Hafızaya İyi Gelen Yiyecekler
Kısa süre öncesine kadar hafızanın yaşla birlikte zayıflaması normal olarak kabul ediliyordu. Ancak günümüzde, hayat boyu sürdürülen doğru beslenme ve beyni çalıştıran egzersizlerle yaşlılığa bağlı hafıza kaybının azaltılabileceği biliniyor.
Yaş alırken tüm diğer organlarımız gibi beynimizde eskir ve gençlik dönemindeki kadar keskin bir hafızamız olmayabilir. Fakat doğru yiyecekleri seçerek yaşlanmanın getirdiği bu olumsuz etkileri en az düzeyde tutmak mümkün.
Uzmanların hafızaya iyi gelen yiyecekler arasında gösterdiği gıdaların çoğu B kompleks vitaminleri, C vitamini, omega 3 yağ asitleri ve antioksidanlar içermektedir.
Hafızayı Güçlendiren Besinler
B12 Vitamini: B12 vitamini veya “kobalamin” eksikliğinin belirtileri arasında hafıza zayıflığı ve hafıza kaybı bulunmaktadır.
Bu alanda yapılan çalışmalar B12 vitamini eksikliğinin uzun süreli devam etmesi halinde nöropsikiyatrik bozukluklara neden olabileceğini belirtiyor.
B12 eksikliği iki ana nedenle görülebilir; birincisi B12 vitamini bakımından zengin gıdaları tüketmemek, ikincisi ise “pernisiyöz anemi” gibi vücudun B12 vitaminini emmesini engelleyen hastalıklardır.
Bu vitaminin eksikliği yaşlılarda ve hayvansal gıda tüketmeyenlerde daha çok görülmektedir.
Erken teşhis ve vitamin takviyeleri ile kısa sürede düzeltilebilen bir durum olan B12 vitamini eksikliği yaşamamak için et, kümes hayvanları ve balığı beslenmenize ekleyebilirsiniz. Kuru tahıl ürünleri de genellikle B12 vitamini içermektedir.
Yaban Mersini: C vitamini bakımından zengin olan ve antioksidan içeren yaban mersini, yaşla birlikte zayıflayan hafıza için kullanılabilir.
Yaban mersini içinde bulunan antosiyaninler ve flavonoidler beynin hafızadan sorumlu bölgesi “hipokampus” üzerinde direkt etki yaratır.
Birleşik Krallık’ta Reading Üniversitesi’nde hayvanlar üzerinde yapılan ve “Telegraph” gazetesinde yayınlanan araştırma sonuçlarına göre flavonoidler sinir hücrelerinin fonksiyonlarını arttırıyor ve daha keskin bir hafızaya yardımcı oluyor.
Yine aynı araştırmada hafızayı güçlendirmek ve beyin fonksiyonlarını geliştirmek için yaban mersini tüketimi özellikle tavsiye ediliyor.
Alzheimer hastalığının yol açtığı hafıza kaybına iyi gelip gelmediği konusunda yapılan çalışmaların sayısı yetersiz olsa da uzmanlar düzenli olarak yaban mersini tüketmenin hastalığın hafızayla ilgili belirtilerini hafifletebileceğini söylüyor.
Yumurta: Bellekte önemli bir nörotransmiter olan “asetilkolinin” sentezi için gerekli “kolin” maddesi yumurtada bol miktarda bulunur.
Oregon State Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmanın sonucuna göre asetilkoli yapısında meydana gelen bozukluklar ve bu nörotransmiter de oluşan fonksiyon bozuklukları Alzheimer hastalığı ile yakından ilişkilidir.
Ancak bu araştırma sonuçlarını destekleyecek diğer bağımsız araştırmaların sayısı az olduğu için yeterince “kolin” almanın Alzheimer hastalığını önlediği söylenemez. Hayvanlar üzerinde yapılan bazı araştırmalar erken yaşlarda kolin yönünden zengin beslenenlerin ilerleyen dönemlerde daha az hafıza sorunu yaşadığını göstermiştir.
