Dünyanın en pahalı peyniri !!!
Dünyada ve ülkemizde eşek çiftlikleri
Sırbistan’da yapılan ve fazla bilinmeyen eşek sütü peyniri, yaşlanmayı önlediği ve cinsel gücü arttırdığına inanılarak tüketiliyor. Bu peynir aynı zamanda dünyanın en pahalı peyniri olarak kabul ediliyor.
Belgrad’ın 90 kilometre kuzeybatısında yer alan ve içinden geçen nehirden adını alan zasavica tam bir doğa cenneti. Bölgede yaşayan eşekler oldukça sosyal ve zeki hayvanlar. Eşek sütü ve eşek sütü peyniri de yaygın şekilde üretiliyor ve bölge bu ürünlerle tanınıyor.
Birkaç yıl önce ünlü sırp tenisçi novak djokovic’in restoranları için bu bölgeden eşek peyniri temin ettiği de söylenmişti. Bölgede yaşayan slobodan simić de bu ürünleri çok seven, doğa aşığı birisi. Bu sevgisi sayesinde gösterdiği çabalarla bölgeyi bataklıktan doğa koruma alanına dönüştürmeyi başarmış.
Eşek sütü peyniri nasıl yapılıyor?
Bu, daha önce pek üretilebilmiş bir ürün olmadığından başarması biraz zaman almış. Süt ürünleri teknolojisi uzmanı bu çalışmaları yürütmüş. Eşek sütünde peynir üretmek için gerekli miktarda kazein (süt proteini) bulunmuyor. Bu nedenle karışıma bir miktar keçi sütü ekleyerek üretmeyi başarmış.
En başarılı olan karışımda %60 eşek sütü, %40 da keçi sütü bulunuyor. Eşek sütünden yapılan peynir için herhangi bir yazılı kural olmasa da, pastörize edilmemiş sütle ilgili kaygılar nedeniyle üretim durdurulmaya çalışılmış. Ancak bu sorunlar aşılmış ve bu değerli ürünün üretimi devam etmiş.
Neden en pahalı peynir?
Bu peynir dişi eşeklerin süt veriminin oldukça düşük olması nedeniyle çok pahalı. Sütün vitamin ve mineral açısından çok zengin olmasına karşın eşeklerin günlük süt verimi yalnızca 300 mililitre (0.3 litre) kadar. Bazı inek türlerinin günlük süt veriminin 20-25 litre civarına çıkabildiği düşünülürse, eşek sütünün ve peynirinin neden bu kadar pahalı olduğu daha iyi anlaşılabilir.
Türk kahvesinin yanında eşek sütü
Bu bölgede yaşayan türk kahvesi ile birlikte tatlı bir bardak eşek sütü de tüketiyor. Türk kahvesini seven bizler için kulağa garip gelse de bölgede oldukça benimsenen bir gelenek.
Eşek sütü ülkemizde de var
Eşek sütü ülkemizde nadiren de olsa satılıyor. Eşek sütünün potansiyelini gören bazı girişimciler bu alana yatırım yaparak eşek sütünü üretiyor. Ürün litresi 100 lira gibi oldukça yüksek bir fiyattan alıcı buluyor. Eşek sütünün akciğer hastasına, bağırsak kanserine, koah hastasına, kemik erimesine iyi geldiğine inanılıyor. Üstelik bu sütü tüketmenin bilinen bir yan etkisi de yok. Talebe yetişemediklerini dile getiren üreticiler, eşek sütünden aylık 10 bin lira civarı gelir elde ettiklerini söylüyor.
Eşek sütü üretim çiftliği nasıl kurulur?
Asırlardır binek hayvanı olarak kullandığınız eşeklerin size para kazandırabileceğini düşündünüz mü hiç? Ülkemizde 2011 yılında kırklarelili bir girişimci tarafından kurulan ilk eşek çiftliği gelecek vadeden bir yatırım olarak dikkatleri üstüne çekmeyi başardı. Biz de kazancı yüksek olan bu işi girişimcilere anlatmak istedik.
Eşeğin sütünün kanserden astıma, bronşitten siroza kadar birçok hastalığa iyi geldiği iddia ediliyor. Sütü içenler tadının tatlı olduğunu ve hiçbir tiksinme durumuyla karşılaşmadıklarını söylüyorlar. Eşek sütünden peynir de yapılabiliyor. Hatta bu sütle sabun imalatı bile yapılıyor. Kloepatra’nın süt banyosunu duymuşsunuzdur; bu sütün de eşek sütü olduğu hakkında çeşitli fikirler var. Yıllarca hor görülen eşeklerden elde edilen sütün litre fiyatı 100 tl civarında; peyniri ise avrupa’da 1000 euro ile satışa sunuluyor.
Dünyada ve ülkemizde eşek çiftlikleri
Eşek sütü çiftliği sayısı italya’da yaklaşık olarak 800 tane. İtalya bu konuda sektörün lideri durumunda; kaliteli bir sicilya eşeği günde 3 litre süt veriyor. Ülkemizde ise tarımın teknolojiye sırtını yaslaması nedeniyle eşek bulmak zor bir hale gelmiştir. Öyle ki bu işi yapmak isteyen girişimciler hayvan bulmakta sıkıntı çekiyorlar. Sütün değerinin fazla olması hayvanların fiyatlarını da artırmış durumda.
