Şifalı Otlar Ve Lokman Hekim-03-
Pamukla — Cistus
Papatya — Matricaria chamomilla
Pancar — Beta vulgaris
Patates — Solanum tubcrosum
Patlangıç — Sambucus
Patlıcan — Solanum mclongena
Pazı — Beta cicla
Pelin — Artemisia
Pirinç — Oryza
Pırasa — Allium porrum
Pırnar — Quercus ilex
Pıtrak — Xanthium Spinosum
Salep — Orchis maculata
Sarımsak — Allium sativum
Semiz Otu — Portulaca oleracea
Servi — Cupressus sempervirens
Söğüt — Salix alba
Soğan — Allium cepa
Sultan Otu — Mercurialis annua
Susam — Sesamum
Su Zambağı - Nilüfer — Nyrtus communis (Nymphaea)
Salgam — Brassica napus f. napobrassica
Seftali ağacı — Prunus persiia
Tellikavak — Populus alba
Topalak — Syprus rotundus
Turp — Raphanus sativus
Üzüm — Vitis vinifera
Üzerlik — Peganum harmala
Yapıskan — Parietaria varfesliyeni
Yılan bırçağı — Dracunralus vulgare
Zeytin ağacı — Olea europea
Zerdali dikeni — Centaurea diffusa
Safalı Hayvanlar
ARI
Akrep sokmasında — Çömlekçi arısının yuvasından alınan toprağını içmek.
Kurdesende — Yine bu topraktan içmek.
Sızılarda — Bal arısına sokturmak.
Sidik zorunda — Bir kaç bal arısının basını su ile içmek.
BAL
Arı sokmasında — Isırılan yere sürmek.
Buruntuda — Mumdan biraz yeyip, üstüne biraz çay içmek.
Çıbanı desmekte — Pirebolunu ısıtıp üstüne koymak.
Damar sertliğinde — Yarısı kadar ezilmis çam sakızı karıstırıp, bir kaç kahve kasağı yemek.
Göze kan inmesinde — Üstüne gömeçli bal koyup sabah yıkamak.
Kabakulakta — Gömeçli balı mavi kâğıda sürüp boğaza vurmak
Kuvvet için — Sabahlan yemek.
Memeli basurda — Mumundan aksamları fındık kadar üç gün yutmak.
Öksürükte — Arkasına bal sürmek .
Soğuk almada — Karına sürmek.
Vücut sismesinde — Kuru gömeç tütsüsüne tutunmak.
Yumusaklık için — Serbetini içmek.
Not —
Bal bütün marazlara sifalıdır. Yetmis nebi bereketini ve sifasını kabul etmistir. (Sir'atülislâm)
BALIK
Büzüklerde — Alabalık yağını sürmek.
Romatizmada — Yılan balığı yemek.
DEVE
Kuvvet için — Mayasından nohut kadar yemek.
Mayasılda — Etini yemek.
Sarı hummada — Akciğere kimyon ekilerek arkasına vurmak.
FATMACIK
Sidik zorunda — Bir kaçını yutmak.
GÖKÇE KARGA
Donanma olursa — Kurutulmus etinden sabahları birer kahve kasığı yemek.
Sızılarda — Etini yemek.
Yılan sokmasında — Kurutulmus etini çiğneyip suyunu yutmak.
GÜVERCİN
Hummada — Karnını yarıp beline vurmak.
Korkuda — Kanını içmek.
Yürek çarpıntısında — Yüreğini yutmak.
HALAZA
Sarılıkta — Yutmak
Sızı ve genislik için — Aksamdan ıslatıp sabah içmek.
HAMAM BÖCEĞİ
Etyaranda — Ezilip vurmak.
HOROZ
İsiyen çocuklara — İbiğini pisirip yedirmek.
HAYVAN DERİSİ
Berelerde — Taze deri içine sarmak.
Boğaza sülük kaçarsa — Tütsüsüne tutmak.
Yarada — Külünü ekmek.
İNSAN SÜDÜ
Kulak ve göz ağrısında — Kulağa koymak, göze akıtmak.
KAPLUMBAĞA
Dis ağrısında — Kabuğunun (yakılır, döğülür) külünü koymak.(Üst kabuğu üst dis, alt kabuğu alt dis içindir.)
İncederd basında — Kanını içmek, etini yemek.
Kelde — Külünü zeytinyağ ile karıstırmak; kepeksuyu ile yıkanan yaralara sürmek.
Memeli basurda — Kabuğunu (yakılır, döğülür), balla sabahları yemek.
Memeli basurda — Kabuğu yakılıp tütsüsüne oturmak.
Nefes darlığında — İç yağı kıyılıp, balla karıstırılarak birer parça yemek. (Serin yere konur.)
Siyilde — Kabuğunun (yıkanır, yakılır) tütsüsüne tutunmak.
Seytan uğramasında — Kanını vücuda sürmek.
Veremde — Çokça kaynatıp yağını almak ve suyundan içmek.
Yarada — Külü ekilir.
Zehirli hayvan sokmasında — Su kaplumbağası ezilir, vurulur.
KARAESEK
İnce dert basında — Südünü içmek.
Veremde — Kulağının kanını yağmur suyuna yedi damla akıtmak, üç sabah içmek.
KARAKUS
Gezer yelde — Yağını sürmek.
KARABÖCEK
Büyü sokmasında — Döğülüp bir iki tane içmek
Yılan ve arı sokmasında — Bez içinde döğülüp (suda yıkanır, süzülür, bu sudan) içmek.
KARTAL
Gezer yelde — Yağı sürülür.
KAZ
Sarılıkta — Ödünü ıslatıp birer parça içmek. (Öd pamuğa sarılır, kurutulur. Lüzumunda ıslatılır, kullanılır)
KELER
Kıl bitirmek için — Yakılır külünü yağ ile sürmek.
Sıracada — Teneke kutu içinde boyuna sarmak.
KERTENKELE
Büzüklerde — Tas keleri yarıp vurmak.
Göz lekesinde — Yumurtasını sürmek.
KİRPİ
Sızıda — Zeytinyağında kaynatılır, sarı suyunu hamamda sürmek.
Yürek çarpıntısında — Yüreğini çiy yutmak
KEÇİ
Burun kanamasında — Kılı yakılıp külünü burnuna çekmek.
KOYUN
Bertikte — Kuyruk kapağını sarmak, bir gün sonra sıcak su ile banyo yapmak.
Frengide — Beyin kemiği döğülüp arpa unu ile yapılan hapını yutmak.
İshalde — Karaciğeri külbastı yapıp yemek.
Köpek memesinde — Mundar iliği sürmek.
Mayasılda — Ödünü arpa unu ile dövüp (küçük hapları sabah, aksam) yutmak.
Parmak kesiğinde — Bos kesesini parmak üstüne sarmak.
