Gıda Liflerinin Önemi Nedir?
Besinlerde bulunan lif, vücut tarafından sindirilmeyen karbonhidratlara verilen isimdir. Diyet lifinin ne olduğuna dair kabul gören tanımlardan biri şöyle:
"Diyet lifi, hemiselüloz, selüloz, lignin, oligosakkaritler, pektinler, zamklar ve mumlardan oluşan, insanın sindirim enzimleri tarafından hidrolize (sindirime) dirençli bitki hücrelerinin kalıntılarından oluşur."
Yiyeceklerle aldığımız karbonhidratların çoğu sindirim sisteminde şeker moleküllerine parçalanarak emilir. Lif ise şeker moleküllerine parçalanamaz ve bunun yerine sindirilmeden vücuttan atılır. Besinlerde bulunan lif çözünür ve çözünmez olarak ikiye ayrılır.
Çözünür lifler suda çözünerek jel oluşturma niteliğine sahipken çözünmeyen lifler de bu özellik gözlenmez. Çözünür lif, yağ asitlerine bağlanma özelliğine sahip olduğu için yiyeceklerin mideden boşalma süresini uzatır ve böylece şekerin daha yavaş salınmasına ve emilmesine yol açar. Yiyeceklerdeki şekerin kan dolaşımına yavaş yavaş girmesi ise kan şekerini kontrol etmek açısından önem taşır.
Suda çözünmeyen lif ise yiyeceklerin sindirim sistemimizde hareket etmesini kolaylaştırarak kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. Çözünür lifli gıdalar arasında yulaf ezmesi, fındık, fasulye, mercimek, elma ve yaban mersini bulunur. Çözünmeyen lifli gıdalar arasında buğday, kepekli ekmek, tam tahıllı kuskus, esmer pirinç, baklagiller, havuç, salatalık ve domates bulunur.
Tıbbi literatürde lifli gıdalarla beslenmenin diyabet ve kalp damar hastalıklarının açığa çıkma riskini azalttığı konusunda bir görüş birliği vardır.
Tahıllar, meyveler, sebzeler ve kuruyemişler diğer önemli lif kaynaklarıdır. Sebzelerle baklagiller birlikte yenildiğinde besleyici öğeler açısından zengin, lif içeriği yüksek bir yemek yenmiş olur.