Ispanak Kökü Turşusu Tarifi
Kullanılacak Malzemeler
* Yarım Kilo Ispanak Kökü
* 150 Gram Ceviz
* 1 Çay Bardağı Zeytinyağı
* 3 Diş Sarımsak
* 3 Yemek Kaşığı Nar Ekşisi
* 1 Tatlı Kaşığı Tuz
Ispanak Kökü Turşusu Yapılış Tarifi
Ispanak kökleri temizlenir, bol suyla yıkanır ve kaynar suda 10 dakika haşlanır.
Ayrı bir yerde sarımsaklar 1 tatlı kaşığı tuz ile havanda dövülür.
1 çay bardağı zeytinyağı, damla damla dövülen sarımsağa karıştırarak sarımsak ağartılır.
Cevizler ayıklayıp iri taneli dövülür.
Haşlanan ıspanak kökleri tabağa alınır ve suyu ayrılır; ıspanaklar soğumaya bırakılır.
Ayrılan suyun içersine; dövülen ceviz, ağartılan sarımsak karıştırılır.
Bu karışım, soğuyan ıspanak köklerinin üzerine dökülür.
Bir gün dolapta, kapalı olarak bekletildikten sonra üzerine nar ekşisi gezdirilerek
soğuk servis edilir.
Ispanak Nedir? Ispanak Nereden Geldi?
Ispanağın anavatanının güney Türkistan, Kafkasya, Nepal yani batı Asya olduğu kabul edilmiştir. 2000 m yükseklere kadar çıkabilen bir sebzedir. Koyu yeşil yaprakları vardır. Doğu Karadeniz bölgesinde çok sınırlı olmak üzere, bunun dışındaki bütün bölgelerimizde yetişebilen ve büyük miktarlarda üretilen bir sebzedir. Ispanak sıcak bölgelerimizde yaz sonlarında ve kışın, soğuk yörelerimizde ise kış ve ilkbahar döneminde üretilir. Kış mevsimi boyunca bütün bölgelerimizde tüketilen bir sebzedir.
Ispanak, ‘amaranthaceae’ ailesine ait koyu yeşil yapraklı bir sebzedir. Orta ve Güneybatı Asya kökenli olan ıspanak, ortalama bir metreye kadar uzayabilmektedir. Biraz acı tadı olmasına rağmen sağlık açısından faydaları ve besleyici özelliğinden dolayı dünya mutfaklarına salata ve çorbalarda çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Ispanağın mutfaklarda kullanılmasının dışında yaprakları çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Ispanağı tüm yıl boyunca bulmak mümkündür ama daha çok mart ve mayıs aylarında tüketmek mümkündür. Ispanak, kış sezonun bitimine doğru çıktığı için bu dönem taze olarak tüketmek daha faydalıdır.
Ispanak, vitaminler açısından inanılmaz zengindir. Bu yüzden hem alternatif tıp hem de modern tıp tarafından hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Protein açısından zengin sayılan ıspanak, doymamış yağları da bol miktarda içermektedir. Aynı şekilde bol miktarda lif içerir.
Niasin, pantotenik, piridoksin, riboflavin, tiamin, A vitamini, C vitamini, E vitamini, K vitaminleri ve mikrogram içermektedir. Özellikle A vitamini açısından inanılmaz zengindir. Bunun dışında bol miktarda potasyum, sodyum, kalsiyum, bakır, demir, magnezyum, manganez, çinko karoten-ß ve lutein-zeaksantin içermektedir. Aynı şekilde karoten-ß açısından da inanılmaz derecede zengin olan nadide besin kaynaklarındandır.
Ispanağın Faydaları
Ispanak, içerdiği bol miktardaki vitamin, bileşen ve mineraller sayesinde çok eski çağlardan itibaren alternatif tıp alanında hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Kilo vermeyi kolaylaştıran ıspanak, genel anlamda sindirim sistemi için faydalıdır. İçerdiği bol miktardaki A vitamini, birçok hastalığa şifa kaynağı olurken özellikle görme yeteneğinin gelişmesine ve göz sağlığına ciddi anlamda katkıda bulunur. Kemik sağlığının korunmasından kan hücrelerinin sağlığına kadar çok geniş bir alanda hizmet eder.
Ispanağın sağlığa faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Ispanak Kilo Vermeyi Kolaylaştırır:
Kalori ve yağ oranı çok düşük olan ıspanak, bu özelliği ile kilo vermeyi kolaylaştırır. Bunun yanında çok besleyici olan çözünür lifler açısından da zengindir. Ispanağın bol miktarda içerdiği bu diyet lifleri genel anlamda sindirim sistemi sağlığı için hayati önem taşırken kabızlık sorunlarının çözülmesine de yardımcı olmaktadır. Bunun dışında diyet lifleri düşük kan şekeri sorununu ortadan kaldırabilir. Sindirim sistemine faydalı olması, mide sağlığını koruması ve bağırsakları hareketlendirmesi gibi temel özelliklerinden dolayı ıspanak diyet yapanlar için vazgeçilmez besin kaynaklarındandır.