Sinek buruna kurt atarsa — Kuyruk yağı ile tütsülemek.
Sulu egzamada — Kuzu ödünden (leblebi unu ile hap yapıp üç gün üçer tane) yutmak.
Sismanlık için — Öd ile karabiber (siseye konur, günde üç karabiber) yutmak.
KOYUN GÖZÜ — KIRKAYAK
Sidik zorunda — Kurutulup döğülüp içmek.
KÖSTEBEK
Köstebekte — Kanını içmek, etini yemek, ve etini oraya vurmak.
KÖPEK
Veremde — Yeni doğmus enik etini yemek.
KURT
Çarpıntıda — Kurutulmus yüreğinden döğülerek içmek.
Kötürümde — Taze derisine çıplak sarınmak.
KURBAĞA
Bezelerde — Külü ile sabahları oğmak.
Hummada — Yarılıp beline vurmak.
İğne batarsa — Döğülüp vurmak.
Köstebekte — Yesili, zeytinyağında eritilip, yağını sürmek.
KUNDUZ
Çoruk çarımında — Torbasından nohut kadarı suda eritilerek içilmek.
Fıtık ve frengide — Torbası tuzlanır, kurutulur, nohut kadarın yutmak.
Sarada — Kanının içine balık patlangıcı kurusu karıstırıp içmek
KUNDUZ BÖCEĞİ
Bel gevsekliğinde — Kavanozda kurutulur, ispirtoda eritilir, siyah suyundan üç dört
damla içmek.
LEYLEK
Akrep sokmasında — Sırt kemiği döğülüp, bir azını su ile içmek
Göz lekesinde — Yumurtasının kabuğu inci ile döğülüp, elenerek, sabah aksam göze koymak.
PİLİÇ
Yılancıkta — Karnını yarıp, vurmak.
PORSUK
Kuduzda — Kurutulmus etinden yemek.
ÖRDEK
Karahummada — Kanını içmek.
Veremde — Yesil basın kanını içmek.
SAKA KUSU
Bastaki konakta — Beynini sürmek.
Yüzdeki kergenek alacasında — Beynini sürmek.
SAKAĞAN
Dalakta — Ezilip üstüne sarmak.
Sidik zorunda — Beyninden buğday kadarını suda eritip içmek.
SALYANGOZ
Canlı yarada — Kabuğu ince döğülüp ekmek.
Köstebekte — Ezilerek (üç defa) vurulmak.
Mayasılda — Haslanmıs içini yemek.
Memeli basurda — Döğülüp vurmak.
Mide hastalığında — Beyazını pisirip yemek.
SERÇE
Kuskuyruğunda — Yarılıp, çocukların kulak arkasına vurmak.
SOLUCAN
Abras olursa — Yavrusunu sürmek.
Büzülmede — Güneste zeytinyağı içinde eritilip sürmek.
SİNEK
Saç kıranda — Ezilip sürmek.
SIÇAN
Et yaranda — Ortasından yarılıp, sarmak.
Ezik, kesikte — Yağından sürmek.
Memeli basurda — Bütün döğülüp, vurmak.
Saçma-Kursun batmasında— Yavrusunu zeytinyağında yıllatılıp sürmek.
Sidik zorunda — Yavrusunu baharla pisirilip yemek.
SIĞIR
Sarılıkta — Safra kesesi taslarını döğüp içmek.
Tuzlu balgam — Ödü içinde karabiber üç gün durup üçer tane yutmak.
SÜLÜK
Bıcırgan olursa — El, ayak, ense, göğüs ve çatı arasıma tutmak.
Hummada — Göğsüne tutmak.
Felçte — Kulak arkasına tutmak.
İshalde — Sancı yoksa asağıdan tutmak.
Mayasılda — Bir kaç tane tutmak.
Not :
Sülük zehirli olursa karnı altında iki çekme kırmızı çizgi bulunur.
SÜMÜKLÜ BÖCEK
Marazlarda — Bir kaçı sekerle döğülüp, haplarından yutmak,
SÜNGER
Boğaz urunda — Disi olursa küçük, erkek olursa büyük deliklisini kavrulup külünü mürver kamısı ile boğaza üflemek.
TAVSAN
Boğaz uru kabarcığında — Derisini sarmak.
Dis bitirmek için — Beyni tepeye sürmek.
İnmede — Bası, derisiz döğülüp, alına vurmak.
Karın uğrusunda — Yavrusunu baharla vurmak.
Kulak sancısında — Yağını kulağa koymak.
Nefes darlığında — Birinin kanını üç sabah içmek.
Saçma veya iğne çıkarmak için — Yağı üstüne vurmak.
Vücut kasınmasında — Yağını sürmek.
TAVUK
Bademcikte — İçini temizleyip, enseye sıcak vurmak.
Hummada — Yarılıp, bele ve bileklere sarmak.
Kamıstaki tası eritmede — Taslığının (temizlenir, kaynatılır) soğuk suyunu içmek.
Mankafada — Karatavuk karnını yarıp, basa koymak
Miğde Hastalığında — Katısının içindeki zarı (Kurutulur, döğülür) aç karnına bir kahve kasığı içmek.
TESBİH BÖCEĞİ
Karın sismesinde — Birer birer üç kadar yutmak.
TİLKİ
Saralarda — Kanını içirmek.
Yarımcada — Yağını sürmek.
YARASA
Çarpıntıda — Yüreğini yutmak.
Memeli basurda — Döğülüp asağıdan vurmak.
YESİL KELER
Basta saç bitirmek için — Külünü zeytinyağ ile karıstırıp sürmek.
YENGEÇ
Göz inmesinde — Tasta döğülüp tepeye vurmak.
İnce dert basında — Kurusu döğülüp, yemeklerde yemek.
Kemik hastalığında — Kurutulmus gözünün suyundan birer parça içmek.
YUMURTA
Basurda — Kabuğu döğülüp sabahları içmek.
Dizanteride — Kaynar sirkeye kırılan yumurta pisirilip, üstüne kuru nane ekilerek karına vurmak.
Doğum güçlüğünde — Kabuğunu ince döğülüp içmek.
Ezikte — Sarısını tuzla sürmek. Göğüs tutuklarında — Sarısını sütle içmek.
Göz kanlanmasında — Isıran üstüne kırılarak pisirilmek ve göze aksamdan koyup sabah almak.
Göz inmesinde — Tepedeki kılları kazıyıp, akını koymak.
Kan durmazsa — Kabuğunu döğüp üstüne ekmek.
Memeli basurda — İspirtoda pisirilip üstüne oturmak veya yağını sürmek.
Parmak ağrısında — Akını sürmek.
Sarılıkta — Taze yumurtayı, limon suyu içinde bir gece bırakılıp, içmek.
