Dünyanın En İlginç Meyveleri...
Türk Aşçı Haberleri Olarak Dünya üzerindeki çoğu ülkede yetişmeyen ve muhtemelen adını bile hiç duymadığımız bazı nefis ve lezzetli Tropikal meyveleri sizler için araştırdık...
Meyve Ne Demektir? Kısaca Tanımı...
Döllenme sonucu dişi organın yumurtalığının büyüyerek etlenip sulanmasıyla oluşan yapıya meyve denir. Tohum, meyvenin içinde bulunur. Meyvenin temel görevi tohumun korunmasını ve taşınmasını sağlamaktır.
Meyve, bitkilerde döllenmenin ardından yumurtalığın gelişerek yapısal bir değişikliğe uğraması sonucu oluşan ve bir ya da daha çok sayıda tohum içeren organdır. Tohum ve tohumu çevreleyen kısımların hepsine birden meyve denir. Meyvalar tohumun korunmasında ve yayılmasında rol alan önemli yapılardır. Günlük hayatta sebze olarak bilinen bazı meyveler de bulunmaktadır.
Örneğin görünüşleri, yaygın meyve anlayışına uymasa da fasulye, mısır tanesi, domates, hıyar, meşe palamudu ve gibi bitkisel ürünler de gerçekte birer meyvedir. Bu nedenle meyveler ile sebzeler arasındaki farkı tespit edebilmek için, sebze tanımı üzerinden değil, meyve tanımı üzerinden gitmek gerekir. Bunu yapmak için çok basit bir test uygulayabilirsiniz: Eğer yediğiniz şeyin içerisinde üreme amacıyla, döllenmiş hücreler (çekirdekler) varsa, bir meyve yiyorsunuz demektir. Eğer yoksa, muhtemelen yediğiniz şey bir sebzedir.
Meyve terimi, günlük yaşantıda genellikle çiğ olarak tüketilen kayısı, muz, üzüm gibi tatlı, etli ya da sulu bitkisel besin maddeleri için kullanılır. Meyveyi teşkil eden meyve kabuğu (perikarp), üç kısımdan meydana gelmektedir. Dıştan içe doğru dış kabuk (ekzokarp), orta tabaka (mezokarp) ile iç kısımdır ve çoğunluk sertleşmiştir (endokarp).
Meyve geniş anlamıyla bitkiler âleminin kapalı tohumlular bölümüne özgü bir organdır. Bilinen
meyve çeşitleri şeker, mineraller, çeşitli vitaminler ve yağca zengin ürünler olduğundan değerli besin kaynağıdır.
Günlük hayatta sebze olarak bilinen bazı meyveler de bulunmaktadır. Domates, salatalık, biber, limon, patlıcan gibi besinler bitkinin meyvesidir. Yenilen besinlerin meyve olabilmesi için bitkinin çiçeğinden oluşması ve içerisinde tohumunun bulunması gerekir.
Bazı meyveler ve tohumları yenebilir besin kaynağı olarak kullanılabilirler. Fındık,
En İlginç meyvelerden fıstık, kestane, arpa, buğday, ayçiçeği, mısır, ceviz gibi bitkilerin sadece tohumları; elma, armut, greyfurt, hurma gibi bitkilerin sadece meyveleri; incir, kaysı, dut, çilek, böğürtlen, ahududu, üzüm gibi bitkilerin hem meyve hem de tohumları besin kaynağı olarak kullanılır.
Mangostan
Tenis topundan hafif küçük olan Mangostan, bir tropikal iklim meyvesi. Mor renkli dış kabuğunun içinde yenebilir beyaz kısmı vardır. Mangostan, Xango adı verilen sağlığa yararlı içecek sayesinde popüler hale gelmiştir.
Goya (Bitter Melon)
Bitter Melon salatalığa benzerliği ile dikkat çeken bir meyve olup, üzüm gibi bir asma üzerinde yetişir. Genellikle olgunlaşmadan hemen önce toplanır ve taze ya da pişirilerek tüketilir.
Rambutan
Dünya’da yalnızca tropikal iklime sahip bölgelerde yetişiyor. Oldukça tatlı ve lezzetli olan Rambutan, dış kabuğu kızardığında yemeye hazır hale geliyor.
Akebi
Akebi‘nin kelime anlamı “mavinin nadir görülen bir tonu”dur. Kabuğu bezelyeninkiyle aynı şekilde açılan ve ekşi bir tadı olan Akebi‘nin iç kısmı tüketiliyor. İçindeki etli kısım ve tohumlarının birbirinden ayrılması çok zor olduğundan birlikte yeniyor. Sonbaharda hasadı yapılan Akebi, Kuzey Japonya’da yetişiyor. Dolayısıyla Akebi’nin tadına bakma şansınız çok da yüksek değil.
Durian
Dünya’nın en çok kokan meyvesi olarak bilinen Durian, 3 kilograma kadar büyüyebiliyor. Meyvenin dış kabuğundaki boynuzu andıran küçük çıkıntılar ilk bakışta dikkat çekiyor.
