatasını da yapabilirsiniz.
Kaya Koruğunun Diğer İsimleri:
Kulakotu, Saksıgüzeli, Naserotu, Sempervivum, Rock Samphire, Meerfenchel.
Kaya Koruğu Salatası Tarifi
* 500 Gram Kaya Koruğu
* 1 Kahve Fincanı Zeytinyağı
* 3 Diş Sarımsak
* Yarım Limon
* 1 Kahve Fincanı Sirke
* 1 Çay Kaşığı Tuz
Kaya Koruğu Salatası Yapılış Tarifi
Kaya koruklarının yapraklarını ayıklayın.
Tencereye bir miktar su ile sirkeyi koyun ve kaynatın.Kaya koruklarını atıp, 3 dakika kaynatın.
Daha sonra soğuk su dolu bir kaba çıkartın.Sarımsakları tuz ile dövün.
Bir kaseye zeytinyağı, limon suyu ve dövülmüş sarımsağı koyup karıştırın.
Kaya koruklarını süzgece alın, suyu iyice süzülünce hazırladığınız sosla karıştırın.
Buzdolabmda 2 saat dinlendirin ve servis yapın.
Kaya Koruğunun Besin Değerleri
Tuz püskürtücü su kaynaklarının yakınındaki kayalık ve bataklık bölgelerde yetişen ve 500 yıldan fazla bir süredir bilinen bir bitkidir. Tuzlu deniz sebzeleri alanında, özellikle İngiltere ve Avrasya’da yetişen çeşitler olmak üzere sadece birkaç tane türü vardır. Bu küçük halofit (tuzlu toprak bitkisi), deniz rezenesi olarak bilinir ve geniş alanlarda büyüyebilir.
Bu, 7 ila 10 santimetreden daha çok büyümeyen, ancak çim biçimli bir bitkidir, ayrıca birkaç şekilde kolayca toplanabilir ve hazırlanabilir. Tarihsel olarak, deniz yosununa benzer bir besin kaynağı olarak kullanılmıştır, ancak bu sıradışı deniz bitkisinin besin değeri üzerinde daha fazla araştırma yapıldığından zamanla çok popüler hale gelmiştir.
Kaya koruğunun besleyici değeri, çok etkileyicidir.
Neredeyse hiç yağ içermeyen bu sebze, magnezyum, potasyum, kalsiyum ve sodyum gibi önemli minerallerle doludur. Ayrıca diyet lifi ve A vitamini, B vitamini ve C vitamini gibi sağlıklı öğeler içerir. Genellikle deniz bitkilerinde bulunan ve antienflamatuvar ve antioksidan etkilere sahip olan fukosidalar olarak adlandırılan eşsiz bileşikler içerir. Düşük kalorilidir ve 100 gramlık porsiyon başına 100 kalori içerir, vücudunuza az yağlı etkisiyle birlikte, düzenli tüketerek lezzetli ve besleyici bir katkı sağlayabilirsiniz.
Kaya Koruğu Sindirime Yardım Eder
Doğal bir diyet lifi kaynağı olarak, kaya koruğu vücudun sindirim sistemi için harikalar yaratabilir. Diyet lifi dışkıyı kıvamlandırabilir, böylece sindirim sistemi yolundan kabızlığa veya rahatsızlığa neden olmadan daha kolay geçebilir. Lif, bağırsaktaki iltihaplanmayı azaltabilir ve besin emiliminin mümkün olduğunca verimli olmasını sağlayabilir.
Kaya Koruğu Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
A vitamini ve C vitamini sadece vücudumuzdaki süreçler için gerekli vitaminler değildir, aynı zamanda bağışıklık sistemi üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir. C vitamini, vücut için ilk savunma hattı olan beyaz kan hücrelerinin üretimini uyarır.
Dahası, bu vitaminlerin her ikisi de antioksidanlar olarak işlev görürler ve serbest radikalleri nötralize edebilir ve kronik hastalıklar ve oksidatif strese neden olmadan önce bunları durdurabilirler.
