Lakerda Nedir? Lakerda Nasıl Yapılır?
Lakerda Nedir?
Lakerdanın Sözlük anlamı şu: "Palamut, torik vb balıklardan dilim dilim kesilerek yapılan salamura."
Balık etinin uzunca süre taze olarak saklanabilmesi için uzun yıllardır kullanılan bir yöntem olan lakerda ancak İspanyolca'dan dilimize geçmiş bir kelime.
Kelimenin anlamı da anlamının altında yatan hikaye ise sandığınızdan çok daha ilginç.
Buyurun, bu duygusal hikayeye beraber dahil olalım.
La kerrida: İstenince olan şey
Lakerda kelimesi aslında İspanyolca "La kerrida" kelimesinden geliyor. "La kerrida" ise İspanyolca'da "istenince olan/istendikten sonra olan şey" anlamında kullanılıyor.
Lakerda'nın Hikayesi;
Peki bu duygusal anlama sahip kelimenin balık kültürüyle nasıl bir alakası, nasıl bir ilişkisi var?
Aslında her şey İspanyol bir balıkçı babaya dayanıyor.
İspanya'nın Toledo şehrinde yer alan balık halinin duvarlarında yazılı bir hikaye bize lakerdanın nasıl ortaya çıktığını anlatır türden. Hemen anlatalım.
İspanya'da Malaga kıyılarında yaşayan bir Musevi balıkçı Behmuaras. Her gün balığa çıkan Behmuaras tuttuğu balıkların yarısını satıyor, yarısını evine götürüyor. Üç çocuk babası olan balıkçının en küçük çocuğu ise en çok torik balığını seviyor. Balıkçı da çok sevdiği çocuğu için balıktan torik yakalamadan dönmemeye çalışıyor. Ancak torik en zor yakalanan balıklardan biri, çünkü onu tutmak için çok açılmak gerekiyor.
Bir Şabat günü balıkçı karısının tüm itirazlarına rağmen çocuğu için torik yakalaması gerektiğini söyleyerek denize açılıyor balıkçımız. Ancak pazar günüyle başlayan haftanın 7. günü olan Cumartesi, Museviler için mutlak bir iş görmezlik günü olarak saptanmıştır. Şabat, Museviler için kutsaldır ve kişilerin her türlü mesleki işine ara verip kendini ibadete vermesi beklendiği bir gündür. İşte bir Şabat günü denize açılan Musevi balıkçı ne o cumartesi ne de ondan sonraki iki ay boyunca hiç torik balığı yakalayamıyor.
Bunun üzerine dua ediyor ve tanrıdan onun affetmesini, çocuğuna torik balığı vermesini diliyor. Şabat hazırlıklarının başladığı perşembe günü denize açıldığında ise büyük bir sürüye denk geliyor ve tam 30 adet torik yakalıyor.
Dualarının kabul olduğunu anlayan balıkçı bir karar veriyor ve "Ben bunları satmaktansa tuzlar ve saklarım. Çocuğum da dilediği zaman torik yiyebilir" diyor ve bugün lakerda olarak bildiğimiz yöntemi geliştiriyor.
Önce balıkları temizliyor, eşit parçaya ayırıyor. İliklerini çıkarıp soğuk suda bekletiyor. Kanını süzdürüp tam 25 gün tuzda sıkıca saklıyor. Sonraları Musevi balıkçı babanın bu keşfi yayılıyor ve İspanyollar bu yiyeceğe lakerda adını veriyor. Yani la kerrida, istenince olan şey.
Bir babanın çocuğu için keşfettiği bu lezzetli yiyecek yıllardır sofralarımıza konuk oluyor ve çok seviliyor.
Bir balıkçıdan ya da mezeciden lakerda alabilirsiniz elbette ama evde yaptığınız lakerdanın yerini tutar mı? Bizce tutmaz… Üstelik lakerda yapmak da aslında oldukça kolay. Sizin için palamutla yapabileceğiniz geleneksel İstanbul usulü nefis bir lakerda tarifi hazırladık. Palamutun etini sert ve tatsız bulursanız, torik de kullanabilirsiniz. İşte nefis lakerda tarifimiz…
En Eski Deniz Ürünlerinden Nefis Ve Lezzetli Lakerda Yapımı İçin Kullanılan Malzemeler;
* 5 Adet Palamut
* 2 Kilogram İri Taneli Tuz
* 5 Litre Su
Öncelikle palamutların kafalarını kesin ve kuyruğun biraz üstünden bir çizik atın.