Buda'nın Eli Meyvesi
Meyve oldukça asitli bir meyvedir. Portakal ve limon gibi reçeli yapılmaktadır. Rendelenmiş olarak salatalarda kullanılabiliyor. Limon ve portakal kabuğunun kokusuna benzer bir kokusu vardır. Fakat diğer narenciye sınıfındaki meyveler gibi sulu bir meyve değildir. Bu nedenle budanın eli daha çok hoş kokusundan dolayı esanslarda, dondurma ve pastalarda kullanılmaktadır.
Pitaya
Dikkat çekici pembe bir renge sahip olan Pitaya‘nın çiçekleri kivi ile armut çiçeklerinin kesişimi gibi görünüyor. Yüksek antioksidan ve lipozom içeren Pitaya, aynı zamanda lif açısından da zengin bir meyvedir.
Çerimoya
Dünya’nın en lezzetli meyvelerinden bir tanesi olan Çerimoya, 20 cm uzunluğunda, 7-10 cm genişliğinde olabilir. Bu da aslında kocaman bir meyve olduğunu işaret ediyor. İçi beyaz ve etlidir. Anavatanı Güney Amerika'dır fakat Asya'da da oldukça sık bulunur.
Yılan Meyvesi
Yılan meyvesi dış görünümünden dolayı bu ismi almıştır. Meyve, palmiye ağacının bir türünde salkım şeklinde yetişir. Elmayı andıran tatlı ve hafif asidik bir lezzeti vardır. Taze şekilde ya da tatlı hamur işlerinin içine katılarak yenebilir. Malezya ormanlarında yetişen Yılan Meyvesi, aynı ormanda yaşayan maymunların favori besinidir. Yılan Meyvesi‘nin en ilgi çekici özelliği ise %13,5 alkol oranına sahip olmasıdır. Bu oran üzüm şarabında %13′tür. Bu durumda meyveyi yiyen maymunların ne hale geldiğini tahmin etmek pek de zor değil.
Jackfruit
Dünya’nın en büyük meyvesi olarak da bilinen, özellikle Hindistan, Bangladeş, Tayland ve Vietnam'da görülür. Yapılan araştırmalara göre Bangladeş'te 6.000 yıl önce de bu meyve kullanılıyormuş. En bilinen yeme şekli ise kızarmış olarak servis etmekmiş.
Hint İnciri
Pembe ya da sarı renkli olabilen Hint İnciri, bir kaktüsün üstünde yetiştiği için kaktüs meyvesi olarak da bilinir. Şeker, jöle ve votka yapımında kullanılan Hint İnciri‘nin suyu da içilebiliyor.
Santol
Pamuk meyve ya da ekşi elma olarak da bilinen santol, mangostana benzeyen bir diğer meyvedir. Yine mangostanda olduğu gibi ortadan bıçakla bölünür, ortasında kalan kısımlar çekirdekleridir. İçi kaşıkla sıyrılarak yenir. Malezya, Sri Lanka ve Endonezya'da sıkça rastlanır.
Yıldız Elması
5-10 cm çapındaki Yıldız Elması, mor ya da soluk yeşil renklerinde olabiliyor. Meyvenin bu isimde olmasının sebebi, kesildiğinde ortaya çıkan iç kısmının yıldız şeklinde olmasıdır. İçerdiği %33′lük toksisite oranı nedeniyle dış kabuğu tüketilmemektedir.
Ekmek Meyvesi
Hint Okyanusu adalarında yetişen ekmek ağacının meyvesi nişasta bakımından o kadar zengin ki, ekmek niyetine dahi yenebiliyor. Ağaçta yetişen patates meyvenin patates benzeri olduğunu düşünüyoruz.
Bael
Hindistan'a özgü ve kutsal sayılan bu meyve armudu andırsa da, tadının gül kokulu marmelata benzediği söyleniyor. Ayrıca meyvenin kabuğu bıçakla soyulabilecek gibi dursa da aslında oldukça sert ve ancak çekiçle kırılabiliyor.
Duku
Güney doğu Asya'da yetişen duku, sarımsağı andırsa da tadı üzüm ile greyfurt arasındaymış. Ağacının kabuğu da akrep sokmalarına karşı kullanılıyor.
Jabuticaba
Brazilya'nın güneyinde yetişen bu tuhaf bitki inanılmaz bir antioksidan. Üzüme benzeyen meyvelerinden likör ve şarap da yapılıyor. Ama en tuhaf özelliği meyvenin direk ağacın gövdesinde yetişmesi
Türk Aşçı Haberleri Olarak "Halil Aktürk" ün İlgili Bir Yazısınıda Size Özellikle Aktarmak İstiyoruz...
Meyve ile Sebze Arasındaki Fark Nedir? "Halil Aktürk"
Meyve ve sebze yemediğimiz bir gün yoktur ama bu iki yiyecek çeşidi hayatımızda kilit bir konumda olmalarına rağmen belli ki, pek çoğumuz meyve sebze farkı nedir, sorusuna anında cevap verecek durumda değiliz. Zira ben bugüne kadar, yakın çevremdekiler de dahil olmak üzere, meyve ve sebzenin birbirinden nasıl ayırt edileceğini merak den birçok kişi gördüm.