Kaya Koruğu Kemik Sağlığını Geliştirir
Bu deniz sebzesini diyetinize eklemenin faydalarından biri, çok zengin bir kalsiyum kaynağı olmasıdır. Düzenli bir kalsiyum alımı ile vücudunuzda iyi dolaşım için gerekli olan demir alımını da optimize edersiniz. Daha da önemlisi, kalsiyum alımı, kemiklerinizi yaşlandıkça güçlü ve dayanıklı tutacaktır. Kemik mineral yoğunluğu yaşlandıkça doğal olarak düşer, bu nedenle genç ve sağlıklı kalmak için kalsiyum seviyelerini artırmak gerekir.
Kaya Koruğu Uyku Durumunu Düzenler
Magnezyum mineral dünyasında çok fazla ünlenmemiştir, ancak hormon dengesi, nörotransmiter üretimi ve birçok insan için genel yaşam kalitesi üzerinde ölçülebilir etkileri olabilir.
Kaya koruğu, magnezyum açısından çok zengin bir bitkidir ve birçok kişi maalesef bilmediği bir magnezyum eksikliğinden muzdariptir. Uykusuzluk çekiyorsanız ya da düzenli olarak huzursuz geceler geçiriyorsanız, bu, vücudunuzun doğal ritimlerinin patlak verdiğine dair bir işaret olabilir. Magnezyum, sirkadyen ritimleri (24 saatlik döngü – eşref saati) yeniden dengelemek ve size iyi bir gece uykusu vermek için idealdir.
Kaya Koruğu Antioksidan Özellikler Barındırır
Deniz bitkilerinde bulunan fucoidan maddesinin antioksidan etkileri vardır, bu da onları insan sağlığı için çok önemli kılar. Beslenme düzeninize kaya koruğu eklemek, cilt hastalıklarından kansere kadar geniş bir yelpazedeki hastalıklara yardımcı olabilir, çünkü serbest radikallerin oksidatif stresi birçok şekilde ortaya çıkar. Fucoidanlar, bu tehdidi nötralize etmeye ve vücudunuzun herhangi bir patojen veya dışsal saldırıya karşı korunmasına yardımcı olabilir.
Kaya Koruğu İltihaplanmayı (Enflamasyonu) Azaltır
Artrit ve guttan hemoroidlere ve enfekte olmuş yaralara kadar vücudu etkileyebilecek birçok enflamatuvar durum vardır. Kaya koruğunun antienflamatuvar yapısı, hem topikal olarak uygulandığında hem de tüketildiğinde onu değerli bir bitkisel ilaç haline getirmiştir. Ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir, şişlik ve iltihapları hafifletebilir ve hatta ateşi yükselten nedenlerin yok edilmesine yardım edebilir.
Kaya Koruğu Kilo Vermeye Yardım Eder
Son derece düşük kalorili ve az yağlı içeriği ile kaya koruğu, diyetinizi kontrol altında tutmak için uğraşan herkes için iyi bir besin olabilir. Ek olarak, içindeki diyet lifi, boşaltımı ve besin alımını optimize etmek için çalışır. Vücudumuzdaki ghrelin hormonunu bastırarak kendinizi tam olarak doygun hissetmenize yardımcı olur. Tüm bu nitelikler birleştirildiğinde, bu daha az atıştırmalık tüketimi, daha fazla enerji ve daha düşük kalori alımı ile kilo vermenize yardımcı olabilir.
Kaya Koruğunun Tüketim Önerileri ve Yan Etkileri
Kaya koruğunun sağladığı faydaların çoğu açık bir şekilde önemli olsa da, sodyum bakımından çok yüksek olduğunun farkında olmalısınız. Yüksek tansiyon hastası olan veya kardiyovasküler hastalıklar için yüksek risk altında olan kişiler için, dikkatli bir şekilde yenilmelidir. Kaya koruğu sosu ile yemek pişirirken, daha fazla tuzun eklenmesine gerek kalmaz, çünkü sebzeler yiyecekleri tatlandırmak için fazlasıyla tuz içermektedir.