Veremde — Zarsız kabuğu döğülüp, birer parça içmek.
Veremde — Beste bir yumurtayı limon suyunda eriterek nöbet sekeriyle birer parça içmek.
Yanıkta — Sarısı kavrulup çıkan yağı sürmek.
Yanıkta — Akını sürmek.
Zehirlenmede — Bes altı yumurta akı çalkalayıp içmek.
YILAN
Kelde — Gömleği, ardıç katranı ile kaynatılıp, gazla yıkanan yere sürmek.
Kızıl yelde — Böbreğini kızartıp yemek.
Sarada — Yılanın, bası kuyruğu kesilerek ortasını yakmak; külü leblebi
unu ile hap yapılıp sabah aksam yemek.
Siyilde — Sabunla yıkanmıs gömleği, yas iken ateste yakılıp, tütsüsüne tutmak.
Balgamda — Çalkama yoğurdun eksi suyunu içmek.
Burusmamak için — Bol yoğurt yemek.
Canlı yarada — Sabun ve az göktas ile yapılan merhemi sürmek.
Günes yanıklarında — Üstüne sürmek.
Överde — Göktasla karıstırıp sürmek.
Uyku için — Çokça yemek veya ayran içmek.
Zehirlenmede — Sarımsak karıstırılarak içmek.
Sifalı Madenler
ÇELİK
İğne yutulursa — Saçma kadar çelik yutturularak iğneyi çekmek.
DENİZ KÖPÜĞÜ
Hayvan gözü perdelenirse — Tozunu kargı ile liflemek.
GAZYAĞI
Bitleri öldürmek için — Oralara sürmek.
Çocuk boğmacasında — Bir kaç damla pamuğa damlatılıp, uyurken göksüne koymak.
Karın ağrısında — Sabahları birer parça içmek.
Kellerde — Tütün tohumu, maden kömürü ile müsavi döğülüp, gazyağı ile
merhemini sürmek, (Sabahları sabunla yıkanıp bir kaç gece sürmek.)
Sızılarda — Oralara sürmek.
Soğuklamada ve sızıda — Vücuda sürmek.
Yanıklarda — Üstüne sürmek.
Zehirli hayvan sokmasında — Isırılan yere sürmek.
KARABOYA
Burun kanamasında — Yumurta kabuğu ile kavrulup tozunu çekmek.
Ekzama için — Kına ile ellere yakmak veya az ıslak sürmek.
Kesiklerde — Üstüne koymak.
KÜKÜRT
Mayasıl için — Çıbığı döğülüp, sekerle karıstırıp yemek.
Saç kıranda — Yoğurt ile karıstırılıp temiz yıkanmıs yerlere sürmek.
NİSADIR
Kasıntılarda — Suda ıslatıp birer yudum içmek.
Kuyruklu sokarsa — Orasını çizip, ağıza zeytinyağ alınarak emmek; sonra nisadır sürmek.
TUZ
Bayılmalarda — Tuzlu sulu havlu koymak.
Ates yanığında — Elma çürüğü sürülüp, üstüne sürmek.
Burun kanamasında — Tuzlu su çekmek.
Dis inmesinde — Keskin suyunu ağızda biraz tutmak.
Hayvan boğaz sülüğünde — Çok tuzlu suyu ağzına dökmek.
Kasıntılarda — Sıcak suda eritip yıkamak.
Keçi kenelerinde — Çokça tuz yedirmek.
Kusturmak için — Ilık tuzlu su içirmek
TAS YOSUNU
Dis köklerini çıkarmak için — Yesil suyundan etlere dokundurmadan köke koymak.
Hayvan sislerinde — Suda kaynatılıp suyu akıtmak ve sis üstüne bir kaç defa vurmak.
Hayvan yaralarında — Yara üstüne koymak.
SEKER
Hıçkırık için — Kesme sekeri ağızda kesilinceye kadar tutmak.
Parmak sisinde — Yatarken üstüne ekmek.
Temrelerde — Sekerin (yakılır, üstüne fincan tutulur) isini sürmek.
LİMON TUZU
Atesi düsürmekte — Serbetini yapıp içmek.
Sarada — Leblebi kadarını sabahları kırk gün yutmak.
İnsan hastalıkları için esmemler Sifalı bulunan otlar, hayvanlar ve madenler yanında, kocakarı ilâçları denilen emsemler de önemli bir yer almıs bulunmaktadır. Çesidli hastalıklar için yüzyıllar boyunca elde edilen ilâçlar birer suretle tatbik olunmustur. Baslı basına bir inceleme konusu olan bu emsemlerden bir kaç örnek buraya alınmıstır.
Akarcada — Arapinciri, Frenkinciri ezilir, suyu alınır. Bademiçi, tuzsuz
sadeyağ, bal ve 7 çesitli baharat karıstırılır. Sabah aksam birer kasık yenir.
Albasmada — Yüzüne tatlı sürülür. Veya yüzüne albez konur, biraz durur, yakılır külü üstüne sürülür.
Amede — Hindistan cevizinden biraz yenir. Çocuklara, sürtülerek zeytinyağıyle yalattırılır.
Belaçılmasında — Kasıktan silkilir. Yumurta akıyle sakız çırpılır, bezle sarılır. Veya mayasız hamurun üstüne sıcak katran konur, bağlanır.
Bezemede — Pekmezle çivit karıstırılır, içilir. Veya karanfil gülsuyuyle
ıslanır, içilir.
Boğmacada — Keklikyağı ile kahve hap yapılır, mercimek kadarı sabah aksam yutulur.
Boğmacada — Bir taze yumurta sarısı, bir fincan konyak, bir kasık bal karıstırılır birer kasık yedirilir.
Boğaz ağrısında — Dut surubu, badem yağı, karabas yağı, kehrebiba yağı karıstırılır, sürülür.
Buruntuda — Baslı karanfilden 21'i döğülür. Altınbas tiryak ile hap yapılır, günde üç bes yutulur.
Böbrek sismesinde — Bir kaç yumurta ile ince döğülmüs seker eritilir, unla kaynatılır, zeytin yağile toplanır vurulur.
Çıkıkta — Yumurta akıyle nisasta karıstırılır biraz tuz ekilir, zeytinyağı sürülür bağlanır.
Çocuk için — Kasıklara, göbeğe, bele çömlek tutulur. Kara üzüm döğülür, nisasta ve yumurta sarısı karıstırılır, beze sıvanır, kasıklara sarılır.
Çocuk için — Kara üzüm döğülür, külde pisirilir, beze sarılır, kasıklara konur ve tabana bağlanır.
Çocuk için — Yumurtanın akı sabunla çırpılır, bezin üstüne konur, bele sarılır. Bacakları silkilir. Ve ayaklan bir gün yüksekte yatar. (Karaüzüm oğlan için, kız isterse incir konur)
Çocuk için — Lahana sütle pisirilir, buğusuna oturulur. Veya acı biberle soğan pisirilir, zeytinyağıyle lapası yapılır, tütsülenir. Yahut kasım papatyası yaprağı döğülür, tütsülenir.