İşte bu yazıyı yazmamın sebebi de bu konuya kesin noktayı koymak istemem. Lafı uzatmadan ve zamanınızı almadan konuya girelim. Meyve ve sebzenin tanımı iki tane: Bilimsel tanım ve halk arasında kabul gören tanım. İlk önce daha basit ve kesin olan bilimsel tanıma bakacağız.
Meyve ve Sebzenin Bilimsel Tanımı Kaliforniya Üniversitesi Sebze Araştırma ve Bilgilendirme Merkezi'nin yaptığı tanıma göre; meyve, bitkinin ovaryumunun olgunlaşmış halidir yani bitkinin üremesi amacıyla, çiçeğin değişime uğramasıyla oluşmuş ve tohumları (çekirdek vs.) taşıyan bir yapıdır.
Bir botanikçinin gözünde bir şeyin meyve olabilmesi için onun bitki tohumlarını içermesi ve çiçek veya onun karşı olan bir bitki parçasının gelişmesiyle oluşmuş olması gereklidir. Buna göre elma, armut, limon, muz ve kiraz gibi meyveler gerçekten meyvedir çünkü bunları en azından teorik olarak-toprağa gömdüğünüzde yeni bir ağaç çıkabilir ve bunlar ağacın çiçeğinin tozlaşmasıyla oluşmuştur.
Varlık amaçları da bitkinin üremesidir. Sebze ise bitkinin yenebilen diğer kısımlarına verilen isimdir. Bu kısmlar yapraklar, kök ve sap olabilir.
Örneğin, marul, maydanoz ve ıspanak yapraktır. Sap sebzeler ise karnabahar, pırasa, brokoli ve bunların benzerleridir. Kök sebzelerde gelince bunlara örnek olarak patates, havuç, turp ve kerevizi sayabiliriz. Bazı sebzelerin ise kök mü sap mı olduğu ilk bakışta belli olmayabilir ve bunları botanikçiler daha iyi ayırt ederler.
Hem kök hem sap sayılabilecek sebzeler arasında soğan, sarımsak ve taze zencefil sayılabilir. Bu arada bazı kök sebzeleri toprağa ekince yeni bitki türeyebilmektedir. Mesela soğanı toprağa ekince yeni bir bitki büyüyebilir ama bu soğanı meyve yapmaz çünkü soğan sebzesinin oluşmasının amacı üreme değil besin depolamaktır ve soğanın yenen kısmı çiçekten çıkmaz. Görüldüğü üzere botanikçilere göre meyve-sebze farkı oldukça açık ve kesindir.
Bitkinin çiçeğinden türeyip de üreme amaçlı olan herşey meyvedir. Bunun dışındakiler ise sebze. Ancak halk arasında kabul gören sebze ve meyve kavramı biraz daha karışıktır.
Mutfakta Sebze ile Meyvenin Farkı Nedir?
Domates, hıyar ve patlıcanın ve patlıcanın sebze olduğu konusunda herhalde hemfikiriz. Şu işe bakın ki bilimsel tanıma göre bunlar meyve oluyor çünkü bitkinin çiçeğinde çıkıyorlar ve bunlar esas olarak yeni bir bitkinin üremesi amacını taşıyan bitki bölümleri yani bunlar birer tohum. İşte burada kafamız karışmaya başlayabilir.
Biz mutfağımızda bunları sebze olarak kullanıyoruz. Peki sebze olarak kullanmak ne demek?
Halk arasında ve mutfağımızdaki anlamıyla sebzenin tanımını şöyle yapabiliriz: Çoğunlukla pişirilerek yenilen, çoğunlukla tatlı olmayan ve çoğunlukla yeşil olan ve yenilebilen bitki kısımları.
Sanırım bu doğru bir tanım olur çünkü çok düşündüm ve bu tanımın dışına çıkan bir sebze görmedim.
Bu tanıma göre mesela salatalık pişirilmese bile diğer iki özelliği sağladığı için sebze sayılabilir. Havuç belki biraz kafa karıştırabilir çünkü tatlıdır ve çiğ olarak yenebilir. Ama havucun meyve sayılmayacağı açık olduğu ve pişirilebildiği için yine de tanıma uyar. Meyve ise şudur:
Çoğunlukla çiğ olarak yenilen, tatlı olanı makbul olan, tatlılar dışında bir yemeğe katılması ender, çekirdek vb. bir tohum içerebilen ve bitkinin çiçeğinden çıkan yenebilir bitki parçası. Meyve olarak bildiğimiz ürünler gerçekten bu tanıma uyuyor.
Salatalık, gene biraz kafa karıştırsa da tatlı salatalık diye bir şey olmadığı için onun sebze olduğu gayet açık.
Sonuç Halk arasındaki anlamıyla meyve ile sebze arasındaki farkın meyvenin tatlı olarak tüketilmesi sebzenin ise ana yemek olmasıdır, diyebiliriz. Yine de farklı kültürler ve anlayışlara göre bazı bitki kısımlarının meyve ve sebze olması konusunda tam bir fikir birliğine ulaşmak da mümkün olmayabilir.