Balıkların karnını açmadan iç organlarını dikkatlice çıkarın.
Sırt kılçığını bıçakla alın ve kuyruklarını kesin ve kalan gövdeleri ikiye bölün. İçini güzelce yıkayın.
Sonra ince bir telle omurganın içindeki iliği çıkartın.
Elde ettiğiniz balıkları yıkayıp buzlu suda 1 gün bekletin.
Balıkları sudan çıkarıp kurulayın.
Geniş bir kabın tabanını tuzla kaplayın.
Balıkların her tarafını iyice tuzlayın ve kabın içine dizin.
Üzerini yine tuzla kapatarak balıkları buzdolabına kaldırın. 3 gün bekletin.
5 litre suda 500 gram tuzu eritip bir salamura suyu hazırlayın.
Tuzlu balıkları dolaptan çıkarıp soğuk suda yıkayın ve salamuranın içine atın. Buzdolabında 3 gün daha bekletin.
Salamuranız hazır olduğunda doğranmış kırmızı soğan ve zeytinyağı ile birlikte servis edin. Bu hem lezzeti artıracak hem de lakerdanıza güzel bir görünüm verecektir. Afiyet olsun...
Lakerda Nasıl Yenir?
Hazırladığınız ya da satın aldığınız lakerda yenilebilir kıvama gelmiştir. Tuzlama yöntemi ile piştiği için yeniden bir pişirme işlemine ihtiyaç duyulmaz.
Meyhanelerde ve deniz ürünleri restoranlarında lakerda meze olarak tüketilir.
Ana yemek öncesindeen iyi
iştah açıcılardan ve açlığı bastıran bir tür ara soğuktur.
Kızarmış ekmek, limon, zeytinyağı ve kırmızı taze soğanla nefis bir uyum içinde olduğunu belirtmek isteriz.
Lakerda Nasıl Saklanır? Bozulur Mu?
Lakerda saklama püf noktaları, lakerda sevenler tarafından merak edilen bir konudur. Lakerdayı saklamak için şu bilgileri sakın unutmayınız.
Salamura olarak hazırlanan lakerda, buzdolabında 30 gün boyunca muhafaza edilir.
Kavanozun kapağının güvenli olmasına dikkat edebilirsiniz.
Eğer lakerdayı daha sonra yemek için hazırlıyorsanız, buzluk poşetine aktarıp derin dondurucuda daha uzun süre koruyabilirsiniz.
Lakerdanın tadında acı ve ekşi bir tat varsa, bozulmuş olabilme ihtimaline karşı tüketmemelisiniz.
Ev tipi buzdolabında lakerda ne kadar dayanır sorunuza yanıt olarak net bir rakam veremeyiz; fakat iyi şartlarda soğutulan lakerda 1 ya da 3 ay boyunca saklanabilir.
Balık sofrasında, keyifli akşam yemeklerinde ve dilenen her anda lakerdanın tadını alabilirsiniz.
Lakerda Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Deniz ürünlerinin insan sağlığı için ne kadar faydalı olduğunu, uzmanlar sık sık dile getirmektedir. Şimdi de lakerdanın faydalarını biz açıklayalım. Lakerdanın yararları ve zararları listemiz şöyle oluyor:
Lakerda hangi balıktan yapılır?
Lakerda palamut balığından yapıldığı takdirde, saç sağlığı için gerekli olan vitamin ve mineralleri kazandırır.
Diş ve kemik yapısının daha güçlü olması, lakerdanın faydaları arasındadır.
Yanına sağlıklı gıdalar eklendiği durumda, lakerda omega yağ asitlerini ve fosforu alacağınız faydalı bir besin olmaktadır.
Soğuk mevsimlerde vücut direncini korumak için lakerda tüketilebilir.
Lakerdanın zararlarını görmemek için, güvenilir yerlerden yemeniz önerilmektedir. Ev yapımı lakerdada itici bir koku oluşmuş ise yemeniz tehlikeli olabilir. Satın alırken ambalaj incelemesi yapmayı da unutmayınız.