Çocuk için — 20 kadar kayısı kendi, idrarında bir gece bırakılır, sabah süzülür bir günde yenir.
Çocuk sancısında — İsporto tabakta kibritle yakılır, üstüne kapak kapatılarak söndürülür. Kalan ispirto pamuğa basılır, göbeğe konur.
Çocuk bas yarasında ve saçkıranda — (Darılcan merhemi) yedi ceviz yakılır, döğülür, zeytinyağı içine konur, 7 mazı, çam sakızı, iyi sakız balmumu ve zift kaynatılır. Kuru mazı da konur, tasınca alınır, donar. Küllü su ile yıkanır, merhemi sürülür.
Çocuk karın sisinde — (Kocakarı yakısı) soğan doğranır, sirke konur, tarhana, ayıt tohumu devetersi kaynatılır: Kalınca beze konur, üzerine nane ekilir, göbeğe konur.
Damarbinmesinde — Kabak sütle pisirilir, bir gece oraya bağlanır. Sonra da sirkeli kepek lapası vurulur.
Donanma olursa — Baharattan yapılan donanma ilâcı beden ve basa sürülür. Göbek kısmı sarılarak korunur. Sonra sirke dolu bir tencere bacak arasına konur, çok kızarmıs bir tuğla içine atılır, ter gelinceye kadar bırakılır.
Ekzemada — Nöbet sekeri karanfil ile döğülür, sabah aksam birer parça yenir.
Günes çillerinde — Limon suyunda deve boncuğu eritilir, sürülür.
Karın sancısında — Yapıskan ile develik sirkede kaynatılır, bez üstüne konur. Kalem çengel ekilir, karnına, vurulur.
Karın sismesinde — (Derme çatma yakı) Oğulotu, sirke, kepek, zeytinyağ tarhana ve bulgur karıstırılır. Vurulur.
Kesiklerde — Dikeryağ (Tabaklar yağı) üstüne konur.
Köstebek olursa — (Tatlı merhem) Zeytinyağı, içyağı, mum eritilir, deliğine pamukla konur. Veya balıkotu ile nisasta karıstırılır, nöbet sekeriyle hap yapılır, yenir.
Kuvvet için — (Lokman Hekim Macunu) Anason, Kereviz tohumu, Havuç tohumu, Salgam tohumu, Turp tohumu, Zarfan, Sakız, Karanfil, Akırkarha ile biraz öt döğülür, balla karıstırılır. Birer parça yenir.
Mafsal ağrısında — Ağıdalı çiçeği, acıdüleğin iki olgunu, zeytinyağı siseye konur, güneste veya ateste eritilir, sürülür.
Mayasılda — Bir kasık yesil kına sulandırılır. Sabah aksam içilir.
Mayasıl ve Kan gelmede — Sap pisirilir, döğülür. Pismis yumurta sarısiyle hap yapılır. 3 gün 3 er tane yenir. Üstüne pirinç çorbası yenir.
Mide bozukluğunda — Yumurtanın sarısiyle sirke, gümesli bal ve nisasta karıstırılır. Kaba kâğıda sıvanır bağlanır.
Sıracada — İki sığır ödü arpa unuyla hap yapılır, yutulur. 40 gün hamursuz yenir.
Sarıcada — Isırgan, ayrık kökü, ebegümeci, kaynatılır. Sabah aksam birer fincan içilir. Üstüne kır meneksesi yaprağı konur.
Sızıda — Ceviz ağacını toprak içindeki ince dalından birinin ucu kısın kesilir. Kökün ucu zeytinyağı dolu bir siseye sokulur. Ağızı mühürlenir. Toprakla örtülür. (Yazın sise bosalmıstır) kısa doğru çıkarılır, siyahlasmıs yağ ile dolmustur. Bundan bir damla içilir.
Sızıda — İtüzümünün kökü bir tuğlaya sürtülür. Köpük çıkarır,sürülür. Bir kaç gün sonra da gelincik yapraklarından yakı yapılır,
Sidik zorunda — Akgünlük ile sinameki suda kaynatılır, süzülür. Soğuk içilir.
Sıracada ve canlıyarada — Havacıva, kınakına, çeliktozu, balıknefsi, Balıkotu döğülür. Mumla karıstırılır. Yıkanmıs yaranın üstüne döğülmüs salyangoz kabuğu ekilir, merhem sürülür.
Solucanda — Az pismis et ağızda çiynenir. Suyu tükürülür. Sonra çavdar suyu içilir.
Sulu yarada — Yarım yüzük sürür, 2 mazı bir sıkı barut, oiak kurumu, zeytinyağ tavada kavrulur, pamukla hafif sürülür.
Sinek göze kurt atmada — Atnalıatesde kızdırılır, su konmus bir çanağın içindeki tuğlanın üstüne kapaklık tohumu konur, çıkan duman göze tutulur. Varsa siyah baslı incecik kurtlar düser.
Veremde — Ceviz badem, tereyağ, bal, suda pismis arapinciri yaprağı macunu yenir.
Veremde — İpekböceği tohumu bire yüz süt içinde kaynatılır. Sabahlan içilir. Üstüne kabartılmıs karaüzüm yenir. 40 gün sürer.
Yürek çarpıntısında — Kâfuri, günlük karabiber, karanfil, suda ıslanır, sabahları birer parça içilir.
Yanık ilâcı — Kokarsedef zeytinyağında kavrulur. İçine hazırlop 3 yumurtanın sarısı karıstırılır kavrulur, süzülür, sürülür.
Yanıkta — Eksi narın kabukları kayratılır, suyu kalır, balmumu, çam sakızı, iyisakız ve susam yağı ile biraz da havaciva konur. Yara sabunla yıkanır, sürülür.
1062 H. tarihinde Sinoplu Ahmet Yazıcı tarafından meydana getirilmis el yazması (Kitabı Tıb) ta mücerrebdir kaydile ilâve edilmis notlardan:
Ates yanığında — Kaplumbağa kabuğu yakılır, külü ekilir.
Bas inmesinde — Defne üzümü kurutulur ince döğülür, sıcak su ile lapa yapılır, imiğe vurulur.
Balgam sökmede — Keten tohumu kavrulur, sekerle dövülür, sabahları bir kasık yenir.
Dislerin korunması için — Balla sirke ayda iki üç defa ağızda çalkalanır.
Kuvvet için — Isırgan ve hardal tohumları dövülür, balla yenir.
Kuvvet için — Hashas tohumu balla karıstırılır, birer parça yenir.