Yeşil Çay: Yeşil çay içinde bulunan polifenollerin, özellikle flavonoidlerin hafızayı geliştirdiği düşünülmektedir.
Bu antioksidanlar, Alzheimer hastalarının beyinlerinde plak oluşturan proteinlerin üretiminin azaltılmasına yardımcı olur ve hafızayı zayıflatan nöron kaybını baskılar. Flavonoidlerin antioksidan özelliklerinin ilerleyen yaşlarda görülen sinir hücresi kaybını yavaşlattığına inanılmaktadır.
Newcastle Üniversitesi, Kuzey Doğu Şifalı Bitki Araştırma Merkezi’nde yürütülen ve ScienceDaily tarafından yayınlanan araştırmaya göre yeşil ve siyah çayın hafızayı olumsuz yönde etkileyen bazı enzimlerin üretimini azalttığı belirlenmiştir. Aynı araştırma yeşil çayın siyah çaya göre daha hızlı sonuç verdiğinin altını çizmektedir.
Balık: Beynin düzgün olarak çalışabilmesi ve hafızanın kuvvetlenmesi için oldukça önemli olan omega 3 yağ asitleri bakımından zengin ton, somon, alabalık gibi soğuk su balıklarının haftada en az 2 öğün tüketilmesi tavsiye ediliyor.
Balık dışında, omega 3 içeren diğer besinler arasında ceviz, keten tohumu, kabak çekirdeğini sayabiliriz. Bu gıdalar aynı zamanda Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimalini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sebzeler: Düşük kalorili, A vitamini ve demir gibi birçok temel vitamin ve mineraller içeren ıspanak, marul ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerde güçlü bir hafıza için önerilen yiyecekler arasında yer alıyor.
Tüketilen sebzenin rengi ne kadar koyu yeşil olursa içerdiği antioksidan miktarı artıyor ve sağlıklı bir beyin için o kadar çok fayda sağlıyor.
Harvard Tıp Okulu tarafında yapılan, 13.000 kadının 25 yıl boyunca izlendiği araştırmaya göre, düzenli olarak sebze tüketenler, ilerleyen yaşlarda tüketmeyenlere göre çok daha az hafıza problemi yaşıyor.
Folik Asit: Boston’daki Tufts Üniversitesi’nde yapılan, 320 erkeğin 3 yıl boyunca izlendiği bir çalışmada, kandaki “homosistein” düzeyi yüksek olaran erkeklerin bellek zayıflığı yaşadığı ve doğrudan homosistein düzeylerini düşüren folik asit (folat) tüketenlerin daha güçlü belleğe sahip olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca Avustralya yapılan bir diğer çalışma, folik asit açısından zengin gıdalar yemenin beyinde hızlı bilgi işleme ve hafızayı güçlendirme ile ilişkili olduğu yönünde sonuçlara sahiptir.
Folik asit bakımından zengin yiyecekler arasında kahvaltılık tahıllar, mercimek, börülce, soya fasulyesi, ıspanak, bezelye, enginar, brokoli, buğday tohumu, pancar ve portakalı sayabiliriz.
Güçlü Bir Hafıza İçin Diğer Öneriler
Tansiyonunuzu ve kolesterolünüzü kontrol altında tutun. Kalp ve damar sağlığını korumak beynin düzgün çalışması çok önemlidir.
Uyku düzenini sağlayın. Araştırmalar uyku bozukluklarının hafızanın zayıflaması ile yakından ilgili olduğunu söylüyor.
Düzenli egzersiz yapın. Düzenli fiziksel aktivitenin Alzheimer hastalığı ve bunama riskini azalttığı biliniyor.
Beyin jimnastiği yapın. Bulmaca, lisan öğrenme gibi beyni çalıştıran aktiviteler ileri yaşlarda beynin daha sağlıklı olmasını sağlıyor.
Sigara içmeyin. Kalp krizi riskini arttıran ve tansiyonu yükselten sigara beyinde kalıcı hasara yol açabiliyor.
Stresi azaltın. Stresi azaltmanın yollarını öğrenin, hobi edinin ve kendinize fazla yüklenmeyin.