20 milyar dolarlık Türk yemeği
Güngör Uras
Yeme-içme sektörü günlük yaşam ve turizmde giderek önem kazanıyor. Atağa kalkan sektör 20 milyar dolarlık büyüklüğe erişti. 29 Mart’ta İstanbul’da uluslararası “Gastronomi Forumu” toplanacak. Değişik ülkelerden gelecek konunun uzmanları, ülkelerinde “gastro-ekonomi” konusunda neler yapıldığını, başarı için yapılması gerekenleri anlatacak.
Gastroekonomi (yeme-içme ekonomisi) turizm sektörünün önemli bir dalı. UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) gastro-ekonomiyi “kültüre dayalı yaratıcı sektör” olarak tanımlıyor.
Gastronomi anlatımı, kültür ile yemek arasındaki ilişkiyi inceleyen bir disiplin. Yenilebilir tüm maddelerin, hijyenik, sağlığa uygun şartlarda damak ve göz zevkini cevaplayacak şekilde sofrada, yenmeye hazır hale getirilmesine kadar olan süreci kapsıyor.
Büyüyen bir sektör
Yeme-içme yaşamın gereği. Gastronomi hareketi, yeme, içmeyi yaşamın gereği olmanın ötesine taşıyor. “Bir keyif ve bir haz” şölenine dönüştürüyor. Gastronomi, “ekonomik boyut” kazanıyor.
Yeme-içme sektörü günlük yaşamda, iç turizm hareketlerinde, uluslararası turizmde giderek büyüyen bir ekonomik sektör durumunda. Uluslararası turizm hareketinde ülkelere ziyaretçi çekiyor, döviz gelirlerini artırıyor.
Şimdilerde her ülke kültürüne dayalı, özelliği olan, farklılık gösteren yiyeceklerini ve içeceklerini öne çıkararak, “gastro-ekonomi” pazarlarını büyütüyorlar.
Uluslararası yeme içme pazarında, şarap denilince Fransa, İtalya, İspanya öne çıkıyor. İtalya et ağırlıklı mutfağıyla, Japonya suşi ağırlıklı mutfağıyla, Portekiz deniz ürünleri ağırlıklı mutfağıyla öne çıkıyor. Ülke mutfakları sınır ötesinde yayılıyor. Hindistan lokantası, Lübnan lokantası, Kore lokantası gibi lokantalara ilgi artıyor.
Uluslararası forum yapılacak
Kaya Demirer’in başkanlığını yaptığı Türkiye Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği TÜRYİD’in öncülüğünde İstanbul’da Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde yapılacak forum toplantısına değişik ülkelerden katılacak Amerikalı, İngiliz, İspanyol, Japon, Güney Koreli, Danimarkalı ve Perulu misafirler Türk katılımcılara deneyimlerini aktaracak.
TÜRYİD, yurt içinde binin üzerinde, yurt dışında 145 işletmeyi temsil eden, gastronomi kültürünü geliştirmeyi hedef alan bir sivil toplum kuruluşu. TÜRYİD üyesi işletmeler yılda 45 milyon ziyaretçiyi ağırlıyorlar. Toplam ciroları 2 milyar doların üzerinde.
Türkiye’de gastronomi sektörünün büyüklüğü 20 milyar dolar dolayında. Türkiye’nin 2017 yılındaki 26.2 milyar dolarlık gelirinde yeme içme sektörünün payı 5.8 milyar dolar.
Farklılık, kalite, lezzet ve tanıtım
TÜRYİD’in amacı, Türkiye’de gastronomi sektörünün özgürlüğünü ve çeşitliliğini koruyarak, ekonomik bir sektör olarak güçlenmesi ve döviz getirisi giderek artan bir sektör olarak öne çıkması.
Sakıp Sabancı derdi ki, “Ağam dünyanın en lezzetli aşını pişirmişsin. Doğru dürüst tabağa koyarak, doğru dürüst bir sofrada müşteriye sunamazsan, kimin haberi olur? Neye yarar?”
TÜRYİD’in arayışı, Türkiye’nin gastronomi varlığını geliştirmek, tanıtmak, ekonomik değerini arttırmak. Başkaları bunu nasıl yaptılarsa biz de yapacağız. Birilerinin, sivil toplum kuruluşları ile kamu kuruluşlarının el ele vererek gelişmenin yolunu açmaları gerekiyor.