Kulak akıntısında — Maydanoz zeytinyağında kavrulur, yağdan kulağa damlatılır.
Mide ağrısında — Sarı ardıç çiçeği kaynatılır, çay gibi içilir.
Nefes darlığında — Yabani gül yemisi, sıkı kapalı çömlekte iki su ile bir kalıncaya kadar süzülür, yatarken bir fincan içilir.
Sütlenmek için — Ebegümeci kaynatılır, suyu içilir.
Sidik tutukluğunda — Keten tohumundan bir kasık ile üç incir kabuğu dövülür, kaynatılır bir çay bardağı içilir.
Temriye ve tatlı kasıntıda — İncir südü bir kaç defa sürülür.
Hayvan-Hastalıkları veEmsemleri
Bu bölgede bilinen hayvan hastalıklariyle tatbik olunan esmemler Bugünkü ası ve serumlara rağmen ata buluslarının değerini belirtmesi
bakımından ayrı bir önem tasımaktadır. Bu yüzden, Sifalı Otlar Kitabına, hayvan hastalıkları ve emsemleri de eklenmis bulunmaktadır.
BAĞIRSAK
Bütün hayvanlarda olur. Yediğini çıkarır. Yas çam kabuğu (toruk) dövülür, zeytin yağıyle kaynatılır sirke ve sarımsakla karıstırılır, içirilir.
BELEZ
Develerde olur. Yatar kalkamaz, önünü alır, arkasını alamaz. Belinden yakılır, derinin altından delik açılır, göktas konur ve üstüne beze konmus sıcak zift yapıstırılır.
BELİYARMA
Sığır ve mandalarda olur. Soğuklamıstır, gerinir, dislerini gıcırdatır. Çatısından yakılır, tuzla sapla isletilir ve kafadan dağlanır.
CİĞER
Bütün hayvanlarda olur. Öksürür, dinginlesir, ağzından kan gelmez. Çamın pürçeği ve toruğıyle, ceviz yaprağı, acı düvelek kökü dövülür, tuzsuz sadeyağ ile kaynatılır, 3-5 gün hayvanın ağzından boğazına atılır, Hayvan öksürür ve kan gelirse ciğerinde iğne vardır, iyi olmazsa kesilir.
CİĞERBASI
Develerde olur. Üçbes günde dinginlesir, yatar kalkamaz olur ve boynunu uzatır. Dösünün bir karıs üstünde, koltuğundan bir karıs geride bulunan damar basılınca hayvan bağırırsa bu damar dağlanır, Bundan sonra yemeğe baslar ve ayağa kalkarsa hastalık budur denir. İyi olmazsa on gün sonra ciğerleri parçalanır, ölür.
CENBELEK
Manda, sığır, koyun ve keçilerde olur. Boynunun altı ve gırtlak üstü siser. Boğazını tıkar, birkaç saat içinde öldürür. Terli su içmekten olur. İki demir kızdırılır, gırtlaktan yakılır.
ÇIRPMA
Esek, beygir, deve ve sığırda olur. Göbeğile kasık anısı siger ve sarı su toplanır, İnce bir tahtaya yirmi kadar çivi çakılır, altına yarım santim kadar geçirilir. Bu çivili tahta ile sise vurulur ve sarı suları akıttırılır.
ÇİÇEK
Koyun ve develerde olur. Koyunlarda yüzünde, kasıklarında kabarcıklar çıkar, haftasına yara olur. Kısın olursa çok öldürür. Hasta hayvanlardan kanlı su alınır ve sağlamlara ası yapılır. Develerde ise; ağzı dudakları parçalanır, kafası siser ve gözleri görmez olur. Deve sıcak yere konur ve boğazına pekmez dökülür.
DALAK — SARBON
Davar ve sığırlarda olur. Hayvan karnına bakar. Ardından kan gelir, Düser ölür. Hayvanlar bayırlara sürülür. Aç ve susuz bırakılır, Soğuk su altına tutulur ve soğuk su içirilir. Yund dağında Bayramcıklar mevkiinde ve Madra dağında Dalak suları vardır.
DOMUZBASI
Sığırlarda ve develerde olur. Sığırların avurdu kulaklarına doğru siser, Develerde ayakları siser, parçalanır. Sığırlarda sisin etrafı dağlanır. Ortasından çizilir ve isletilir, Develerin ise bıkanak (Bilekbası) dan halka çevrilerek dağlanır ve göktas konarak isletilir. Kurumazsa tavuk tersile seker karıstırılır, oraya konur, üstüne kızgın demirle basılır. Bir de hayvan yatırılır, sis yarılır, içindeki özü çıkarılır.
DELİBAS — SALINCAK
Kuzularda olur. Yasına girinceye kadar görülür, Hayvan olduğu yerde döner durur, veya basını alır gider. Acı acı meler, boynuz arasından yakılır, kulağı delinir ve kırk küçük kum geçirilir. Daha iyisi kesilir.
BOĞACA — TATANOZ
Tek tırnaklı hayvanlarda kısın olur. Dört ayağı birden tutulur, Dört ayağının diz kapakları üstünün dıs tarafındaki kabalarda kızgın demirle üçer üçer çizgi yapılır. Kulak arkasından çenesine kadar çizilir dağlanır. Ensedeki küçük kafa denilen yerden ve kuyruk dibinden delinir, göktasla isletilir. Hayvan sıcak yere bağlanır.
GIRTLAK — HIRLAMA
Manda ve sığırlarda olur, Hayvan hırlar ve birkaç gün içinde ölür. Bir değnek ucuna sıkıca bez bağlanır, katrana bulanır ve gırtlağına sürülür.Araba espiti veya yas ayıt kızdırılır, dıstan gırtlak üstü dağlanır.
KARAKUS
Beygir, öküz ve develerde olur. Hayvanların arka ayaklarının diz kapakları siser. Kuru sıkı tüfenk sis yakınında birkaç defa patlatılır. Kil fırında pisirilir, sirke ile çamur yapılır, sise yapıstırılır. Böylece toplanan sarı su dağıtılır. Veya bu sisler isletilir, Saksağan da dövülür, oraya vurulur. Develerde ise, kuru sıkı atılmakla beraber fırından taze çıkmıs sıcak ekmek bölünür oraya vurulur.
KEL
Koyun, dana ve buzağılarda susuzluktan olur. Kel olan yerler kiremitle kazınır, sıcak katran; veya kükürtle gazyağı karıstırılır, sürülür.
KENE — KASIRGA
Bütün hayvanlarda bulunur. Elma suyu zeytinyağı ile karıstırılır, keneli olan yerlere sürülür.
KIZILKURT
Tek tırnaklı hayvanlarda olur. Titrek, basını sallar. Yatar karnına bakar, kendi etlerini ısırmak ister. Karatavuk gösterilince kapar. Yeni iken dösten dağlanır ve kuyruğunun altından, boynundan kan alınır. Ayrıca ördek kanı da içirilir. Sabunlu su ile hokna yapılırsa kurtlar dökülür.
