Anadolu’da ev sahibi, konuklarına yemek ikram edeceği sırada, “Arkası yufka, bu yüzden karnınızı iyice doyurun” demiştir. İlk ikram edilen yemekten sonra..
Türk Mutfak Kültürünün Mizahi Yönleri...
*Sibel ÖNÇEL
Türk Mutfak kültürü incelendiğinde sadece yemeğin yapılmasına ilişkin öğelerden oluşmadığı görülmektedir. Yemek yemeye ilişkin pek çok tutumlar ve davranışlar bulunmaktadır. Bu özellikler Türk mutfak kültürünün gelişmesinde önemli unsurlardır.
Anadolu’da insanlar birbirlerine yemek yerken şaka yaparak kültürümüzün mizahî yönlerini de ortaya koymuşlardır. Bu mizahî yönleri ortaya koyacak örnekler vermek mümkündür (Tezcan, 1996):
Ay Çöreğinde Osmanlı Parmağı:
Türklerin 1683 yılında Viyana’yı kuşatmaları esnasında Türk toplarının çıkartmış olduğu seslerden korkmuş olan bir fırıncı, elindeki hamuru yere düşürmüştür. Yere düşen hamur yarım ay biçimini almış ve (kuruvasan) ay çöreği bu şekilde doğmuştur. Daha sonra Avusturyalı bir kişi bu hamurun tanınmasında öncülük etmiştir.
Fıstıksız olsun:
Devletin ileri gelenlerinden birisinin Gaziantep’e yaptığı bir ziyaret sırasında, yörenin en güzel yemekleri ikram edilmiştir. Ancak gelen her yemek fıstıklı olduğundan “Kahveniz nasıl olsun?” diye sorulduğunda, konuk “Fıstıksız olsun” demiştir.
Nefis öldürme:
İki Bektaşi yemeğe gitmiş ve bol bol yiyip içmişler. Yemek yiyenlerden birisi yere düşüp ölmüş. Öteki ise yarı baygın bir haldeymiş. Ev sahibi “Ey Erenler doydunuz mu?” diye sormuş. Yarı baygın olan, “Merhum doydu, ama ben nefis öldürüyorum” demiş.
Arkası Yufka:
Anadolu’da ev sahibi, konuklarına yemek ikram edeceği sırada, “Arkası yufka, bu yüzden karnınızı iyice doyurun” demiştir. İlk ikram edilen yemekten sonra “Başka güzel bir yemeğim yok” diyerek şaka yapmıştır. Konuklar da buna inanarak yufkadan fazlaca yemeğe başlamışlar. Ancak ilk yemekten sonra pek çok ikramlar gelince, “Arkası yufka dediğin bu muydu?” diye sorarak gülüşmüşlerdir.
Burada verilen örnekler Türk konukseverliğinin mizahî yönünü ortaya koymaktadır. Türk mutfak kültürü içinde yemek yeme alışkanlıkları ile birlikte mizahî yönünün de gelişmiş olduğunu göstermektedir. Devam edecek...