Balıkesir, 50 Çeşit Peyniri İle Avrupa'ya Rakip
BALIKESİR, süt ve süt ürünleri üretimiyle Türkiye'nin ilk üç ili arasında yer alırken, 50 çeşit peyniriyle de sofralara renk katıyor. Büyük bölümü kırsal mahallelerde ev yapımı ve organik olarak üretilen peynirleriyle Balıkesir, yine peynir çeşitleriyle dikkat çeken Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelere rakip olmaya hazırlanıyor.
Bu amaçla Ekim ayında düzenlenecek peynir festivalinde, kentte üretilen peynirler Türkiye ve dünyanın ünlü gurmeleriyle buluşturularak, tanıtımı yapılacak.
Günde 2 bin 200 ton süt üretimiyle Türkiye'nin ilk üç ili arasında yeralan Balıkesir, süt ürünleri çeşitliliğiyle de önde gelen kentler arasında. Peynir gurmeleri ve peynir üzerine kitap ve yazılarıyla tanınan Berrin Bal Onur ve Neşe Aksoy Biber'in yaklaşık 2 yıl yürüttükleri çalışma sonucu Balıkesir'de 50 çeşit peynir üretimi yapıldığı tespit edildi.
Balıkesir peynirleri, araştırmacıların hazırladığı '50 Peynirli Şehir Balıkesir' adlı kitap ile kayıt altına alınırken, birçoğu kırsal mahallelerde ev yapımı üretilen peynirlerin Türkiye ve dünyaya tanıtılması için çalışmalar başladı. Balıkesir peynirleri, Valilik, Büyükşehir Belediyesi ve bazı sivil toplum kuruluşlarının katkılarıyla Ekim ayında düzenlenmesi planlanan festivalde tanıtılacak.
'Balıkesir'de İsmi Konmamış Peynirler Var'
Balıkesir'in süt üretimiyle Türkiye'nin ilk üç ili arasında yer aldığını söyleyen S.S. Balıkesir Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği (HAYKOOP) Başkanı Faruk Özen, üretimdeki başarının tanıtımda gösterilemediğini belirtti. Balıkesir'in bazı peynir çeşitlerinin marka olduğunu ancak birçoğunun bazı kırsal mahallelerde ve ev yapımı olarak üretildiği için bilinmediğini ifade eden Özen, bunun için çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Balıkesir peynirlerini ulusal ve dünya ölçeğinde tanıtmak istediklerini belirten Özen, "İsmi konmamış, isimlendirilmemiş ancak lezzetiyle yiyenleri kendilerine hayran bırakan peynir çeşitlerimiz var. Gerek İvrindi, gerek Kepsut ilçemizde, Balıkesir'in tüm ilçelerinde özellikle geleneksel usullerle yapılan çok güzel peynirlerimiz var. Biz bunları biliyoruz. Ama Türkiye ve dünya bunları bilmiyor" dedi.
'Peynir Balıkesir'in Gizli Kalmış Yönü'
Yapılan araştırmayla Balıkesir'de 50 çeşit peynir tespit edildiğini ifade eden Özen, bunların bir kitap haline getirildiğini aktardı. Balıkesir peynirlerinin dünyaya tanıtımı için çalışmalar yapıldığını söyleyen Özen, şöyle konuştu:
"Ekim ayında peynir festivali düzenlenmesi planlanıyor. Bu şekilde Balıkesir peynirlerinin tanıtımını yapmayı hedefliyoruz. Düzenlenecek festival ile Balıkesir'in gizli kalmış bir yönü de ortaya çıkacak.
Avrupa ülkeleri peynirlerinin tanıtımlarını başarılı bir şekilde yapmış. Gerek Fransa, gerek Hollanda, gerekse Orta Avrupa ülkelerinde peynir çeşitlerini gittim bizzat tattım. Bizim peynirimizden farklı değiller. Ama Avrupa bu olaya farklı bakıyor. Çeşitlendirme anlamında insanlara tükettiriyor. Bizde peynir tüketimi klasik peynir üzerinden gitmiş. Kaşar ve klasik peynirler üretilmiş. Son yıllarda tulum ve mihaliç peyniri üretimleri arttı.
Avrupa'da 100 olan peynir çeşidi bizde 10'la sınırlı. Bu bir pazarlama tekniği. İnsanlara bunu yedirme tekniği. Avrupa'daki peynirler bizimkiler kadar lezzeti değil. Bu konuda başlatacağımız çalışma ile önce ulusal ve dünya ölçeğinde umut ettiğimiz yere gelecek. Balıkesir'in 20 ilçesinde de peynir üretimi var. Gerek işletme, gerekse ev yapımı olarak. Balıkesir'in ortaya çıkmamış bir değerini ortaya çıkarmak istiyoruz."
Kırsalda Organik Peynirler Üretiliyor
Balıkesir'in Kesput ilçesi kırsal Bükdere Mahallesi'nde sadece buraya özgü küflü katık peyniri üretiliyor. Meralarda otlayan hayvanlardan elde edilen sütlerle doğal mayalı küflü katık peynirini üreterek semt pazarlarında satan Emine Keskin (60), peynirin sadece Bükdere Mahallesi'ne özgü olduğunu söyledi.
Bükdere'deki hemen hemen her evde bu peynirin kadınlar tarafından yapıldığını belirten Keskin, peynir mayalanmasında çiğ damlalarını kullanıldığını ve deri içerisinde bekletilerek küflendirildiğini belirtti. Peynirin renklendirilmesi için meşe kabuklarını kullanıldığını ifade eden Keskin, "Bizim peynirimizi yiyen bir daha yemek istiyor. Küflü katığı özelikle yine bizim köyümüze özgü ekmek ile tüketmek gerek. O zaman daha lezzetli oluyor" dedi.
Balıkesirliler Peynirlerini Tanımıyor
Kentte peynir üretimi yapan bir firmanın satış bölümünde çalışan Nihat Akyüz, işletmelerinde 20 çeşit peynir sattıklarını söyledi. Balıkesir peynirlerinin süt üretimi yapan büyük ve küçükbaş hayvanların otlaklarda doğal yöntemlerle beslenmesi nedeniyle daha lezzetli olduğunu belirten Akyüz, "İşletmemizde en çok az tuzlu Manyas ve kelle peyniri satışı oluyor. Balıkesir'e özgü diğer peynirler ise bilenler tarafından alınıyor. Balıkesirliler bile kendi peynirlerini tanımıyor" diye konuştu.
Peynir Çeşitlerinden Bazıları
Peynir gurmeleri ve peynir üzerine kitap ve yazılarıyla tanınan Berrin Bal Onur ve Neşe Aksoy Biber'in yaklaşık 2 yıl yürüttükleri çalışma sonucu Balıkesir'de belirledikleri peynir çeşitlerinden bazıları şöyle:
"Yakupköy Manda, Cunda Kelle Sepet, Manyas Kelle, Havran Sepet, Kaymak Loru, Salamuralı Teneke Tulum, Kirlihanım, Saganaki, Mihaliç, Kaymaklı Lor, Kenar Kelle, Salamura Köy, Devetabanı, Çeribaşı Keçi Loru, Dağarcık Deri Tulumu, Sade Kızarmış, Dıngaz, Bezde Katık, Taze Otlu Koyun, Paşalimanı Ada Kellesi, Yörük Basma, Yörük Kelle, Ala Maya, Küflü Deri Katık, Biberli Lor, Eğridere Yünlü Tulum."