Tadına Doyulmaz Şehir Bursa
Evliya Çelebi’nin beş defa ziyaret ettiği ve “Velhasıl Sudan İbarettir Bursa” ifadesini kullandığı, köklü geçmişiyle tarih ve kültür kenti Bursa. Her mevsim ayrı bir güzellikte yaşanır bu tarihî şehir. Doğa ana bütün cömertliğini sunmuştur kadim şehre. Yaşanan göçlerle gelen zenginlik, Bursa sofralarının lezzet deryasına dönüşmesine sebep olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti olan Bursa, mutfak kültürü açısından ülkenin en önemli şehirlerinden biridir. Zira Bursa mutfağı, saraylara yakınlığı ile ün salmıştır.
Özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde yıldızı parlamıştır. Günümüzde ise etkisini hâlâ sürdürmektedir. Orta Asya ve Anadolu topraklarının harmanlanmış kültürü, etkileşimi bu mutfakta açık bir şekilde kendini hissettirmektedir. Malzeme ve tarif açısından oldukça zengin bir geleneğe sahip. Bununla beraber Bursa mutfağı zeytinyağlısından etli yemeklerine, balığından tatlısına kadar uzanan geniş bir yelpazeye sahiptir. İlhamını yüzlerce yıl öncesinden, Osmanlı geleneklerinden alır.
Tabii zenginlikleri, yeşil dokusu, verimli ovaları, zengin bitki örtüsü içinde şeftalisi, çileği, zeytini, kestane şekeri, Mihaliç peyniri, dil peyniri, İskender kebabı, İnegöl köftesi, Kemalpaşa tatlısı ve daha yüzlerce lezzeti ile ülkemizin ağız tadıdır âdeta... Kayhan Çarşısı, Bursa’nın en önemli çarşılarından biridir. Kadı sicillerine göre bu çarşının Selçuk Hatun tarafından yapıldığı bilinmektedir. Birçok defa çıkan yangınlarla tahrip olmuştur. Hatta Bursa yangınlarının çoğu buradan çıkmış. Bunun sebebi ise bugün bile mahallede bulunan demirci ve bıçakçı ocakları.
Evliya Çelebi bu çarşıda, yemiş pazarcılarının dükkânlarını meyve dalları ile süslediklerini yazmaktadır. Aynı zamanda Bursa’nın çarşı tipi yemeklerinin merkezidir Kayhan Çarşısı… Özellikle cantık ve pideli köfte bu çarşının en önemli iki yemeğidir... Cantık, Tatar mutfağında yapılan bir çeşit pidedir. Bursa’da ağzı açık olarak pide şeklinde kıymalı, kuşbaşılı ve kaşarlı yapılır. Pideli köfte ise pide üzerindeki küçük köftelerin üzerine kızgın tereyağı ve domates sosu dökülerek yapılan, yanında yoğurt ile servis edilen Bursa’ya has bir yemektir.
Pideli köftenin en önemli adresi Yedy Ölçme Değerlendirme ve Derecelendirme Sistemi kitabında da yerini almış olan Kayhan Pideli Köfte’dir. İskender kebabı, ülkemizin vazgeçilmez lezzetleri arasında. İskender’i İskender yapansa etinin yanında, üstündeki tereyağı, domates sosu, yanındaki yoğurt ve altındaki yağlı pide parçalarıdır ve Bursa için şüphesiz bir klasik. İnegöl köftesi, artık bütün ülkemizde bilinen ve aranan bir lezzet. Tarihî Osmanlı dönemine kadar uzanan dil peyniri ise inek sütünden elde ediliyor. Lezzetli olduğu kadar az tuzla hazırlandığı için sağlıklıdır da.
Ramazan sofralarınızın vazgeçilmezi olmaya aday aynı zamanda. Mihaliç peynirinin üretim başlangıcı ise 250 yıl öncesine dayanmaktadır. Bursa’nın Karacabey ilçesinin eski adı Mihaliç’tir ve bu yörede Osmanlı döneminde hayvancılık yapan göçmen Arnavutlar tarafından üretilmeye başlanmıştır. Bursa ile özdeşleşmiş kestaneden bahsetmeden olmaz tabii ki…
Uludağ’ın kokusunu sofraya taşıyan yemek kestane aşının ve kestanelerin şerbetle pişirilmesiyle yapılan, insanoğlunun eli değip altın rengi balla tatlandırıldığında baş döndürücü hale gelen kestane şekerinin lezzeti, yapılan övgüleri fazlasıyla hak ediyor. Önceleri peynir tatlısı olarak bilinmekle birlikte Kemalpaşa Tatlısı ise yüzlerce yıldır Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, küçük süthanelerde üretilmeye başlanan bir tatlı çeşididir. Meşhur Gedelek turşularını da atlamamak gerek. Gedelek Bursa’nın Orhangazi ilçesinde bir köydür.
Şaşıracaksınız fakat bu köyde üretilen turşular dünya çapında üne sahiptir. Yemeklerin vazgeçilmez malzemelerinden olan sıvı altın diye de tabir ettiğimiz, zeytinyağı ve zeytin de Bursa’da çok önemlidir. En kaliteli ve lezzetli zeytini Gemlik ve Orhangazi ilçelerinde bulmak mümkün. Görüldüğü üzere Bursa’da ne yenir diye düşünmenize gerek yok.
Yöresel yemeklerinin birçoğu dünyaca ünlenen tarihî Bursa şehri, enfes tatlarıyla geçmişte olduğu gibi günümüzde de tarih yazıyor. Şehirde yer alan birçok müzede kültürel bir şölen sunan, Türkiye’nin en büyük kış ve tabiat sporları merkezi olan Uludağ ile değerli bir turizm merkezi olan Bursa’da mutfak kültürü de bütün bu güzelliklerin etrafında toplanıyor. Ramazan ayında mümkünse Bursa’da bir iftar yapmayı düşünün. Gerek Bursa’nın dinî simgeleri ve mistik havası gerekse lezzetleri ile çok özel bir tecrübe olacaktır.