Ispanağın Anti Kanser Özelliği: Ispanak, antikanser özelliğe sahip olan flavonoidler açısından da oldukça zengindir. Günümüzde yapılan araştırmalar, ıspanağın mide ve cilt kanserine neden olan hücrelerin ortadan kalkmasına yardımcı olduğunu ortaya koymuştur. Ispanağın ayrıca agresif prostat kanserine karşı etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Ispanak Göz Sağlığını Korur: Ispanağın içerdiği antioksidanlar, katarakt ve yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan makula dejenerasyonuna karşı etkili olduğu ispatlanmıştır. Ispanağın bol miktarda içerdiği zeaksantin, ışık filtreleme işlevlerini sağlar ve gözlerdeki düzeneğin korunmasına yardımcı olur. Ispanak ayrıca sağlıklı mukus zarlarını ve normal görme için gerekli olan A vitaminini içerir.
Ispanak Kemik Sağlığını Korur:
Ispanak kemik sağlığını korumak için hayati önem taşımaktadır. K vitamini bakımından zengindir. K vitamini, osteokalsin sentezini, kemik mukavemeti ve yoğunluğu muhafaza edilmesi için gerekli olan proteini teşvik eder. Böylece osteoporozun oluşumunu önlemek, kalsiyum için uygun bir yedek verir. Ispanak süt ürünleri için iyi bir alternatiftir. Kas dokularının yanı sıra kollajen büyümeyi destekleyen yardımcı ve veganlar için önemli bir protein diyeti.
Ispanak Hipertansiyonu Düşürür:
Hipertansiyon veya yüksek kan basıncı; böbrek hastalığı, kalp hastalıkları ve inme gibi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Düzenli olarak ıspanak tüketmek, hem sinirlerin gevşemesini sağlar hem de hipertansiyonun sağlıklı seviyede tutulmasına yardımcı olur.
Ispanağın Rahatlatıcı Özelliği Vardır:
Ispanak, sinir sistemi üzerinde etkili olan besinlerdendir. Ispanağın düzenli olarak tüketilmesi durumunda stresten uzak tutar, genel anlamda ise rahatlama sağlar. Ispanağın akşam tüketilmesi durumunda derin bir uyku çekmeye yardımcı olabilir. İçerdiği çinko, demir ve magnezyum kaybolan enerjinin yeniden yerine gelmesini sağlar. Kaliteli bir uyku çekmenizi sağlayacak olan ıspanak böylece vücudun yorgunluğunu alarak rahatlama sağlar.
Ispanak Sindirim Sistemi Ve Mideye Faydalıdır:
Ispanak tüketimi genel anlamda sindirim sistemi sağlığını ve özellikle de mide sağlığını destekler. İçerdiği beta karoten ve C vitamini, serbest radikallerin zarar verdiği kolon hücrelerini korumaya yardımcı olur. Bunun yanında ıspanağın bol miktarda içerdiği folat, DNA hücrelerini korumaya yardımcı olur. Ispanak aynı zamanda kolon hücrelerinin mutasyona uğramasına izin vermez.
Ispanak Beyin Sağlığını Korur:
Yaşlılık döneminde vücudun direncinin azalması ile birlikte birçok hastalık ortaya çıkmaya başlar. Bunlardan en yaygın olanı ise beyin ve zihinle alakalı sorunlardır. Düzenli olarak ıspanak tüketmek, beynin ve zihnin sürekli genç ve aktif kalmasını sağlar. Ispanak sinir sisteminde hormon üretimi modülünü destekleyen folat, K ve C vitaminlerini içermektedir. K vitamini sfingolipidler sentezini kolaylaştırarak sağlıklı sinir sistemi ve beyin fonksiyonlarını destekler. Beyin sağlığı için gerekli olan yağ ve asit oranlarını dengeleyerek beyin sağlığına inanılmaz katkıda bulunur. Böylece, ıspanak davranışsal ve bilişsel sorunların düzeltilmesi için ciddi anlamda fayda sağlar.
Ateroskleroz ve Kalp Krizine Faydaları: Aşırı yağ biriktirme ateroskleroz sonuçlarına, kişinin arter duvarının kalınlaşmasına neden olabilir. Alter duvarının kalınlaşması veya sertleşmesi, kalp krizine neden olur. Damar tıkanıklıklarını engelleyen ve alter duvarlarının kalınlaşmasına izin vermeyen lutein bakımından oldukça zengin olan ıspanak, böylece kalp krizi geçirme riskini ciddi anlamda düşürebilir. Bunun dışında çok yüksek kalitede nitrit içeren ıspanak, kalp hastalıkları tedavisi ve kalp krizinin oluşmasına neden olan yüksek yağ birikimi sorununu ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Ispanak Kan Basıncını Düşürür:
Ispanağın bol miktarda içerdiği peptitler, kan basıncının düşmesini sağlar. Bu durum dolaylı olarak damar ve kalp sağlığının korunmasına da yardımcı olmaktadır.