Ülkenin özellikle doğu bölgesinden eşek alımları yapan girişimciler, süt verimi yüksek bir eşeğin 300 lira ile 2500 lira arasında bir fiyata satıldığını söylüyorlar. Sütünün pahalı olmasının bir nedeni de bu zaten; eşeklerden süt elde etmek kolay değil. Çiftliklerde kaliteli damızlık bir eşek bulma arayışı var.
Türkiye’de eşek çiftliği sayısı sürekli artıyor; antalya, muğla, izmir, istanbul gibi şehirlerde girişimciler bu sektöre önem vermeye başladı. Çinlilerin toz haline gelmiş eşek sütüne müthiş bir eğilimi olduğu, ayrıca bu sektörde kalıcı olmak için personel yetiştirdikleri de biliniyor.
Kurmak için neler gerekiyor?
Bu çiftlikleri kuracaklar için en büyük engel mevzuat. Ülkemizde tarım ve hayvancılık bakanlığı perakende eşek sütü satışına izin vermiyor. Aslında bu yasa sadece eşek sütü için de geçerli değil; koyun ve inek başta olmak üzere hayvanlardan elde edilen çiğ sütün denetimi çok zor: haliyle sütün ısıl işlem görmeden satılması yasak.
Eşek sütü çiftliği kuracakların
İşleri büyük çaplı düşünmeleri gerekiyor. Öncelikle verimli eşek bulmak ve onları geniş alanlarda barındırmak gerekiyor. Bu hayvanların bakımı kolay ve zevkli; tırnakları kesilir, rüzgardan korunursa ve doğru yemlenirse sorun çıkarmayan bir hayvan. Uysal ve sempatik tavrıyla bakıcılarına zorluk yaşatmıyor. Bu bağlamda düşünürsek, diğer hayvanlara göre bakımı en kolay olan eşeklerdir.
Çiftliklerin kurulma maliyetleri de tesisin boyutuna göre farklılık gösteriyor. Örneğin rüzgarı kesmek için paneller yaptırmalısınız, bunun da ekonomik bir yansıması olacaktır. Eşek çiftliklerinin şehir dışında kurulması gerekiyor; çünkü biri anırmaya başladığı zaman sürü de ona destek veriyor.
Dönüm olarak büyük bir tesis yapmak gerekli ki eşekler rahatça dolaşabilsin. Eşeklerin yemlenmesi, tımarı, tesisin giderleri düşünüldüğünde aylık 20 bin liralık bir maliyetle karşılaşmanız mümkün; tabi bu 250 eşekli bir tesis için geçerli bir fiyat. Eşek sayısına göre dönümün büyütülmesi gerekiyor; bu sayede eşekler kendini daha huzurlu hissedecek, haliyle sütü daha verimli olacaktır.
Sağılan eşek sütünün hijyen kurallarına
Uygun olması çok önemli. Bu yüzden personelin iyi eğitim alması gerekiyor. Türkiye’deki bir eşekler günlük ortalama 1 litre süt veriyor; bu sütün yarısını da sıpaya vermek lazım. Süt tozu elde etmek için liyofilizasyon işlemi uygulanmalıdır; bu yönteme kısaca sütü kurutma diyebiliriz. Eğer süt tozu başarı ile elde edilirse 100 gramı 200 lira gibi uçuk bir fiyatla alıcı bulabiliyor. Bir önceki satırlarda belirtildiği gibi süt tozuna çin’den talep hayli fazla. Tüketiciler bu tozları sulandırarak içiyorlar.
Eşek sütünün faydası nedir? Nerelerde kullanılır?
Eşek sütünde c vitamini bakımından inek sütüne oranla 60 misli fazla besin değeri bulunuyor. İnsanda anne sütüne en benzer özellik gösteren süt, eşek ve kısraktan elde ediliyor. Eşek sütünün içerdiği antitoksin özelliği sayesinde bağışıklık sistemi güçleniyor ve vücut hastalıklara karşı dayanıklı hale geliyor.
Sütün barındırdığı yağ asidi, omega 3 ve omega 6 bakımından oldukça zengin; öyle ki balıkla kıyaslanıyor. Küçük yaştaki bebekler için özellikle tavsiye edilen eşek sütü, kemik gelişimini sağlarken cilt hastalıklarına da çare oluyor. Eşek sütü 250 cc’lik şişe halinde, tek içimlik olarak internette satılıyor; günde iki defa içildiğinde astıma iyi geldiği iddia ediliyor.
Eşek sütünün hücre yenileyici
Özelliğinin bulunması, onu kozmetik sektöründe aranan bir ürün haline getirdi. Sivilce tedavisinde ve yaşlılık nedeniyle oluşan cilt lekelerinde gözle görülür bir etki yaptığı bilinmektedir. Özellikle avrupa ülkelerinde eşek sütünden yüz maskesi, krem ve sabun çok fazla kullanılmakta, bayanlar tarafından tercih edilmektedir.
Eşek sütü çiftliği kurmak geleceğe yönelik karlı bir yatırım olarak değerlendirilebilir. Devlet, hayvancılığı teşvik ettiği için sıfır faizli krediler veriyor; ancak yatırımı düzgün değerlendiremezseniz anaparayı ödemekte bile zorlanabilirsiniz.
Öncelikle tesisin entegresi iyi yapılmalı, hijyen standartlarını ayarlamalısınız. İnternette eşek sütü satılıyor ancak içinde ne kadar süt, ne kadar su olduğu tartışılır. Bu işi yapmak istiyorsanız kaliteyi yüksek tutmanız gerekiyor; kalite iyiyse eşek çiftliği kurma fikri çok karlı bir yatırıma ön ayak olacaktır.