KURBACIK
Karasığırda olur. Gözleri siser, karnı dümbelek gibi olur. Beline su dökülür. El, bezle bağlanır, bileğe kadar dübürüne sokulur, üst kısmı
tırnakla kazınır. Kanarsa pelte pelte sıcak kan çıkar ve iyi olur. Kanamazsa hayvan ölür.
KÖTÜ MARAZ
Deve, sığır ve mandalarda olur. Göğsünde, koltuğunda sislik çıkar.Sis küçükse etrafı insan tersiyle çevrilir. Büyürse sisin kenarları dağlanır. Sarı suyunu akıtmak için göktas ve fitil konarak çesme yapılır. Bu hastalığa Kütahya marazı da denir
MALKIRAN — VEBA
Sığır ve mandalarda olur. Ağzından sucuk Akar, içi sürer. Eskiden ölen ölür, kalan kalırdı. Ölenler gömülür.
MANKAFA — AKARCA
Beygir ve eseklerde olur. Titrer, basını sallar ve gübresi kanlıdır Ruam denilen bu hastalık çok fenadır. Boynundaki damardan kan alınırsa da çok zor kurtulur. Hasta hayvanı öldürmekten ve gömmekten baska çare yoktur.
SANCl
Yatar kalkar, iseyemez. Karnına bakar. Çitlenbik yağı veya kavun çekirdeği suyu içirilir. Göksüne tas vurulur Terlerse, iserse geçer.
SAVAK — SALAK
Beygir ve eseklerde olur. Belini sallar kuyruğundan tutmadan kalkamaz. Çatı kemiğinin derisinden delinir, biraz bez üstüne kaynamıs zift veya katran konur, sıcak oraya kapatılır.
SİNEK
Deve ve sığırlarda olunur, sıcaktan ileri gelir, dudaklarını oynatır, burnunu kıvırır, burnunun üstü kurur, yatar, kalkamaz. Sığırlar ötürmek olur ve çalılıklara kaçar. Dört ayağının baldırından yakılır. İki boynuzunun arasından dağlanır. Diri balık yutturulur. Çok az su içirilir. Sıcak yerde tutulur.
Kuru sinek olursa: Kabalarından yakılır, kulağının içindeki meme dağlanır ve delinir, göktas ile isletilir. Sığırlara bir bardak pekmez içirilir ve üç gün ıslanmaktan korunur.Yedi buçuk türlü sinek hastalığı varmıs, yedisinden kurtulmak olurmus, buçuğu ise bir gün ya dayanır, ya dayanmazmıs, Dağladıktan bir gün içinde hayvan ölmezse kurtulurmus.
SAKA — SAKAĞI
Beygir ve eseklerde terli iken üsürse olur. Boğazının altı siser öksürür. Sis iner kafasına vurur, mankafa olur. Burnuna çöven üflenir. Arpa kaynatılır, torba ile burnuna asılır. Sütle kabak lapası yapılır, boynuna vurulur, Deve tabanı otu (Zehirlidir) dövülür, suyu sıkılır, ancak on damla kadar bir fincan suya konur ve burun deliklerine akıtılır yarım saat kadar yol yürütülür, Yarımsar fincanı keskin sirke ve zeytinyağı ile dövülmüs bir dis sarımsak karıstırılır, burun deliklerine dökülür ve hayvanın bası bir müddet yerde tutulur. Söğüt kavı veya bal gömeci ates üstüne konur, burnuna tütsüsü verilir. Bu hastalıkta bunların bir veya birkaçı yapılır.
SOĞLAZ — SOLAZ
Koyun ve keçilerde çamurdan olur, Beli tutmaz savak olur, gözleri dumanlasır, kör olur. Memelerinde çıban çıkar, südü kesilir. Yavruları ölür. Kemik yer. Ardıç katranı iki burun deliğine birer parça akıtılır, iki gün sonrada tuza neftyağı, ardıç katranı, karacaot karıstırılır, Öteye beriye tasların üstüne birer parça konur; hayvanlara yedirilir, Kırmızı büber kaynatılır, gece ayazlatılır, hastalara gün asırı üç defa birer fincan içilir, Bir hayvana, iki gram karacaot, dört gram tuzla dövülür, ağzı na atılır .üstüne de süte karıstırılmıs üç gram neftyağı içirilir.
SOLUĞAN
Beygir ve eseklerde terli su içirmeden olur. Yolda solur kalır, kese içine konmus bir parça zırnık damağına gelecek gemin bir tarafına bağlanır. İki günde bir sulanır. Afyonla ilaçlanır. Yabani kestane veya sıçanotu yahut kargı yap rakları yedirilir. Burçak kavrulur dövülür, dört misli sirke ile içirilir. Bütün bunlar birkaç günlük olup hayvanı satmcaya kadardır ve canbaz isidir. Yalnız bahar domuz tersinden yarım fincan
kadarı yeminin içine karıstırılır, yedirilir yarım gün su verilmez. Bunun bes gün yapılması ile soluğanın geçeceği söylenir.
SAP — TABAK
Çatal tırnaklı hayvanlarda olur. Salya akar, tırnak arası yara olur, topallar. Göktas dövülür zeytinyağı içine konur, su kaynatılır, karıstırılır ayakları bu suya sokulur. Hayvanların ağızlarına keseler içinde sap bağlanır, ayaklan sıcak su ile yıkanır ve göz pınarlarına da sap basılır. Kaplumbağanın kemiği yakınır, külü hayvanın ağzından yaraya atılır.
SEKERBASI
Sığır, deve ve davarlarda bulunur. Sığırların göbeğinde, devenin dösünde ve davarın kasık ve ön kollarında olur, Oraya seker ekilir üstü demirle dağlanır.
TESCE
Öküz ve beygirlerde zorlamadan olur. Topallar ve topal olur. Arka ayağının tescesine (kalça kemiğinin birlestiği yer) ilk günde kiremit konur, üstünde çekiçle kırılır, iri bir tuz bez içine konur, kaynar suyu batırılır tescenin üstüne üç gün basılır. Tescenin ortasından bir parça kıl kesilir orası kızgın demirle delinir, nohut tuz veya göktası konur isletilir.
UYUZ
Koyun, keçi ve develerde olur. Tüyleri hamlar ve kasınır. Zeytinyağ veya hashas yağile katran kaynatılır, hayvanın tüyleri kesilerek ılık sürülür. Bambul böceği zeytinyağı içine (Bir kiloya onbes kadar) atılarak bir müddet bırakılır, sonra uyuzlara sürülür. Develerde ise, uyuz olan yerler kazınır, oralara bu yağdan sürülür.