Ispanağın Anti İnflamatuar Özellikleri:
Ispanak neoxanthin ve violaxanthin, enflamasyon düzenleyen iki anti inflamatuar epoxyxanthophylls içerir. Bu nedenle artrit, osteoporoz, migren, baş ağrısı ve astım gibi iltihabik hastalıkların önlenmesinde faydalıdır. Dolayısı ile solunum yolları başta olmak üzere sadece bu özelliği ile birçok açıdan sağlık için inanılmaz katkılar sağlar.
Ispanak Bağışıklık Sistemini Güçlendirir:
A vitaminini fazla içeren ıspanak, bu özelliği sayesinde mukoza zarlarının korunmasını sağlar. Bunun dışında solunum yolunu koruyan ıspanak, enfeksiyon hastalıkları ile de ciddi anlamda mücadele eder. Ayrıca sindirim sistemi organları ve özellikle bağırsak sağlığını koruması bağışıklık sisteminin hastalıklarla mukavemetine katkı sağlamaktadır. Günlük bir fincan ıspanak tüketimi, bünyenin ihtiyaç duyduğu miktarın büyük bir bölümünü karşılar.
Ispanak Anemiyi Önler:
Bünyede demir eksikliğinin oluşması, başta anemi olmak üzere birçok hastalığın oluşmasına neden olur. Fakat ıspanak demir açısından inanılmaz derecede zengindir. Ispanağın içerdiği mineraller, kadınlar için doğum sonrasındaki dönemde, çocuklar içinse gelişme döneminde hayati önem taşımaktadır. Vücudun tüm hücrelerine oksijen taşıyan hemoglobinin bir bileşeni olarak demir, hücrelere enerji sağlamak için çok gereklidir. Bazı sağlık uzmanları ıspanağın içerdiği besinlerin çoğunun kırmızı etten daha kaliteli olduğunu savunmaktadırlar.
Ispanağın Cilt Sağlığına Faydaları: Cilt ve deri vücudun tümünü kaplayan en büyük ve en hassas organıdır. Cilt birim görünümümüzü belirlediği için sağlıklı parlayan bir cildimizin olması aynı zamanda bizim ruhsal sağlığımıza da ciddi anlamda etki yapmaktadır. Yani cilt sağlığı ihmal edilecek bir konu değildir.
Cilt sağlığımızı koruyabilmemiz için bazı temel besinlere ihtiyacımız vardır ve ıspanak bu noktada harika bir alternatiftir. Ispanak A vitamini, C vitamini, E vitamini ve K vitamini gibi hayati mineraller ile doludur. Bu yüzden ıspanak cilt sağlığında önemli bir rol oynar.
Akneyi Tedavi Eder: Ispanağı bir miktar su ile karıştırarak cildinize masaj şeklinde uygulamanız ve bir süre bu uygulama devam etmeniz aknelerden kurtulmanıza yardımcı olabilir. Bu uygulamayı her seansta en az 20 dakika uygulamanız gerekir. Bu uygulama aynı zamanda kir, iltihap ve yağdan cildinizi temizlemeye yardımcı olacaktır.
Bunun dışında ıspanak genel cilt sağlığının korunmasına ciddi anlamda katkıda bulunur. Cildin genç kalmasını sağlar, kırışıklıkları engelleyebilir, cilt hücrelerinin ihtiyaç duyduğu temel besinleri sağlar, cildin nemlenerek esnek ve yumuşak kalmasına yardımcı olur. Sağlıklı cilt için ıspanak tüketimi yapabileceğiniz en akıllıca tercih olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Ispanak Saç Sağlığını Korur:
Ispanağın içerdiği bol miktardaki kaliteli mineral, vitamin ve bileşenler aynı zamanda saç sağlığı açısından da çok önemlidir. Ispanağın içerdiği demir, bakır, kalsiyum gibi mineral ve vitaminler, kan hücrelerini güçlendirir ve vücudun oksijen almasını sağlar. Bu da saç sağlığı için önemlidir. Sağlıklı bir şekilde oksijen almayan vücudun parçaları büyük hasar görebilir. Ispanak buna engel olur ve birçok organda olduğu gibi saç sağlığının korunmasında da fayda sağlar. Aynı zamanda demir eksikliğinin diğer bir neden olduğu hastalık da saç dökülmesidir. Ispanak, başta demir olmak üzere içerdiği birçok mineraller saç dökülmesini engeller.
Bunun dışında ıspanak genel anlamda saç sağlığının korunması için gerekli birçok vitamin ve minerali sağlayarak saçların sağlıklı büyümesini sağlayabilir. Ayrıca saç köklerine uygulanan ıspanak suyu, saç derisinin sağlığını korur. Ispanak, kimyasallar içeren şampuanların verdiği zararı giderir.