Kırmızı Elmas Olarak Bilinen 'Domates' Meyvemi'dir Yoksa Sebze Mi?
sofralarımızın vazgeçilmezi kırmızı elmas olarak tanımlanan Domates'in bir meyve midir yoksa sebze midir konusu uzun yıllardır tartışılagelen bir konu. turkascihaberleri.com olarak bu tartışmaya ışık tutacak verilere ulaştık.
Hemen hemen her gün sofralarda tükettiğimiz son yıllarda farklı farklı renk ve ebatlarda üretilen bir gram tohumu altınla eş edeğer olan sofralarımızın kırmızı elması 'Domates'in sebze mi yoksa meyve mi olduğu uzun yıllardır tartışılan bir konu. Bu konu açıldığında insanların kafası karışır ve meyve sebze ayırımı neye göre yapıldığı sorulmaya başlanır. turkascihaberleri.com olarak bizde tartışmaya dahil oluyoruz ve yaptığımız mini araştırma ile konuya ışık tutmak istiyoruz.
Google arama motoruna bu konuyu yazdığınız vakit pek çok veriye rastlıyorsunuz. Bizde bir kaç tanesini kaynak belirledik ve işte elde ettiğimiz sonuçlar.
ipuclarim.com sitesinin araştırmasına göre; Halk arasında sebze ve meyve arasındaki ayrım çiğ yenmesi ve pişirerek yenmesi şeklindedir. ipuclarim.com sitesinde yer alan yazıda Meyveler daha çok alınıp yıkanıp tüketilen yiyecekler iken; pırasa gibi, karnabahar gibi, ıspanak gibi sebzeler pişirerek yenir. Genellikle tüm bitkiler bu şekilde düşünülerek sınıflandırılabilir. Ancak bazı istisna yiyecekler bu kuralı bozmaktadırlar. Bunun en bilinen örneği domatestir.
Domates çiğ şekilde tüketilir, yemeklerde kullanılır, ızgaralarda pişirilir ve fırına atılır. Yani aslında yemek yapılan hemen hemen her ortamda domates vardır. Domates her pişirme alanında pişirilir. Her öğün içerisinde bulunur. Bu sebeple domatesin hangi kategoriye konması gerektiği bilinmemektedir.
Halk arasındaki bir diğer sebze meyve ayrımı da tada göre yapılmaktadır. Üzüm, elma, şeftali, kiraz, muz, vişne, erik, kivi gibi meyveler hep ya tatlıdır ya da ekşidir. Ancak sebzelerin tadı daha farklı ve kendine hastır. Sebzelerin tadı hakkında pek genelleme yapılamaz. Ayrıca pişmeden yenen çoğu sebzenin pek ayırt edici bir tadı da yoktur. Bu da sebze meyve ayırımında kafa karıştıran kriterlerden biridir.
Hürriyet Gazetesi Köşe Yazarı Sahrap Soysal da yazdığı mir makalede 'Biz neye sebze, neye meyve diyeceğimizi genellikle pişirme şeklimize ya da tatlara göre belirleriz. Yani tatlı olanları meyve olarak adlandırırken yemeklere koyup tuz attıklarımızı sebze olarak tanımlarız. Oysa bilim insanları “Çekirdeği olan yiyecekler meyvedir” diyor.
Yediğiniz şey çekirdekliyse meyve, yaprak ya da kökse sebze olarak tanımlanıyor bir başka deyişle. Buna göre pek çoğumuzun sebze olarak isimlendirdiği kabak, domates, salatalık, hatta fasulye gibi yiyecekler meyvedir. Soğan, patates, ıspanak, marul gibi yiyecekler ise sebze sınıfına girer' ifadelerini kullanarak tartımaya katılıyıor.
Peki Domates Neden Meyvedir?
Domatesin neden meyve olduğunu incelemek için öncelikle sebze meyve ayrımının aslında nasıl yapıldığının bilinmesi gerekir. Botanist kişiler için yukarıdaki sebze meyve ayrımı söz konusu değildir. Tadı veya yenme şekli değil büyüme şekli sebze ve meyveyi ayıran gerçek unsurdur. Botanistlerin tanımına göre bir bitkinin meyve olması için olması gerekenler:
1. Öncelikle meyvelerin içlerinde yine halk dilinde çekirdek olarak adlandırılan tohumları bulunmalıdır. Bu tohumlar ile toprağa düşen meyve tekrar büyür veya toprağı zengin hale getirir. Döngü bu şekilde devam eder. Domates de iç kısmında çekirdekler barındırdığından bu maddede meyve sınıfına girer.
2. Meyvelerin içleri etli ya da kuru olmalıdır. Meyvelerin kabuk, et ve tohum olmak üzere 3 kısımdan meydana gelirler. Bu sebeple iç kısmı yani etli dediğimiz kısım olmazsa bir meyveden bahsetmemiz mümkün değildir.
Örneğin ıspanağın bir et kısmı veya çekirdeği ( tohumu ) yoktur. Ispanak sadece yapraklardan oluşur. Bu sebeple ıspanağa meyve diyemeyiz. Domates de bu tanımdaki gibi kabuk et ve çekirdek ( tohum ) kısımlarından oluşur. Yani bu maddeye göre de meyve kategorisine girer.
3. Kökleri, bitki yaprakları olan veya çiçek halinde olan bitkiler ise sebzedir. Buna örnek vermek gerekirse patates, soğan ve sarımsak kök halinde olan sebzelerdir. Toprağın içinde yetişirler, kökler çıkarılıp yenir. Yani patates, soğan ve sarımsak üçlüsü bu sebepten dolayı sebzedir.
Yaprakları olan sebzeler biraz önce verilen ıspanak örneği gibi; ıspanak, pırasa, marul ve lahana yapraklı olan sebzeler sınıfına girer. Bu tip sebzelerde sadece yapraklar bulunmaktadır. Yapraklar atıldığında geriye ne kök ne de tohum kalır.
Son grup olan çiçekler sınıfının en bilinen örneği ise karnabahar örneğidir. Karnabahar bir çiçek türüdür. Ancak çekirdeği ve et kısmı olmadığı için karnabahar da sebzelerden biri olarak bu sınıflarda yerini almıştır.
Sofranızdan hiç eksik etmediğiniz kırmızı elmas Domates'in bir sebze mi meyve mi olduğu konusunda elbette siz okurlarımızın da fikrini önemsiyoruz ve yorumlarınızı bekliyoruz.