ÜZGÜNLÜK
Bütün hayvanlarda yorgun ve karnı açken su verilir ve yola girerse olur. Gün gün düser, ırgın olur. Peynir suyu ile bir parça sap karıstırılır, içirilir. Sarı katran, yarım fincan kadar ağzından boğazına doğru dökülür. Tavsan veya yağlı dana eti çokça kaynatılır, kemikleri çıkarılır, çorba gibi ağznıa dökülür.
YANIKARA
Sığırlarda olur. Genç sığır ve danalar dayanmaz ölürler. Parmakla basılınca deri altında toplanan balgam gıcır gıcır öter. Bu hastalığa karsı
eskiden" ancak ocaktan el almıs kimseler tarafından parpı yapılırdı.
Yanıkara : Sığır sürülerini kırıp geçiren bu hastalığa bir emsem bulunmayınca is parpıya kalmıstır. Bu hastalık çıkınca köyde bulunan bütün atesler söndürülür. O caktan el almıs bir parpıcı kırk veya yedi Mehmed adlı evden un toplar, bir bakraca koyar,hamur yapar. Öteden
de toprak içinde hayvanların geçeceği kadar bir delik açılır. Ve ağız yanına gümüs esya asılır. Aralarında baska çocuk doğmamıs iki erkek kardes fındık çomaklarını sürterek ates çıkarırlar, bununla ocak yakarlar. Bütün hayvanlar toprak delikten geçirilirken sağrısına el almıs adam bakraçtaki hamurdan ısıranla birer parça sürer. Hayvanlar atesin etrafında dolandırırlar. Köydeki bütün ocaklar da bu atesten yeniden yakılır. Böylece öletin önü alınmıs sayılır.
YILANCIK
Bütün hayvanlarda olur. Kol, bel ve ayaklarında bulunur. Sis üstüne keçe parçası konur, üstünde ates gezdirilirdi. Sisler çentilir, üstüne lapa vurulur.
ZORLAMA
Beygir ve eseklerde olur. Ön ayakları tutulur. Acı yağ ile hayvanın kolları oğulur, sıcak yere bağlanır. Bileklere inerse, tavuk tersi keskin
sirke ile karıstırılır, ısıtılır, çentilir ve üstüne sarılır.
HAYVAN HASTALIKLARI İÇİN OTLAR
ACIDÜLEK
Yara kurtlanmasında — Yumrusunun suyundan üstüne sıkmak.
Sakada — Kökünü döğerek burnuna üflemek.
ADAÇAYI
İshalde — Islatılmıs suyundan içirmek.
Ağız yarasında — Kaynatılmıs suyuyle yıkamak.
Deri yarasında — Lapasını vurmak.
AFYON
Kızıl kurtda — Beygirin tırnak parçasiyle yakılarak burnuna tütsü vermek.
Bağırsak kurtunda — Kobaklarını samana karıstırıp yedirmek.
AĞIDALI
Uyuzda — Kekik, çam ve mese ile kaynatılarak bir kaç defa suyuyle yıkamak.
Solcanda — Bulunduğu yere konan dalları üstüne su dökerek öldürmek.
Danaburnunda — Kaynatılmıs suyundan oraya dökmek. Toprak üstüne çıkanları öldürmek.
ARDIÇ
Sülükte — Yesil tohumlarının kavrulmusunu döğüp içirmek.
Marazlarda — Katranını yumurta içi koyarak yutturmak.
Hayvan bitlenmesinde — Külünü sürmek.
AYRIK
Sidik zorunda — Kökünün kaynatılmıs suyundan içirmek.
AYIT
Sancıda — Suda bir müddet duran döğülmüs tohumunun süzülmüs suyunu taze su katarak içirmek.
Sancıda — Kaynatılmıs tohumunun ılık suyunu içirmek.
Kaynes sancısında — Yaprak ve tohumunu döğerek su ile ağıza bir kargı ile üflemek.
BAKLA
Sülükte — Sülüklü suya bir demetini koymak.
Sülük düsürmede — Döğülmüs ve elenmisini buruna ve boğaza bir kargı ile üflemek.
BALIKOTU
Balık tutmada — Su kıyısında döğülerek köpükle balıkları bayıltıp tutmak.
BODUROT
Ötürükte — Kaynatılmıs soğutulmus suyundan küçüklere yarım, büyüklere bir fincan içirmek.
Keçi sürgününde — Kaynatılmıs suyundan birer fincan içirmek
BÖRÜLCE
Omuz yarasında — Kavrulmusunun tozundan ekmek.
CEVİZ
Kızıl kurtda — Küçüklerin taze veya kurutulmusunu döğerek zeytin yağiyle içirmek.
Sancıda — Fındık kadar olanlardan yirmi kadarını döğüp içirmek.
Sancıda — Kaynatılmıs yaprağının suyundan içirmek.
ÇAM
Doğurmada — Katranını bos üç yumurta içine koyarak boğazına atmak.
ÇİTLENBİK
Sancıda — Yağından boğazına bir parça akıtmak.
ÇÖVEN
Hayvan sancısında — Yağından bir parça boğazına akıtmak
DEVETABANI OTU
Solucan öldürmede — Kaynatılmıs suyundan oralara serpmek.
Danaburnunda — Kaynatılmıs suyundan dökülerek toprak üstüne çıkanları toplayıp öldürmek.
Hayvan sakasında — Suyundan yarım fincan kadarını burnuna dökülerek basını biraz havada tutmak.
Sakarda — Döğülmüsünü bir kamısla burnuna bir kaç defa üflemek.
Sülükte — Tozundan oraya üflemek.
DUVAR PESLANI
Tahtakurusunda — Oralara sermek.
FINDIK
Sancıda — Atesde yakılmıs kabuğunun tütsüsünü yapmak.
HAVACIVA
Karasu olunca — Merheminden ayaklarına, bileklerine sürmek.
Boyunduruk vurmasında — Zeytinyağında kaynatılmısını erimis içyağıyle karıstırıp sürmek.
HARDAL
Sancıda — Lapasını karnına vurmak.
ISIRGAN
Kuluçka için — Tavuğun karnı altına sürmek.
Kindi yavrularını beslemek için — Tazesi kasındırır öldürür, Haslaması besler.
Tavukları yumurtlatmakta — Kurusunu kepekle yedirmek.
KARABAS OTU
Keçi ve koyun yelinde — Kaynatılarak suyundan içirmek.
KARACAOT
Sütlenmek için — Döğülmüs tohumunu yemlere karıstırarak yedirmek.
Tabak marazında — Kökünün tozunu ayak çatalına ekmek.
Ön tutukluğunda — Derisinin içine bir parçasını koymak.
Boyun sismesinde — Kulağını delerek bir parçasını bağlamak.
Sızıda — Derisinin altına bir parça koymak.
