Glutensiz Diyet, Diyabet Ve Kalp Hastası Yapabilir!
Demet DEMİRKIR
Gluten içermeyen diyetler, sindirim rahatsızlığı olan çölyak hastalarına öneriliyor. Yapılan son araştırmalara göre; çölyak hastalığı olmadan glutensiz diyeti benimseyenlerin Tip 2 diyabet, obezite, kalp hastalığı gibi hastalıklara yakalanma riskleri daha yüksek...
Dr. Atilla Bektaş, "Glutensiz diyet, kişide tespit edilmiş bir gluten hassasiyeti varsa uygulanmalıdır. Normal sağlıklı bir beslenmede ise taze meyve, sebze ve tam tahıllar diyette yer almalıdır" dedi
Faydalı diye yapılan ama aslında kişiye zarar veren diyetlere bir yenisi daha eklendi: Glutensiz diyet... Gluten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan bitkisel bir proteindir... Toplumun yaklaşık yüzde 1’ini etkileyen çölyak hastalarının bu tahıllardan yapılan ekmek, bulgur pilavı, makarna ve unlu mamulleri ise asla tüketmemesi gerekiyor.
Ünlüler De Bu Diyeti Yapıyor
2015’de Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan uluslararası bir araştırma şirketi olan Gallup'un anketine göre; her 5 kişiden birinin gluten içeren gıdaları diyetlerinden aktif olarak çıkarttığı ortaya konuldu.
ABD’deki bazı ünlülerin kilo vermek için glutensiz diyet yaptıklarını açıklamaları da bu diyetlere popülarite kazandırarak, sahte bir imaj yarattı.
İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Atilla Bektaş, "Geçmişte moda bir akım gibi uygulanan Taş Devri diyeti, protein ağırlıklı (Dukan, Atkins vb) diyetlere rağbet azaldı. Ancak tüm dünyada glutensiz diyetlerin popülaritesi giderek artıyor ve bugün glutensiz diyet pazarı tüm dünyada giderek yaygınlaşıyor. Euromonitor’e göre; 2016-2017 arası glutensiz gıdaların küresel satışları yüzde 12,6 oranında artmıştır" açıklamasında bulundu.
Gluten İçermeyen Gıdalar Daha Fazla Yağ Ve Şeker İçeriyor
"Gluten içermeyen diyetler, bir sindirim rahatsızlığı olan çölyak hastalığından muzdarip kişilere önerilmektedir. Glutensiz gıda pazarındaki görülen bu hızlı büyüme, glutensiz gıdaya ihtiyacı olmayan kişiler tarafından yaratılan suni bir talepten ileri gelmektedir" diyen Dr. Bektaş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kar marjı yüksek olan bu pazar, glutensiz gıdayla beslenmenin sağlıklı olduğunu öne sürmektedir. Halbuki gluten içermeyen gıdalar genellikle daha fazla miktarda yağ ve şeker içerdiklerinden sağlıklı bir alternatif değildir."
Zayıflayayım Derken Hasta Olabilirsiniz!
Yapılan son araştırmalara göre; çölyak hastalığı olmadan bu diyetleri tercih edenlerin Tip 2 diyabet, obezite, kalp hastalığı gibi hastalıklara yakalanma riskleri daha yüksek...
Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics dergisinin 2018 Haziran sayısında yayınlanan çalışmasını aktaran Dr. Atilla Bektaş, "ABD’de 1,819 kişi üzerinde yapılan yeni bir araştırma yaşları 25 ile 36 arasında olan genç yetişkinlerden önemli bir bölümünün; sigara içerek, zayıflama hapları kullanarak ve yediklerini kusarak kilo vermeye çalıştıklarını ortaya koydu. Aynı araştırma, sağlıksız yaşam ve beslenme alışkanlıklarına sahip olan bu kişilerin, iyi beslenenlere oranla üç kat daha fazla oranda glutensiz gıda tüketme eğiliminde olduklarını göstermektedir" diye konuştu.
"Health Halo" Etkisi
Birçok gıda şirketinin, düşük kalorili, az yağlı, light, glutensiz, tuzsuz, yüksek proteinli, katkısız, organik, doğal, GDO’suz, işlem görmemiş gibi ifadeleri ürünlerin etiketlerinde kullandığına dikkat çeken Dr. Atilla Bektaş, "Bu ifadeleri taşıyan ürünler tüketicilerin tercih nedeni olmaktadır. Tüketicide bu eğilimin yaratılması tamamen satış amaçlı bir manipülasyon olup, Amerika ‘da bu durum "Health Halo’’ olarak adlandırılmaktadır. İnsanlar, daha sağlıklı olduğuna inandığı bir ürünü aşırı miktarda tüketerek, yeme alışkanlığını bozar ve fayda yerine zarar görebilir" dedi.
Sağlıklı Diye Bol Bol Tüketiyoruz Ama...
Dr. Bektaş, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bilimsel araştırmalar, herhangi bir gıdanın bir yönüyle sağlıklı olarak gösterilmesi durumunda, tüketicilerin genellikle bu gıdayı tamamen sağlıklı olarak kategorize ettiğini ve kalori içeriğini küçümseyerek fazla miktarda tükettiklerini gösteriyor. Örneğin kişi daha sağlıklı olduğunu düşündüğü organik, glutensiz ya da yüksek proteinli (protein barları) olan gıdaları tercih ediyor ve nasılsa sağlıklı diye gereğinden fazla miktarda tüketiyor.
Bu durum, obezite ve onun yol açtığı bazı kronik hastalıklara (hipertansiyon, diyabet vb...) zemin hazırlıyor. Diğer bir yanılgı da; light etiketli ürünlerdir... Bu ürünlerde light etiketi olabilir ancak fazla miktarda suni tatlandırıcı ya da başka katkı maddesi de içerebilir. Üstelik ürünün vitamin ve mineral açısından da besin değeri olmayabilir.
"Health Halo" ifadesinin Türkçede kelime olarak tam bir karşılığı olmasa da bir pazarlama stratejisi olarak ülkemizde de uygulanmaktadır. Bu konuda tüketicinin bilinçli olması, bu tür ürünleri tercih etmemesi gerekir. İlla alacaksa da ölçülü tüketmesi çok önemlidir.
Glutensiz diyet, kişide tespit edilmiş bir gluten hassasiyeti varsa uygulanmalıdır. Normal sağlıklı bir beslenmede ise taze meyve, sebze ve tam tahıllar diyette yer almalıdır."