Gözdumanında — Kulağına bir parçasını takmak.
KARAAĞAÇ
Hazımsızlıkta — Kabuklarının kaynatılmıs suyundan dana ve malaklara içirmek.
Solucanda — Köklerinin kaynatılmıs suyundan içirmek.
KARAÇALI
Boyunduruk yarasında — Doğulmus tohumuna balmumu koyarak zeytinyağiyle sürmek.
Boyun yarasında — Kökünün külünü sürmek.
KARAMUK
Hayvan sakasında — Tohumunun ıslatılmıs suyundan burnuna akıtmak.
KARPUZ
Kızılkurtta — Suyunu kırmızı biberle karıstırıp içmek.
KAYNES
Zehirlenmede — Sığır ve koyunlarda döğülmüs tohumunu sirke ile içirmek.
KETEN TOHUMU
Inkıbazda — Kaynatılmıs suyundan içirmek ve hokna yapmak.
Yarada — Sütle pisirilmis lapasını vurmak.
Sancıda — Lapasını oraya vurmak.
KURTLU DİKEN
Bit için — Kaynatılmıs suyunu basa sürmek.
Kurtlu yarada — Kökünün kaynatılmıs suyuyle yıkamak.
Yarada — Kökünün tozundan sürmek.
MALATURA
Tahta kurusunda — Taze veya kurusundan oralara koymak.
MAZI
Karın bozukluğunda — Döğülmüsünü suda ıslatarak içirmek.
Bağırsak hastalığında — Döğülmüsünü kepekle karıstırıp yedirmek.
MEYAN KÖKÜ
Peklikte — Kaynatılmıs, suyundan soğuk içirmek.
Atesi düsürmede — Kaynatılmıs suyundan soğuk içirmek.
NANE
Sıçanı kaçırmak için — Taze dalları üstüne yağı damlatılarak oralara, koymak.
PAPATYA
Tahtakurusunda — Yas veya kurusunu oralara koymak.
Pirede — Çiçeklerinin sarı tozlarını ekmek.
Beygir pekliğinde — Çokça yedirmek veya suyundan yedirmek.
Hazımsızlıkta — Kaynatılmıs suyundan içirmek.
Otdan zehirlenmede — Çokça yedirmek ve suyundan içirmek.
Sancıda — Kaynatılmıs ve süzülmüs suyuyle hokna yapmak.
PALAMUT
Cidavide — Pelidini döğüp üstüne ekmek;
İshalde — Kabuğunu döğüp içirmek veya hapını yutturmak.
Ayak sisinde — Kabuğunun kaynatılmıs suyuyle yıkamak ve lapasını vurmak.
İshalde — Pelidini döğüp yedirmek.
Yarada — Koruğunun döğülmüsünü üstüne koyümak.
PATATES
Sisde — Külde pisirilerek ezilmisini vurmak.
SABUNOTU
Karın sismesinde — Döğülerek çıkarılan köpüğünden su ile içirmek.
SAMAN
Doğum güçlüğünde — Damda yakılan dumanından tütsü vermek
SARIMSAK
Buğday bitinde — Suyundan suya karıstırıp üstüne serpmek.
Zehirlenmede — Döğülmüsünü yoğurtla karıstırıp içirmek.
Zehirli hayvan gelmemesi için — Döğülerek odanın içine koymak
SERKELOTU
Yarada — Az suda döğülerek üstüne koymak.
SERVİ
Un bitlenmesinde — Yongasından içine koymak.
Sivrisinekte — Yongasından yakmak.
Tahtakurusunda — Kabuğunu kırmızı büberle yakmak.
SEFTALİ
Sinek kurt atmasında — Yaprağının suyunu oraya koymak.
ÜZERLİK
Sinekte — Döğülrnüs tohumunun kaynatılmıs suyundan serpmek
ÜZÜM
Tavuğu yumurtlatmak için — Karabüberli döğülmüsünü hap yaparak yutturmak .
ZERDALİ DİKENİ
Yarada — Külünü oraya ekmek.
ZEYTİN AĞACI
Boyunduruk zorlamasında — Yağını sönmüs kireçle karıstırıp sürmek.
Otdan zehirlenmede — Yağından içirmek. (1) Kaynatılmıs suyuyle iplik ve yün siyaha boyanır.
Zehirlenmede — Yağına bol sarımsaklı ayran karıstırarak içirmek
Sanlıkta — Aç karnına yağından içirmek.
Kuvvet için — Yağından içirmek.
Karın sisinde — Yağından bir miktar içirmek.
Kenede — Yağına elma suyu karıstırarak sürmek.
Kenede — Yağına tütün suyu karıstırarak sürmek.
Karnı sismesinde — Yağı bir avuç toprakla sulandırılarak içirmek
Bağırsakta — Yağını patates suyuyle karıstırıp gün asırı içirmek
Sancıda — yağından içirmek.
Yarayı kurutmada — Yağını katranla kaynatıp üstüne dökmek
"Şifalı Otlar Ve Lokman Hekim, Lokman Hekim,
Şifalı Otlar, Otların Resimleri, Otların Türkçe Lâtince Listesi, Hayvani Madenî İlâçlar, İnsan Hastalıkları İçin Emsemler, Hayvan Hastalıkları Ve Emsemleri, Hayvan Hastalıkları İçin Otlar, Uygurlar, Efsane, Lokman Hekim, Abıhayat, Ayıkulağı, Akkız, Sevketibostan, Ahlat, Ağıdalı, Zakkum, Akasya, Mesane Ve Böbrek İçin, Sığırkuyruğu, Kan Aktarmasında, Kuvvet İçin, Memeli Basurda, Mide Ağrısında, Şifalı Otlar Ve Lokman Hekim, Lokman Hekim, Şifalı Otlar, Otların Resimleri, Otların Türkçe Lâtince Listesi, Hayvani Madenî İlâçlar, İnsan Hastalıkları İçin Emsemler, Hayvan Hastalıkları Ve Emsemleri, Hayvan Hastalıkları İçin Otlar, Uygurlar, Efsane, Lokman Hekim, Abıhayat, Ayıkulağı, Akkız, Sevketibostan, Ahlat, Ağıdalı, Zakkum, Akasya, Mesane Ve Böbrek İçin, Sığırkuyruğu, Kan Aktarmasında, Kuvvet İçin, Memeli Basurda, Mide Ağrısında, Lokman Hekimin Halk Tıbbındaki Yeri, Yürüyüşünde Tabiî Ol, Sesini Alçalt, Seslerin En Çirkini Merkeplerin Sesidir, Bütün Hekimlerin Piri Ve Üstadı, Lokman Hekim Ve Halk Tıbbı, Kur’an-I Kerim’de Lokman"
LOKMAN HEKİM İLE İLGİLİ DİĞER KONULAR